تقسیم ارث اگر یکی از ورثه صغیر باشد امکان پذیر است و لازم نیست که فرزند صغیر تا رسیدن به این سن برای تقسیم ارث صبر کند. بر اساس مواد ۱۲۰۷ تا ۱۲۵۶ قانون مدنی اگر در بین وراث فرد متوفی، فرزند صغیر که سن او زیر ۱۸ سال تمام است وجود داشته باشد. برای تقسیم ارث اگر پدر یا جد پدری وی در قید حیات نباشد باید برای او با نظر دادستانی قیم تعیین شود و تقسیم یا فروش اموال موروثی تحت نظر دادگاه مربوط انجام شود در غیر این صورت تقسیم ماترک یا اموال موروثی باطل و غیر قانونی است.
ارث فرزند زیر ۱۸ سال
ارث فرزند زیر ۱۸ سال به دلیل آنکه به سن قانونی نرسیده است از سوی ولی که می تواند پدر یا جد پدری باشد پیگیری می شود اما اگر پدر یا جد پدری به هر دلیل حضور نداشته باشند.
پیگیری و مطالبه ارث فرزند زیر ۱۸ سال باید از طریق قیم که به وسیله دادگاه و دادستانی مشخص می شود دنبال گردد.
باید به این نکته توجه داشت که در صورت تعیین قیم برای پیگیری ارث فرزند زیر ۱۸ سال، قیم فقط می تواند در جهت منافع و مصالح فرد زیر ۱۸ سال عمل کند و اموال و سهم الارث او را تحت نظارت اداره سرپرستی مدیریت نماید و مسئولیت دیگری در قبال فرد زیر ۱۸ سال ندارد.
به عبارت دیگر تا زمانی که سن فرد صغیر یا وراث زیر ۱۸ سال به سن قانونی برسد قیم مسئول رسیدگی به سهم ارث فرد صغیر و نگهداری از سهم الارث تعلق گرفته به او است تا فرد صغیر به سن قانونی و بلوغ عقلی برسد.
◁◁ مطلب پیشنهادی: تقسیم ارث مادر
سن قانونی برای تقسیم ارث
سن قانونی برای تقسیم ارث ۱۸ سال تمام است و اگر وراث متوفی سن شان زیر ۱۸ سال تمام باشد با عنوان وراث صغیر شناخته می شوند. به این معنا که اگر وراث صغیر ، پدر یا جد پدری برای پیگیری تقسیم ارث و گرفتن سهم الارث نداشته باشند باید برای آنها قیم تعیین شود.
معمولاً قیم از طرف دادگاه تعیین می شود و اگر شخصی از طرف فرزند صغیر یا اطرافیان او به عنوان قیم تعیین گردد باید به تایید مرجع صالحه یا دادگاه برسد.
پس از تعیین قیم برای اولاد صغیر تقسیم و فروش اموال فرد متوفی برای تقسیم بین وراث توسط دادگاه انجام می شود. چون تقسیم اموال متوفی در صورت وجود اولاد صغیر بدون حضور نمایندگان دادگاه باطل است.
پس از فروش و تقسیم اموال فرد متوفی، سهم الارث فرد صغیر یا افراد زیر ۱۸ سال تحت نظارت دادگاه به قیم آن ها سپرده می شود و وقتی فرد صغیر به سن ۱۸ سالگی رسید اموال او تحت نظارت دادگاه از قیم تحویل گرفته شد و به او واگذار می گردد.
قوانین ارث برای فرزندان زیر ۱۸ سال
قوانین ارث برای فرزندان زیر ۱۸ سال توسط قانونگذار تعیین و به تصویب شده است. قانونگذار در مواد ۱۲۰۷ تا ۱۲۵۶ قانون مدنی اقدام به معرفی افرادی کرده است که اجازه قانونی برای دخل و تصرف در اموال خود را ندارند و باید جهت اداره امور مالی و اموال افراد زیر ۱۸ سال که با عنوان صغیر شناخته می شوند قیم به وسیله نهادهای قانونی تعیین شود.
به عبارت دیگر اموال فرد صغیر یا زیر ۱۸ سال تا رسیدن به سن ۱۸ سالگی تمام تحت نظارت فرد قیم به امانت باقی می ماند و قیم موظف است فقط در جهت مصلحت فرد صغیر در اموال وی دخل و تصرف نماید. در غیر این صورت اگر عملی خارج از این چهارچوب انجام دهد او ضامن بوده و باید حساب رسی شود.
اموال فرد صغیر یا زیر ۱۸ سال تا زمان رسیدن به سن قانونی تحت نظارت قیم باقی می ماند و وقتی که فرد صغیر به ۱۸سن سالگی تمام رسید دیگر صغیر محسوب نمی شود و می تواند تحت نظام قانون اموال خود را پس گرفته و در آنها دخل و تصرف نماید.
چالش ها و مسائل
چالش ها و مسائل ارث، اگر یکی از وراث صغیر باشد باید با توجه به مواد قانونی که برای این مسئله تدوین شده است مورد بررسی قرار گیرد.
به عبارت دیگر قانونگذار پس از بررسی چالش ها و مسائل پیرامون تقسیم ارث، اگر یکی از وراث صغیر باشد اقدام به قانونگذاری در این زمینه کرده و به مرور پس از پایش و بررسی دوره ای این مشکلات اقدام به اصلاح به روز رسانی قوانین این حوزه می کند.
