شرایط ابطال حق طلاق زن

شرایط ابطال حق طلاق زن یا پس گرفتن حق طلاق  زمانی محقق و قابل اجراء می شود که  مرد یا زوج‌ در هنگام اعطای این حق به زن یا زوجه  وکالت بلا عزل محضری نداده باشد در غیر این صورت امکان ابطال حق طلاق زن بدون رضایت او وجود ندارد مگر شرایط اینکار فراهم باشد. از جمله  شرایط ابطال حق طلاق زن می توان به مواردی مانند عزل وکیل زوجه توسط موکل یا همان زوج ( شوهر) در صورت بلا عزل بودن وکالت نامه و ساقط نشدن حق انتخاب ضم یا وکیل جدید در وکالت نامه طلاق، استعفای زوجه از وکالت در طلاق،  اعطای وکالتنامه طلاق ضمن عقد لازم مانند عقد نکاح، اطلاع داشتن زوجه از عزل وکالت در طلاق اشاره کرد که در صورت فراهم نبودن این شرایط مرد شرایط پس گرفتن حق طلاق را ندارد و باید از قانون تمکین‌ کند.

ابطال حق طلاق چیست؟

ابطال حق طلاق زمانی معنا پیدا می کند که شرایط قانونی تحقق  آن وجود نداشته باشد، به عبارت دیگر طبق قوانین ایران که الهام گرفته از قوانین شرع اسلام است حق طلاق با مرد است مگر آنکه شروط قانونی لازم مثل شروط مندرج در عقدنامه یا عسر و حرج زن در محاکم قضایی  اثبات شود.

اما اگر حق طلاق با عنوان شروط ضمن عقد یا به شیوه تنظیم وکالت نامه محضری به زوجه اعطا شود فقط زمانی پشیمانی مرد از دادن حق طلاق به زن  می تواند موثر باشد و باعث باطل شدن  حق طلاق شود که وکالت نامه بلا عزل محضری برای طلاق از طرف  شوهر به زن داده نشده باشد.

در غیر این صورت با مراجعه زن به محاکم قضایی و ارائه وکالت نامه بلا عزل طلاق روند قانونی آن انجام می شود. باید به این نکته توجه داشت که اگر زوجه در زمان عقد از همسر خود وکالت برای طلاق گرفته باشد و این حق به عنوان یکی از شروط عقدنامه درج شده باشد ابطال طلاق بر اساس ماده 697 قانون مدنی محقق می شود.

همچنین در این ماده قانونی آمده است که موکل یا شوهر فقط زمانی می تواند اقدام به عزل وکیل یا زوجه نماید که وکالت وکیل یا زوجه با عدم عزل در ضمن عقد لازم شرط شده باشد.

عقد نکاح یک عقد لازم است و اگر وکالت در طلاق یا حق طلاق در ضمن عقد نکاح به زوجه داده شده باشد امکان ابطال حق طلاق زن برای شوهر ممکن نیست و با عزل وکیل یعنی زوجه از طرف موکل یعنی شوهر امکان پذیر نمی شود.

به بیان ساده اگر مرد وکالت بلا عزل به زن برای طلاق در شروط ضمن عقد لازم ازدواج را داده باشد یا این حق را از طریق تنظیم وکالت نامه رسمی و محضری بلا عزل به زوجه داشته باشد امکان ابطال حق طلاق زن وجود ندارد مگر آنکه در وکالت نامه طلاق شرط امکان عزل وکیل توسط موکل یا شوهر درج شده باشد.

لازم به ذکر است که اگر وکالت نامه حق  طلاق زن بر اساس یک وکالت نامه ضمن عقد لازم به او داده شده باشد امکان ابطال این حق و وکالت نامه برای زوج وجود ندارد.

آیا می توان حق طلاق اعطا شده به زن را باطل کرد؟

اگر شوهر یا زوج به همسر خود حق طلاق بدهد اما بعداً به دلایل مختلف از واگذار کردن این حق پشیمان شود باید به این موضوع توجه داشته باشد که باطل کردن چنین حقی به راحتی انجام نمی شود و محدودیت های خاصی برای آن وجود دارد.

هرچند شرایطی در قانون برای باطل کردن حق وکالت در طلاق برای حالت های گوناگون در نظر گرفته شده است. اما اگر وکالت بلا عزل طلاق به زوجه داده شده باشد شرایط شوهر برای باطل کردن این حق دشوارتر می شود.

به بیان ساده در جواب به این سوال که آیا می توان حق طلاق اعطا شده به زن را باطل کرد؟ باید گفت که انجام این کار بستگی به نوع وکالت نامه طلاق تنظیم شده دارد یعنی در برخی از موارد در صورت فراهم بودن شرایط شوهر یا زوج می تواند حق طلاق اعطا شده به زوج یا زن را باطل کند و در برخی از موارد در صورت فراهم نبودن شرایط امکان باطل کردن وکالت در طلاق برای مرد وجود ندارد یا بسیار ضعیف است.

