شکایت از کارفرما به دلیل عدم پرداخت حق بیمه یک امر پذیرفته شده و قانونی است. به این معنا که وقتی کارگر برای کارفرما کار می کند، کارفرما موظف است کارگر را بیمه کرده و حق بیمه او را پرداخت کند. بر اساس ماده ۱۴۸ قانون کار، کارگر حق دارد در صورتی که حق بیمه او به وسیله کارفرما پرداخت نشود با در دست داشتن مدارک لازم برای شکایت به اداره بیمه مراجعه کند. معمولا کارگر جهت شکایت از کارفرما بابت عدم پرداخت حق بیمه باید مدارک هویتی و قرارداد کار را ارائه دهد. اما در صورتی که قرارداد کار بین کارگر و کارفرما منعقد نشده باشد شرایط پیگیری حق بیمه کمی سخت تر می شود و کارفرما برای اثبات گفته خود باید از روش های دیگر مثل شهادت شهود، ارائه رسید های ماهانه دریافت حقوق، پرینت حساب بانکی و غیره استفاده کند.
حق بیمه کارگری چیست؟
حق بیمه کارگری به حقی گفته می شود که بر اساس قانون برای کارگر در نظر گرفته شده است و زمانی که کارگر یا کارمند برای اشخاص یا نهادهای مختلف خصوصی و دولتی مشغول به کار می شوند کارفرما موظف است با ارائه مدارک آنها به اداره کار، کارگران و کارمندان خود را بیمه کرده و حق بیمه آنها را به صورت سالانه پرداخت کند.
پرداخت حق بیمه به سازمان تامین اجتماعی باعث می شود تا کارگر از بیمه درمانی و بازنشستگی بهره مند شده و در صورتی که در هنگام کار برای او اتفاقی بیفتد نتنها هزینه درمان او پرداخت شد بلکه حقوق بیکاری نیز به او پرداخت شود تا پس از به دست آوردن سلامتی دوباره مشغول به کار گردد.
از دیگر مزایا و خدمات بیمه کارگری آن است که به کارگر بیمه بازنشستگی تعلق می گیرد و اگر زمان لازم برای بازنشستگی فرد در شغل مورد نظر ۳۰ سال باشد.
به ازاء هر سال که حق بیمه کارگر به وسیله کارفرما پرداخت شود یک روز از حقوق ۳۰ روزه بازنشستگی، پس از رسیدن به این سن به کارگر پرداخت می شود. به این معنا که اگر ۳۰ سال حقوق بازنشستگی کارگر به وسیله کارفرما پرداخت شده باشد.
پس از بازنشستگی، حقوق کامل ۳۰ روزه ، به کارگر تعلق می گیرد. اما کم بودن تعداد سال های پرداخت حق بیمه کارگری باعث می شود کارگر به تعداد همین سال ها حق بازنشستگی دریافت کند.
به عنوان مثال اگر ۱۸ سال حق بیمه کارگر به وسیله کارفرما پرداخت شده باشد پس از بازنشستگی حقوق ۱۸ روزه از حقوق بازنشستگی کامل ۳۰ روزه در آن شغل خاص به کارگر پرداخت می شود.
باید به این نکته توجه داشت که حق بیمه کار، ۳۰ درصد از مبلغ حقوق و دستمزد کارگر است که ۲۳ درصد آن بر عهده کارفرما بوده و ۷ درصد باقی مانده از حقوق کارگر کسر می شود.
◁◁ مطلب پیشنهادی: مهلت شکایت از کارفرما
آیا عدم وجود قرارداد کار، تاثیری در شکایت از کارفرما دارد؟
عدم وجود قرارداد کار نه تنها دلیل موجهی برای تخلف کارفرما از پرداخت حق بیمه کارگر نیست بلکه کارگر بدون قرارداد کار نیز هر زمان که بخواهد می تواند از کارفرما شکایت کند.
به طور کلی کارگر یا کارمند قبل از شروع به کار باید با کارفرما قرارداد کار منعقد نمایند تا در صورت وجود مشکل بتوانند با استناد به قرارداد خواهان دریافت حق و حقوق خود شوند.
وجود قرارداد کار باعث موظف شدن کارفرما به بیمه کردن کارگر یا کارمند شده و راه را برای بهره مند شدن کارگر از مزایای بیمه درمانی و بازنشستگی باز می کند.
بیمه کارگری یکی از مهمترین خدماتی است که برای آینده شغلی کارگران مفید بوده و آنها می توانند از مزایای آن بهره مند شوند.
