تمکین در دوران عقد نیز مشابه تمکین در دوران زناشویی است. زیرا به محض جاری شدن صیغه عقد حق تمکین نیز شکل می گیرد. منتهی زنانی که از حق حبس بهره مند هستند می توانند از تمکین در دوران عقد خودداری کنند.
عزیزانی که تمایل به دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه دارند می توانند تا انتهای مطلب با ما همراه به شوند تا در رابطه با تمکین و همچنین عدم تمکین زن از شوهر در دوران عقد اطلاعات بیشتری را به دست بیاورد.
تمکین چیست؟
واژه تمکین به معنای الزام است. بنابراین می توان گفت که ذکر عنوان تمکین در حقوق خانواده نشان از یک الزام قانونی دارد. مطابق با مفاد قانون با جاری شدن صیغه عقد زن در قبال مرد ملزم به انجام یکسری وظایف می شود که در قانون مدنی با عنوان تمکین خوانده می شود.
به عبارت دیگر پس از جاری شدن صیغه عقد بین زن و مرد هر کدام از آن ها از نظر قانون و شرع نسبت به هم یکسری وظایف دارند که از آن ها عنوان تمکین یاد می شود.
مطابق با تعریفی که قانون مدنی برای تمکین آورده است باید بگوییم که به محض جاری شدن عقد نکاح روابط قانونی و شرعی بین زوجین آغاز می‌شود. تمکین که غالباً برای زنان به کار برده می شود به این معنی است که زن در مقابل همسرش یکسری وظایف دارد که باید نسبت به انجام آن ها پایبند باشد.
به این ترتیب زن موظف است طبق شرع و قانون وظایفی را که در قبال همسرش برعهده دارد، بجای آورد. البته ناگفته نماند که محدود کردن تمکین به زنان درست نیست زیرا مردان نیز نسبت به همسر خود دارای وظایفی هستند که باید آن ها را به جای آورند.
طبق قوانین موجود تمکین دو نوع بوده و شامل تمکین عام و تمکین خاص است. منظور از تمکین عام این است که زنان موظف هستند در امور خانوادگی از همسر خود اطاعت کنند. اما تمکین خاص محدود به روابط زناشویی بین زوجین می شود. به نحوی که زوج موظف است خواسته های همسر خود را به جای آورد و به نوعی از او اطاعت کند.
باید به این نکته نیز اشاره داشته باشیم که الزام قانونی زن به تمکین از همسر تنها در صورتی جایز است که دربردارنده ضرری برای وی نباشد. به عنوان مثال اگر تمکین از مرد برای زن دربردارنده ضررهای جانی، مالی و حیثیتی باشد قانون می‌تواند از انجام آن سرپیچی کند.
همچنین در مواردی که مرد از پرداخت مهریه زن خودداری کند زن نیز می تواند تا زمانی که مرد مهریه اش را نپرداخته است از حق حبس استفاده کرده و از همسرش تمکین نکند. در این باره فرقی بین تمکین عام و خاص وجود ندارد در هر صورت در تمکین عام و چه در تمکین خاص در صورت وجود عذر موجه و قانونی زن ملزم به تمکین از همسر نیست.
اما در شرایطی که بدون هیچگونه عذر موجهی زن از تمکین عام و خاص خودداری کند از حق نفقه محروم خواهد شد. همچنین دادگاه می تواند برای تو حکم نشوز صادر کند.
عدم تمکین در دوران عقد
همانطور که گفتیم طبق قوانین موجود به محض جاری شدن صیغه عقد وظایف زوجین نسبت به یکدیگر شکل می گیرد. بنابراین زنان حتی در دوران عقد و قبل از جشن عروسی نیز موظف به تمکین از همسرانشان هستند.
زنانی که بنابر دلایلی نظیر قوانین عرفی تمایلی به تمکین در دوران عقد از همسر خود ندارند، می توانند با استناد به یکی از مهمترین حقوق خود که شامل حق حبس است از تمکین خودداری کنند. اما زنانی که از حق حبس بهره مند نیستند با استناد به آن نمی توانند از تمکین همسر خود سرباز زند. پس در صورت عدم تمکین مرد می تواند علیه او طرح دعوی کند.