شرایط ابطال حق طلاق زن

شرایط ابطال حق طلاق زن به نحوه تنظیم وکالت نامه بستگی دارد و نمی توان معیار و شرایط ثابتی برای باطل کردن وکالت نامه طلاق زن لحاظ نمود. باید به این نکته توجه داشت که ابطال حقوق طلاق یک عمل حقوقی محسوب می شود.

لذا دارای آثار حقوقی است و باید برای باطل کردن وکالت نامه طلاق شرایط این کار مهیا باشد. یکی از شرایط ابطال حق طلاق امکان ابطال وکالت نامه طلاق در قالب عزل وکیل است یعنی زوجه یا زن از طرف موکل یا شوهر به عنوان وکیل عزل شود و ضم یا وکیل دوم انتخاب شود.

به بیان دیگر برای آنکه ابطال حق طلاق یا وکالت در طلاق باطل شود باید شوهر به عنوان موکل به انجام این کار رضایت داشته باشد و شرایط و مشروعیت  لازم جهت این کار فراهم باشد. همچنین پس از آنکه شوهر اقدام به باطل نمودن وکالت نامه طلاق کرد از لحاظ حقوقی این موضوع باید به اطلاع زوجه برسد.

یعنی اگر شوهر پس از باطل کردن وکالت نامه محضری طلاق موضوع ابطال حق طلاق زن را به او اطلاع رسانی نکند  زوجه می تواند با اظهار بی اطلاعی از ابطال وکالت نامه طلاق  با ارائه وکالتنامه به مراجع قانونی تقاضای طلاق را مطرح کند.

به طور کلی برای آنکه مرد بتواند حق طلاق اعطا شده به زوجه خود را باطل کند باید به دفترخانه محل تنظیم سند مراجعه کرده و رسماً سند وکالت ارائه شده به زوجه برای طلاق را باطل نماید.

از جمله شرایط ابطال حق طلاق زن می توان به مواردی مانند عزل وکیل یا زوجه توسط موکل یا شوهر در صورت بلا عزل بودن وکالت نامه، استعفا یا پشیمانی زوجه از وکالت در طلاق، اعطای وکالت نامه طلاق ضمن عقد لازم مانند عقد نکاح و اطلاع عزل زوجه از وکالت در طلاق اشاره کرد.

اما اگر حق طلاق به زن به شکل وکالت بلا عزل تنظیم شده باشد و در وکالت نامه طلاق حق انتخاب ضم یا وکیل دوم از مرد ساقط شده باشد زوج به هیچ عنوان نمی تواند اقدام به باطل کردن وکالت نامه کند چون حق عزل وکیل یا زوجه در این گونه وکالت نامه ها برای او ساقط شده است.

به عبارت دیگر برای آنکه مرد بتواند حق طلاق زن را در صورت تمایل باطل کند باید به زن حق طلاق بلا عزل نداده باشد یا زوجه از حق طلاق اعطا شده به خود منصرف شده و به صورت قانونی استعفاء دهد.

مراحل ابطال حق طلاق

مراحل ابطال حق طلاق اگر شرایط فراهم باشد به این شکل انجام می شود که در بهترین حالت وکالت اعطا شده در طلاق به زوجه یا همسر توسط شوهر باطل می گردد، یعنی شوهر اقدام به عزل زوجه خود از وکالت اعطا شده می کند.

همچنین اگر وکالت اعطا شده به همسر بلا عزل نباشد و یا در قالب عقد نکاح لازم اعطا نشده باشد شوهر در صورت باطل نمودن وکالت نامه محضری طلاق باید این موضوع را در اسرع وقت به زوجه خود اطلاع رسانی کند.

در غیر این صورت بر اساس قوانین مدنی اگر زوج وکالت نامه غیر بلا عزل طلاق را باطل کرده باشد و این امر را به همسر یا وکیل خود اطلاع رسانی نکرده باشد. زوجه یا وکیل به دلیل ناآگاهی از باطل شدن وکالت نامه می تواند با در دست داشتن آن برای انجام طلاق به مراکز قانونی مراجعه نماید.

زوج برای مطلع کردن زوجه یا همسر خود از باطل کردن وکالت نامه طلاق باید این امر را  از طریق تنظیم  اظهار نامه و ارسال آن برای وکیل یا زوجه انجام دهد. اما اگر شوهر وکالت بلا عزل طلاق به همسر خود داده باشد این امکان برای او وجود دارد که اقدام به تنظیم وکالت نامه جدید جهت انتخاب ضم یا وکیل دوم برای وکیل نخست کند.

البته تنظیم وکالت نامه دوم  جهت ضم یا وکیل دوم برای وکیل نخست در صورتی امکان پذیر است که در متن وکالت نامه طلاق حق ضم و تعیین وکیل جدید یا همان وکیل دوم از زوج ساقط نشده باشد.