به این معنا که کارگر در صورت مواجه شدن با حوادث غیر مترقبه یا بیماری های مختلف می تواند از پوشش درمانی بیمه برای برطرف کردن مشکل خود استفاده کند.
هرچند انعقاد قرارداد بین کارگر و کارفرما باعث تسهیل در روند پرداخت حق بیمه کارگری شده یا در صورت عدم پرداخت حق بیمه از سوی کارفرما، شرایط را برای پیگیری این حق تسهیل می کند.
اما نبودن قرارداد بیمه کارگری باعث عدم انتفاع کارگر از این حق نمی شود و کارگر بدون داشتن قرارداد کار نیز می تواند از کارفرما بابت پرداخت نکردن حق بیمه کارگری شکایت نماید.
منتهی نبودن قرارداد کار باعث می شود زمان و روند رسیدگی به پرونده تخلف کارفرما از پرداخت حق بیمه سخت تر و زمانبرتر شود که معرفی شهود معتبر یا ارائه مدارکی مثل رسید پرداخت حقوق و غیره می تواند این روند را تسهیل کند.
حق بیمه پرداخت نشده کارگر به وسیله کارفرما چگونه محاسبه می شود؟
محاسبه حق بیمه پرداخت نشده کارگر به وسیله کارفرما، با توجه به شرایط اشتغال کارگر ممکن است متفاوت باشد.
به این معنا که اگر کارگر در صورت پرداخت نشدن حق بیمه همچنان مشغول به کار باشد محاسبه حق بیمه او به این شکل است که حقوق فعلی او ملاک محاسبه حق بیمه قرار می گیرد و بر این مبنا ۳۰ درصد حقوق فعلی او ضربدر مدت زمان عدم واریز حق بیمه می شود تا رقم پرداختی حق بیمه او به وسیله کارفرما مشخص شود.
اما محاسبه حق بیمه کارگری که در گذشته شاغل بوده ولی در حال حاضر بیکار است یا اخراج شده است، به این شکل است که آخرین دستمزد او در سال اشتغال به کار ملاک محاسبه حق بیمه قرار می گیرد.
به این معنا که ۳۰ درصد دستمزد اشتغال به کار او در سال مورد نظر ضرب در مدت زمان عدم واریز حق بیمه می گردد تا مبلغ پرداختی حق بیمه او به وسیله کارفرما مشخص شود.
روند شکایت کارگر از کارفرما بابت عدم پرداخت حق بیمه شامل چه مراحلی می شود؟
روند شکایت کارگر از کارفرما بابت عدم پرداخت حق بیمه از فراهم کردن مدارک هویتی، قرارداد کار و ارائه آن به اداره بیمه محل سکونت شروع می شود.
به این معنا که پس از ارائه مدارک و اسناد هویتی به خصوص قرارداد کار، شکایت لازم تنظیم شده و روند احقاق حقوق کارگر از کارفرما آغاز می شود.
در این وضعیت اگر قرارداد کار وجود داشته باشد مراحل اداری گرفتن حق بیمه پرداخت نشده از کارفرما تسریع می شود در غیر این صورت می بایست نامه ای از سوی اداره کار برای شعبه بیمه گذار فرستاده شود.
در ادامه، نامه به کار گزاری تحویل داده شده و بیمه گذار با استفاده از سوابق بیمه می تواند تخلف کارفرما را اثبات کند. اما اگر کارگر قراردادی نداشته باشد تنها راه اثبات تخلف کارفرما استفاده از شهادت شهود یا ارائه اسناد و مدارک پرداختی، حقوق معتبر است.
در ادامه بررسی تخلف کارفرما از عدم پرداخت حق بیمه کارگر، اگر کارفرما در جلسه رسیدگی حاضر نشود. جلسه رسیدگی به مرحله بعد موکول شده و بعد از دو هفته جلسه تحت عنوان تشخیص و شکایت از کارفرما برگزار می شود.
در نهایت پس از بررسی مدارک ارائه شده و شنیدن سخنان کارفرما و کارگر، رای صادر می شود. پس از صدور رای در صورتی که هر یک از طرفین به رای صادر شده از سوی کارشناس بیمه اعتراض داشته باشند پرونده به جلسه حل اختلاف ارسال می شود و جلسه حل اختلاف به عنوان آخرین مرجع رسیدگی کننده به تخلف کارفرما از پرداخت حق بیمه کارگر شناخته می گردد.
به این معنا که رای نهایی صادر شده و طرفین باید با آن تمکین کنند. باید به این نکته توجه داشت که در صورت اثبات ادعای کارگر در مورد تخلف کارفرما از پرداخت حق بیمه، کارفرما علاوه بر آنکه موظف می شود حق بیمه تمام مدت زمانی را که کارگر بدون بیمه کار کرده است را پس از محاسبه به وسیله کارشناس اداره کار پرداخت نماید جریمه شده و جریمه مورد نظر را نیز باید در اسرع وقت پرداخت کند.
