عده طلاق به دوره زمانی گفته می شود که پس از طی شدن آن زن می تواند در صورت مرگ شوهر یا طلاق گرفتن برای ازدواج مجدد اقدام کند. عده یک اصطلاح فقهی است که با عنوان تربص یا حالت انتظار شرعی نیز شناخته می شود و فاصله زمانی یا درنگ بین طلاق یا وفات شوهر پس از زوال و فسخ نکاح و صیغه تا ازدواج مجدد را شامل می شود. لذا طی شدن این زمان برای ازدواج مجدد زن لازم شرعی و قانونی است. بر اساس نظر مراجع که بر گرفته از کتاب مقدس و آیات سوره بقره است مدت عده زن در عقد دائم سه ماه و ۱۰ روز و در ازدواج موقت، یک ماه و ۱۵ روز تعیین شده است.
عده طلاق چیست؟
عده طلاق به دوره زمانی گفته می شود که زن پس از طلاق یا مرگ شوهر باید صبر کند و عده نگه دارد تا ازدواج مجدد او از نظر شرعی و قانونی درست باشد.
برای آنکه زن دوباره ازدواج کند باید بعد از جدایی از شوهر، سه بار عادت ماهانه یا حیض ببیند تا از نظر شرعی ازدواج مجدد و برقراری رابطه جنسی او درست و حلال باشد.
از نظر شرعی، عده نگاه داشتن زن شامل طی شدن سه دوره عادت ماهانه یا حیض است که برای آن زمان، سه ماه و ۱۰ روز در نظر گرفته شده است.
لازم به ذکر است که عده به ازدواج دائم محدود نمی شود و عده یا زمان انتظار باید در ازدواج موقت نیز رعایت شود تا زن بتواند از نظر شرعی و قانونی دوباره ازدواج موقت یا دائم کند.
بر اساس ماده ۱۱۵۰ قانون مدنی «عده عبارت است از مدتی که تا انقضای آن زنی که عقد او منحل شده است نمی تواند شوهر اختیار کند»
همچنین بر اساس ماده ۱۱۵۱ قانون مدنی عده طلاق و عده فسخ نکاح سه طهر است، به بیان ساده برای آنکه زن پس از طلاق یا مرگ شوهر بتواند دوباره ازدواج کند باید سه بار عادت زنانگی یا حیض ماهانه ببیند و پاک شود تا امکان ازدواج مجدد او فراهم شود.
لازم به ذکر است که بر اساس ماده ۱۱۵۲ قانون مدنی عده طلاق در ازدواج موقت یا نکاح منقطع مشتمل بر دو طهر است به این معنا که پس از فسخ نکاح و بذل مدت یا انقضای آن دیدن دو عادت زنانگی یا حیض ماهانه برای این نوع طلاق کفایت می کند و زن پس از طی شدن این زمان می تواند مجدداً ازدواج کند.
انواع عده
انواع عده بر اساس نوع باطل شدن نکاح متفاوت است و به چند دسته تقسیم می شود. به عبارت دیگر اگر باطل شدن نکاح به دلیل وفات شوهر باشد عده آن چهار ماه و ۱۰ روز پس از فوت شوهر است.
به این معنا که زن اگر پس از فوت شوهر بخواهد دوباره ازدواج کند برای آنکه ازدواجش از نظر شرعی و قانونی درست باشد باید چهار ماه و ۱۰ روز صبر کند و عده نگه دارد.
اگر عقد نکاح به دلیل طلاق باطل شود عده آن ۳ طهر است که معادل سه ماه می شود و برای آنکه زن پس از طلاق بتواند دوباره شوهر کند باید سه ماه عده نگه داشته و منتظر بماند.
اگر ازدواج به صورت موقت و منقطع باشد پس از پایان زمان مقرر شده اگر زن دوباره بخواهد ازدواج کند باید دو ماه طهر باشد یا عده نگاه دارد تا ازدواج دوباره او از نظر شرعی و قانونی با مشکل مواجه نشود.