مدارک مورد نیاز جهت ابطال حق طلاق

مدارک مورد نیاز جهت ابطال حق طلاق در صورتی که این کار امکان پذیر باشد یعنی وکالت نامه طلاق بلا عزل نباشد یا وجود حق ضم  و انتخاب وکیل دوم برای زوج فراهم باشد شامل مدارک هویتی شوهر مثل کارت ملی و شناسنامه، اصل برگ وکالت نامه محضری طلاق، ارائه مدارک هویتی وکیل دوم در وکالت نامه طلاق بلا عزل  در صورت امکان انتخاب  ضم یا وکیل جدید به وکیل اول یا همان زوجه ، وکالت نامه طلاق تنظیم شده در دفترخانه می شود.

به بیان ساده برای ابطال حق طلاق در صورت فراهم بودن شرایط باید مدارک هویتی شوهر و اصل برگه وکالت نامه محضری طلاق به دفترخانه محل تنظیم آن ارائه شود تا روال قانونی آن برای ابطال وکالتنامه طلاق انجام شود.

نمونه رای ابطال وکالت بلا عزل طلاق

در ادامه برای آشنایی بیشتر مخاطبان نمونه رای ابطال وکالت بلا عزل طلاق  توسط یکی از شعب دیوان عالی کشور ارائه می شود.

رای دیوان

اعتراض فرجام خواه آقای ……. با وکالت آقای …… نسبت به رای شماره …… صادره از شعبه …… دادگاه تجدید نظر استان ……. به دلیل عدم رعایت قوانین و مقررات مربوطه، اعاده‌، پرونده را درخواست کرده است.

با توجه به مفاد پرونده و مصادیق بررسی شده، آقای ….. اعتراض خود را به رای شماره …… دادگاه تجدید نظر استان ….. ارائه می ‌دهد. او به دلیل عدم رعایت مواد و مفاد وکالت نامه ‌اش، که بر اساس آن او به وکیل خود خانم …… وکالت مطلقه طلاق داده بود و حق طلاق خود را سلب کرده بود، اعتقاد دارد که رای مذکور بر مبنای قانونی صحیح صادر نشده است.

آقای ….. در اعتراض خود بیان می ‌کند که رای دادگاه مذکور بر اساس مفاد وکالت ‌نامه وی اشتباه است و هیچ دلیل قانونی برای بی‌ اعتباری آن ارائه نشده است. بنابراین او به استناد ماده 370 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب سال 1397 تقاضا دارد که رای فرجام خواسته از حالت ابرام خارج شده و پرونده به عینیت برگردانده شود.

از آنجا که مشخصات و جزئیات بیشتری از پرونده مورد نظر ارائه نشده است، این اطلاعات، اساسی برای بررسی دقیق موضوع اعتراض آقای …. در خصوص رای شماره …. دادگاه تجدید نظر استان ….. محل توجه و بررسی قرار گرفته است.

در صورت تمایل به دریافت مشاوره حقوقی از وکیل پایه یک دادگستری تهران با شماره ۰۹۱۲۳۵۷۶۰۳۷ تماس حاصل فرمایید، با مشورت و راهنمایی وکیل زودتر به نتیجه خواهید رسید.

سخن پایانی

شرایط ابطال حق طلاق زن یا پس گرفتن حق طلاق زمانی برای شوهر یا زوج محقق می شود که اولا مرد وکالت بلا عزل محضری به زن یا زوجه به عنوان وکیل نداده باشد یا اگر وکالت بلا عزل  محضری داده باشد در متن وکالت نامه طلاق حق ضم یا تعیین وکیل جدید یا همان وکیل دوم از او ساقط نشده باشد.

به عبارت دیگر اگر مرد به هر دلیل مثل شرط ضمن عقد، بخشیدن مهریه و حقوق زن، اعطای قیمومیت یا سرپرستی فرزندان و غیره وکالت  نامه طلاق محضری به زوجه داده باشد و این امر باعث سوء استفاده زن از حق طلاق شود.

زوجه درصورتی که وکالت بلا عزل به زن یا زوجه نداده باشد می تواند به محضر و دفترخانه محل ثبت مراجعه کرده و با ارائه مدارک لازم نسبت به ابطال حق طلاق اقدام کند.

منتهی باطل کردن حق طلاق زن باید در سریع  ترین فرصت با تنظیم اظهار نامه به او ابلاغ شود چون اگر زن از ابطال حق طلاق بی اطلاع باشد می  تواند درخواست طلاق را از طریق مراجع  قانونی پیگیری نماید.

همچنین اگر مرد یا زوج  به زن یا زوجه وکالت بلا عزل داده باشد و در وکالت نامه طلاق حق ضم یا انتخاب وکیل دوم یا وکیل جدید از او ساقط نشده باشد با تنظیم وکالت نامه دوم و انتخاب ضم یا وکیل دوم می تواند نسبت به ابطال حق طلاق زن اقدام کند.