شرایط ترک کار به وسیله کارگر چگونه است؟
کارگر برای آنکه بتواند از خدمات بیمه تامین اجتماعی استفاده کند نمی تواند هر زمان که بخواهد کار خود را ترک نماید. بلکه بر اساس قانون کار، کارگر در صورت نارضایتی از شرایط کار، موظف است ابتدا استعفای خود را به صورت کتبی به کارفرما اعلام نماید.
در ادامه پس از قبول استعفاء کارگر از سوی کارفرما، کارگر باید به مدت ۳۰ روز جهت پیدا شدن نیروی کار جایگزین، صبر نماید سپس محل کار را ترک کند.
به عبارت دیگر کارگر نمی تواند بدون مقدمه به قصد استعفا، هر زمان که بخواهد کار خود را ترک نماید چون در این وضعیت کارفرما ممکن است او را متهم به وارد کردن ضرر و زیان به خود کند.
اما پس از ارائه استعفاء به کارفرما و اعلام عدم همکاری پس از گذشت ۳۰ روز، دیگر کارگر مسئولیتی در قبال کار ندارد و کارفرما نمی تواند او را در قبال ترک کار، مسئول وارد آمدن ضرر و زیان به خود بداند و خواهان دریافت خسارت شود.
عواقب بیمه نکردن کارگر و مهلت شکایت از کارفرما
عواقب بیمه نکردن کارگر در قانون مشخص شده است و با فرد متخلف برخورد قانونی می شود. بر اساس ماده ۱۴۸ قانون کار، اگر کارفرما کارگر را بیمه نکند در صورت شکایت کارگر و اثبات این امر، کارفرما علاوه بر پرداخت حق و حقوق بیمه پرداخت نشده کارگر، به پرداخت جریمه نقدی معادل ۲ تا ۱۰ برابر حق بیمه نیز محکوم می شود.
مهلت مشخصی برای شکایت کارگر از کارفرما بابت حق بیمه به وسیله قانونگذار مشخص نشده است و هر زمان که کارگر بخواهد می تواند با در دست داشتن مدارک لازم برای شکایت به نهادهای رسیدگی کننده مراجعه کند.
لازم به ذکر است که حتی مرگ کارفرما یا کارگر نیز در مطالبه حق بیمه کارگر نیز تاثیر ندارد و بازماندگان کارگر یا خود کارگر می توانم پیگیر مطالبه حق بیمه کارگر از کارفرمایان و وراث او شوند.
◁◁ مطلب پیشنهادی: شکایت کارفرما از کارمند
مرجع قانونی رسیدگی کننده به شکایت کارگر از کارفرما بابت حق بیمه
بر اساس قانون مرجع رسیدگی کننده به شکایت کارگر از کارفرما بابت عدم پرداخت حق بیمه، سازمان تامین اجتماعی محل کار فرد خواهان است.
به این معنا که کارگر برای شکایت خود از کارفرما بابت عدم پرداخت حق بیمه باید به اداره کار محل اشتغال خود مراجعه کند.
اما اگر شکایت کارگر از کارفرما بابت مسائل دیگر مثل آسیب های حیثیتی مرتبط با کار، دعوا و درگیری لفظی با کارفرما و غیره باشد کارگر یا کارفرما برای پیگیری مشکل خود می بایست برای شکایت به مراجع قضایی و قانونی مراجعه کنند.
سخن پایانی
شکایت از کارفرما به دلیل عدم پرداخت حق بیمه یک مسئله پذیرفته شده و قانونی است. به این معنا که اگر کارفرما به دلایل مختلف کارگر را بیمه نکرده یا حق بیمه او را پرداخت نکند.
کارگر در هنگام اشتغال به کار یا استعفا و اخراج از کار می تواند با در دست داشتن مدارک لازم مثل مدارک هویتی و قرارداد کار برای پیگیری حق و حقوق قانونی خود به اداره کار یا تامین اجتماعی مراجعه کند. داشتن قرارداد کار، در روند پیگیری حق بیمه موثر بوده و باعث تسریع در روند کار می شود.
اما اگر کارگری که حق بیمه او به وسیله کارفرما پرداخت نشده است قرارداد کار نداشته باشد باید برای اثبات ادعای خود از روش های دیگر مثل معرفی شهود، ارائه رسید دریافت حقوق ماهانه و غیره استفاده کند.