به طور کلی انواع عده طلاق شامل مواردی مانند عده طلاق، عده وفات شوهر، عده مفقود الاثر بودن شوهر، عده آمیزش اشتباهی و غیره می شود که هر یک از آنها شرایط و مدت زمان خاص خود را دارند.
دلیل سه ماه عده بعد از طلاق
دلیل سه ماه عده بعد از طلاق، یا سه حیض و عادت زنانه، پاکی رحم از طفل یا احتمال مشخص نبودن پدر کودک پس از ازدواج مجدد است که در آیات قرآن مورد تسریع قرار گرفته است.
در آیه ۲۲۸ سوره بقره تربص یا زمان انتظار زن پس از طلاق برای ازدواج مجدد سه ماه تعیین شده است و در آیه ۲۳۴ سوره بقره، تربص یا دوره انتظار پس از مرگ شوهر برای ازدواج مجدد ۴ ماه و ۱۰ روز تعیین شده است.
به عبارت دیگر در کشورهای اسلامی که قوانین آنها برگرفته از شرع مقدس اسلام است عده نگاه داشتن زن پس از طلاق یا مرگ شوهر امری بدیهی و واجب است چون اگر زن بدون عده نگاه داشتن در زمان مشخص شده پس از فسخ نکاح به هر دلیل اقدام به ازدواج کرده و رابطه جنسی برقرار کند شوهر جدید تا ابد بر او حرام است و نکاح ازدواج شرعی خود به خود باطل می شود.
زمان شروع عده طلاق
زمان شروع عده طلاق از باطل شدن عقد نکاح به هر دلیل است. به عبارت دیگر عقد نکاح به هر دلیل مثل طلاق، مرگ شوهر و غیره باطل شود از زمان باطل شدن عقد نکاح، زمان عده طلاق آغاز می شود و زن پس از محاسبه این زمان می تواند در صورت تمایل بدون هیچگونه منع شرعی و قانونی مجدداً ازدواج کند.
عده طلاق چند روز است؟
بر اساس ماده ۱۱۵۱ قانون مدنی که برگرفته از احکام شرع و کتاب مقدس است مدت زمان عده طلاق سه ماه یا ۹۰ روز است که از زمان باطل شدن عقد نکاح آغاز می شود.
به عبارت دیگر یک زن مسلمان بعد از طلاق اگر بخواهد دوباره ازدواج کند و ازدواج مجدد او از نظر شرعی و قانونی درست باشد باید یک فاصله زمانی سه ماه یا ۹۰ روزه صبر کند و پس از طی شدن این زمان اقدام به ازدواج نماید. لازم به ذکر است که این زمان انتظار بعد از طلاق شامل زن یائسه یا باکره نمی شود.
عده طلاق خلع نوبت اول چند روز است؟
عده طلاق خلع نوبت اول بر اساس شرع و قانون سه ماه، ۹۰ روز یا ۳ طهر است به این معنا که در خلع یا طلاق اول زن باید سه بار پاکیزگی از حیض، یا عادت زنانه و پاک شدن خود را ببیند تا بتواند دوباره ازدواج کرده و رابطه جنسی داشته باشد.
لازم به ذکر است که عده نگه داشتن ۳ ماهه یا ۹۰ روزه در طلاق خلع نوبت اول شامل زن یائسه و باکره نمی شود و زنی که یائسه یا باکره باشد برای ازدواج مجدد و برقراری رابطه جنسی نیاز به رعایت زمان تعیین شده ندارد و می تواند بدون رعایت نکردن این زمان دوباره ازدواج کرده و رابطه جنسی داشته باشد.
عده طلاق توافقی چند روز است؟
عده طلاق توافقی تفاوتی با دیگر انواع طلاق ندارد و بر اساس مواد قانونی مندرج در قانون مدنی که برگرفته از شرع و کتاب مقدس است میزان آن سه ماه یا ۹۰ روز در نظر گرفته شده است.
