ازدواج امری بسیار پسندیده بوده، که می تواند دنیایی زیباتر را برای جوانان خلق کند. و به این دلیل این امر همواره توسط ادیان الهی توصیه گردیده است. با وجود تمام جنبه های مثبت ازدواج، گاها پیوند زوج و زوجه به دلایل مختلف از هم گسسته شده و نهایتا به طلاق ختم می شود. در صورتی که زوجین امکان توافق نظر و سازش با یکدیگر را نداشته باشند، طلاق می تواند راه حلی سازنده باشد، تا از بروز نفاق و درگیری های بعدی جلوگیری شود، و آرامش زوجین فراهم گردد. حال جاری شدن صیغه طلاق در دادگاه ها نیز، شرایطی قانونی دارد که می بايست توسط زوج و زوجه رعایت گردد. یکی از شرایط طلاق در قانون کشور ما، دریافت گواهی عدم بارداری می باشد.
مطابق ماده ۳۱قانون حمایت از خانواده، دریافت این گواهی برای طلاق بسیار الزامی بوده و ضرورت دارد. همانطور که می دانید فرزندان ثمره ازدواج و زندگی زوجین بوده و یک هدیه الهی ارزشمند به شمار می روند. حال در هنگام طلاق باید تکلیف حضانت و حقوق قانونی آن ها مثل نفقه رعایت گردد.
به همین دلیل دادگاه از زوجه درخواست می نماید تا با دریافت گواهی عدم بارداری، تکلیف وجود یا عدم وجود جنین را مشخص نماید. چرا که دادگاه موظف می باشد، پس از انجام این آزمایش چنانچه زوجه باردار بود و تکلیف جنین یا فرزندی که قرار است در آینده متولد شود را تعیین نماید. با انجام این آزمایش اگر زن باردار باشد، با توجه به جنسیت فرزند، مسئله حضانت او مطرح می شود.
مطابق قانون اگر جنین دختر باشد از بدو تولد تا هفت سالگی حضانت او با مادر، و از هفت الی نه سالگی پدر عهده دار حضانت دختر خواهد بود. همچنین چنانچه پس از دریافت گواهی عدم بارداری مشخص گردد که فرزند پسر است، طبق نظر قانونگذار، حضانت او از بدو تولد تا دو سالگی با مادر و از دو الی پانزده سالگی با پدر خواهد بود.
پس از اینکه دختر به ۹سالکی و پسر به ۱۵سالگی برسد، هر یک می توانند انتخاب نمایند که مادر حضانت آن ها را به عهده بگیرد، یا تحت حضانت پدر باشند.
شرایط دریافت گواهی عدم بارداری در طلاق چیست؟
بارداری یا عدم بارداری زوجه هیچ مانعی برای طلاق ایجاد نمی کند. بلکه تنها روند طلاق را مدتی به تعویق می اندازد، تا این مسئله بارداری مورد بررسی دقیق دادگاه قرار گیرد. حال معمولا برای بسیاری از افراد این سوال مطرح است که دریافت این گواهی دقیقا چه شرایطی دارد؟ در پاسخ می بايست بگوییم اخذ گواهی عدم بارداری هیچ شرط و شروط قانونی خاصی ندارد، و همه زوجین مطابق نظر قانون مکلف به دریافت آن هستند. اما برخی موارد نیز وجود دارند، که در خصوص دریافت این گواهی باید به آن ها توجه نمود.
این فاکتور های مهم هنگام دریافت این گواهی را در زیر ذکر نموده ایم:
- چنانچه زوجه و زوجه بر سر بارداری یا عدم وجود جنین توافق نظر داشته باشند، نیاز به انجام این آزمایش نخواهد بود.
- زنی که قرار است تحت انجام این آزمایش قرار گیرد، نباید با کره یا یائسه باشد. چون زنان باکره یا یائسه باردار نمی شوند، و در هنگام طلاق نیاز به دریافت این گواهی نخواهند داشت.
- از دیگر شروط مهم هنگام دریافت گواهی عدم بارداری می توان به درخواست مرد با وجود باکره بود زن اشاره نمود. اگر زن باکره باشد و مرد با این وجود ادعا به باردار بودن او نماید، طبق شرایط قانونی زن بازهم موظف به انجام این آزمایش خواهد بود.
- برای انجام این آزمایش زوج و زوجه باید تمامی مراحل مربوط به طلاق را طی نموده باشند، و سپس در آخرین گام نسبت به اخذ این گواهی اقدام نمایند. البته این یک شرط قانونی نیست، اما موجب می شود که قبل از پایان اعتبار این گواهی طلاق صورت پذیرد.
نحوه و مراحل دریافت گواهی عدم بارداری
دریافت گواهی مربوط به بارداری نیز مراحل خاص خود را دارد. اما بر خلاف تصور عموم اخذ این گواهی هیچ پیچیدگی خاصی نداشته، و در کوتاه ترین مدت زمان صورت می پذیرد.
در درجه اول دادگاه با توجه به صلاحدید خود، از زوجه می خواهد با رجوع به آزمایشگاه در همان مجتمع دادگاه، این گواهی را اخذ نماید. اما گاها در مجتمع دادگاه، آزمایشگاه وجود ندارد. در این صورت دادگاه زوجه را به پزشکی قانونی معرفی می نماید، تا با انجام برخی آزمایشات، موفق به اخذ گواهی عدم بارداری شود.
در حالت سوم نیز گاها دادگاه بنا بر صلاحدید خود، ممکن است زوجه را به آزمایشگاه های دولتی و مطب های پزشکی ذیصلاح و معتبر، برای انجام این آزمایشات معرفی نماید. در هر سه حالت زوجه می تواند این گواهی را در کوتاه ترین مدت زمان دریافت نموده، و سپس مراحل بعدی جاری شدن صیغه طلاق را طی نماید.
مدت زمان اعتبار قانونی گواهی عدم بارداری
اخذ گواهی بارداری زن در هنگام طلاق، معمولأ مابین یک الی دو هفته به طول می انجامد. اما این گواهی نیز از دیدگاه قانونی دارای مدت اعتبار مشخصی می باشد. به طور کلی مطابق نظر قانونگذار، گواهی رد احتمال بارداری زوجه، مابین یک الی سه ماه اعتبار دارد.
یعنی زوج و زوجه باید تا این مدت زمان تمامی مراحل طلاق را به انجام رسانده، و صیغه طلاق جاری گردیده باشد. اما گاها دیده می شود که زوج و زوجه پس از گذشت مدت زمان اعتبار گواهی عدم بارداری هم مراحل طلاق خود را طی ننموده، و شرعا و قانونا هنوز زن و شوهر هستند. در این صورت مطابق قانون برای انجام طلاق باید زوجه دوباره اقدام به دریافت این گواهی نماید.
چرا که گواهی قبلی اعتباری ندارد، و عملا نمی تواند بارداری یا عدم وجود جنین را مشخص نماید. به همین دلیل معمولا به زوجین توصیه می شود قبل از اینکه برای دریافت این گواهی اقدام کنند، تمامی بخش ها و مراحل طلاق خود را به اتمام برسانند، تا دیگر با گذشت زمان نیاز به دریافت مجدد گواهی عدم بارداری نباشد.