لازم به ذکر است که تقسیط مهریه نیز نمی تواند حق حبس را از زن بگیرد. بنابراین زن می تواند مدعی شود تا زمانی که همه مهریه خود را تمام و کمال از همسر دریافت نکند از او تمکین نخواهد کرد.
در صورتی که در دعوی تمکین در دوران عقد زن شرایط استناد به حق حبس را نداشته باشد، طبق قانون دادگاه خانواده می تواند برای او حکم عدم تمکین صادر کند و همچنین مرد می تواند از دادگاه خانواده بخواهد برای او دادخواست ازدواج مجدد صادر کند.
حق حبس چیست؟
همانطور که گفتیم زنان در دوران عقد می توانند با استناد به حق حبس از تمکین همسر خودداری کنند. اما بهره مندی از این حق برای زنان نیز یکسری شرایط دارد. در ادامه این مطلب علاوه بر مفهوم حقوقی حق حبس شرایط لازم برای بهره مندی زنان از این حق را نیز شرح خواهیم داد.
حق حبس زمانی برای زن وجود دارد که مهریه اش را دریافت نکرده باشد. به عبارت دیگر تا زمانی که زن مهریه خود را از همسرش نگرفته باشد می تواند با استناد به حق حبس از تمکین او خودداری کند.
ناگفته نماند که حق حبس تا زمانی برای زن محفوظ است که رابطه زناشویی بین آن ها شکل نگرفته باشد. بنابراین زنانی که در برابر همسرانشان تمکین کرده اند و حتی برای یک بار با همسرشان رابطه زناشویی داشته اند دیگر با استناد به حق حبس نمی‌توانند از تمکین خودداری کنند.
زیرا با برقراری اولین رابطه زناشویی حق حبس نیز از زن ساقط می شود. همچنین اگر مهریه زن عندالمطالبه نباشد نیز حق حبس برای او محفوظ نیست. به عبارت دیگر یکی دیگر از پیش نیازهای لازم برای بهره‌مندی زن از حقوق حبس این است که مهریه او حال بوده و منوط به استطاعت همسر نباشد.
تمکین در دوران عقد
همانطور که در مطالب قبلی نیز عنوان کردیم تمکین در دوران عقد نیز لازم بوده و پس از عقد زن موظف است از همسر خود تمکین کند. بنابراین زنان نمی توانند صرفاً به دلیل اینکه در دوران عقد هستند و هنوز عروسی نکرده اند از تمکین همسر خودداری کنند.
همانطور که شرح دادیم امکان خودداری از تمکین در دوران عقد فقط تحت شرایطی خاص برای زن وجود دارد. در صورتی که شرایط ذکر شده یا به عبارت دیگر زن مهریه اش را گرفته باشد و همچنین قبلاً با همسرش رابطه زناشویی داشته باشد دیگر در دوران عقد نمی تواند از او تمکین نکند. در صورتی که از تمکین خودداری کند طبق قانون ناشزه بوده و دادگاه می تواند برای او حکم نشوز صادر کند.
نتیجه گیری
تمکین شامل حقوقی است که به موجب جاری شدن صیغه عقد بین زن و شوهر ایجاد می شود. همچنین تمکین شامل دو نوع تمکین عام و خاص است که تمکین عام شامل اطاعت کلی زن از شوهر بوده و تمکین خاص صرفاً محدود به روابط زناشویی می شود. همانطور که گفتیم به محض جاری شدن صیغه عقد زن نیز موظف به اطاعت از همسرش است.
اما زنانی که به هر دلیلی تمایلی به تمکین در دوران عقد از شوهران شان ندارند با استناد به حق حبس می توانند تمکین نکند. منتهی بهره مندی از حق حبس نیز چند پیش شرط دارد که شامل حال بودن مهریه، عدم اخذ مهریه به طور کامل و عدم برقراری اولین رابطه زناشویی است.
بنابراین زنانی که مهریه حال نداشته باشند و یا مهریه خود را گرفته باشند و یا حتی فقط یک بار همسر خود نزدیکی داشته باشند، دیگر با استناد به حق حبس نمی توانند حتی در دوران عقد از همسر خود تمکین نکند. در صورت عدم تمکین در چنین شرایطی طبق قانون دادگاه می تواند برای زن حکم ناشزه صادر کند.