به عبارت دیگر وقتی زن و مرد به صورت توافقی از یکدیگر جدا می شوند. اگر زن بخواهد بعد از باطل شدن عقد نکاح دوباره ازدواج کند برای آنکه عمل انجام شده مطابق با شرع و قانون باشد باید از زمان باطل یا فسخ شدن نکاح تا زمان ازدواج مجدد ۹۰ روز یا سه ماه صبر کند و عده نگاه دارد.
عده طلاق بائن چند روز است؟
عده طلاق بائن مثل انواع دیگر طلاق سه ماه است اما اگر زن یائسه و غیر مدخوله باشد نیاز به عده نگه داشتن نیست.
همچنین در ازدواج بائن اگر زن حامله باشد عده طلاق، فسخ نکاح، بذل مدت و انقضاء آن تا زمان فارغ شدن و وضع حمل زن است.
طلاق بائن به طلاقی گفته می شود که در آن مرد نمی تواند در زمان عده به زن خود رجوع کند و اگر بخواهد دوباره با زن خود زندگی کند باید پس از طی شدن زمان عده دوباره بین آنها عقد نکاح جاری شود.
عده طلاق سه طهر است یعنی چه؟
۳ طهر بودن عده طلاق به معنای آن است که زن مطلقه از نظر شرعی و قانونی باید سه بار عادت ماهانه یا حیض ببیند و پاک شود تا بتواند دوباره ازدواج کند و ازدواج او مشکل شرعی و قانونی نداشته باشد.
هرچند عده ای تلاش می کنند با خوردن دارو یا روش های دیگر این مدت را کاهش دهند اما از نظر شرع و قانون که برگرفته از آیات سوره بقره است زن مسلمان بعد از طلاق برای آنکه دوباره بتواند ازدواج کند باید سه ماه صبر کند در غیر این صورت از نظر شرعی ازدواج او تا ابد حرام است و اگر عقد نکاح خوانده شود عقد نکاح به صورت خودکار باطل می شود.
آیا در زمان عده میتوان صیغه شد؟
در زمان عده جاری شدن هر نوع صیغه و وصلت بین زن با مرد دیگر حرام است و اگر زن و مردی در زمان عده زن با یکدیگر ازدواج موقت یا دائم داشته باشند رابطه ایجاد شده حرام است و صیغه محرّمیت بین آن ها خود به خود باطل می شود.
بنابراین زنان مسلمان باید عده یا زمان انتظار را که برگرفته از شرع مقدس و آیات سوره بقره است رعایت کنند تا ازدواج مجدد آنها حلال و قانونی باشد.
در صورت تمایل به دریافت مشاوره تلفنی از وکیل طلاق در تهران با شماره ۰۹۱۲۳۵۷۶۰۳۷ تماس حاصل فرمایید، با مشورت و راهنمایی وکیل زودتر به نتیجه خواهید رسید.
سخن پایانی
عده طلاق به تربص یا حالت انتظاری گفته می شود که قانونگذار بر اساس شرع مقدس برای زمان بعد از طلاق و جدایی تا ازدواج مجدد در نظر گرفته است. به این معنا که زن بعد از جدایی به روش های مختلف، برای آنکه دوباره بتواند ازدواج کند باید یک دوره زمانی مشخص را که با نام عده طلاق شناخته می شود درنگ و صبر کند و اگر در این زمان ازدواج کند رابطه او با شوهر جدید حرام است و عقد یا صیغه آنها به شکل خودکار باطل می شود.
انواع عده با توجه به شرایط به چند دسته تقسیم می شود که از آن جمله می توان به عده طلاق، عده وفات، عده بذل مدت یا انقضاء مدت در ازدواج موقت، عده مفقود الاثر بودن شوهر و عده آمیزش اشتباهی اشاره کرد.
دلیل سه ماه عده بعد از طلاق، پاک شدن زن از احتمال شکل گیری کودک در رحم است و زمان شروع عده طلاق از لحظه باطل شدن نکاح و صیغه محاسبه می شود.