بنابراین کسانی که به سن ۱۸ سالگی تمام نرسیده اند و با عنوان صغیر شناخته می شوند. برای عبور از چالش ها و مسائل تقسیم اموال موروثی یا اداره اموال شخصی در صورتی که ولی یا قیم که مصداق پدر یا پدربزرگ محسوب می‌شود به دلایل مختلف حضور نداشته باشد.
باید برای گرفتن قیم یا سرپرست با وکلای با تجربه ای که در این حوزه فعالیت می کنند مشورت نمایند تا بتوانند از چالش ها و مسائل پیش رو با کمترین ضرر و زیان عبور نمایند.
◁◁ مطلب پیشنهادی: تقسیم ارث بدون انحصار وراثت
نکات مهم
از نکات مهم تقسیم ارث اگر یکی از وراث صغیر باشد، اهمیت وصیّت نامه، مشاوره حقوقی و برنامه ریزی مالی است. به این معنا که اگر وراث صغیر باشند وجود وصیّت نامه قانونی و معتبر از متوفی می تواند نقش کلیدی در استیفای حق و تقسیم ارث و میراث داشته باشد.
همچنین مشاوره حقوقی با وکلای کارآزموده و استفاده از تجربیات آنها بخصوص برنامه ریزی مالی برای پرداخت هزینه ها در رسیدن به هدف می تواند تعیین کننده باشد.
- اهمیت وصیّت نامه
اهمیت وصیّت نامه در استیفای حق و حقوق وراث به خصوص افراد زیر ۱۸ سال و صغیر غیر قابل انکار و تعیین کننده است.
به عبارت دیگر وقتی یک وصیّت نامه قانونی و معتبر از متوفی باقیمانده باشد. حق و حقوق وراث و افراد صغیر مشخص شده حتی در پاره ای از موارد قیم قانونی برای آنها مشخص شده است.
در این شرایط وضعیت وراث برای دریافت حق السهم خود از اموال متوفی در شرایط بهتری قرار می گیرد و سرعت عمل تقسیم اموال تسریع می شود.
- مشاوره حقوقی
مشاوره حقوقی با وکیل انحصار وراثت که از تجربه لازم در حوزه تقسیم ارث برخوردار هستند می تواند برای افراد درگیر در این گونه مسائل به خصوص وقتی که یک یا چند نفر از وراث صغیر هستند و به سن قانونی نرسیده اند تعیین کننده باشد.
چون تعیین قیم به وسیله مراجع قانونی و انجام روال اداری برای این کار ممکن است زمان بر و پرهزینه باشد. لذا مشاوره حقوقی با وکلای با تجربه و کاردان می تواند برای افراد درگیر در این گونه مسائل مهم و تعیین کننده باشد و روند اداری برای استیفای حق و حقوق را تسریع کند.
- برنامه ریزی مالی
برنامه ریزی مالی یکی دیگر از نکات مهم در استیفای حق و حقوق ورثه صغیر است. به عبارت دیگر ورثه صغیر ممکن است درآمد یا پس انداز لازم برای پیگیری حق و حقوق خود را نداشته باشند و قرار باشد هزینه استیفای حق و حقوق آنها از سهم الارث به وسیله قیم در آینده پرداخت شود.
لذا برنامه ریزی مالی درست برای پیگیری سهم الارث و استیفای حق و حقوق می تواند تعیین کننده بوده و از هدر رفتن منابع مالی جلوگیری کند.
ارث فرزند صغیر از پدر
ارث فرزند صغیر از پدر با ارث دیگر وراث تفاوتی ندارد یعنی فرزند صغیر یا فرد زیر ۱۸ سال اگر دختر یا پسر باشد متناسب با حقی که قانون برای او تعیین کرده است از ماترک باقیمانده از پدر سهم الارث می برد و کوچک یا صغیر بودن او تاثیری در میزان ارث فرزند صغیر از پدر ندارد.
تنها تفاوت ارث فرزند صغیر از پدر با فرزندان دیگر در نداشتن شرایط قانونی یا بلوغ عقل برای تحویل گرفتن سهم الارث است که با معرفی قیم از سوی دادگاه و نظارت دادگاه بر فروش و تقسیم اموال به جای مانده از متوفی این مشکل رفع می شود.
مطالبه مهریه از وراث صغیر
مطالبه مهریه از وراث صغیر زمانی ممکن می شود که مادر یا فرد صاحب مهریه قیم فرزندان صغیر نباشد و اگر زوجه قیم آنها باشد باید از قیمومیت استفاده دهد تا قیم دیگری برای فرزندان صغیر تعیین گردد.
سپس زوجه برای تنظیم دادخواست دریافت مهریه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و با ارائه مدارک لازم، دادخواست مطالبه مهریه از فرزندان صغیر را تنظیم و ثبت می کند.
سپس دادگاه در ادامه پس از تعیین جلسات دادرسی سخنان زوجه را شنیده و مدارک ارائه شده از سوی او را بررسی می کند.
در این وضعیت دادگاه بررسی اموال فرد متوفی را به کارشناسان دادگستری واگذار می کند تا اموال و ارزش مادی آنها مشخص شود در این شرایط اگر اموال مرد به اندازه مهریه باشد مبلغ مهریه از آن جدا شده به زن منتقل می شود.
اما اگر اموال به جای مانده برای پرداخت مهریه زوج کافی نباشد، پرداخت مهریه به پدر فرد متوفی محول می شود و اگر پدر فرد متوفی قبل از او فوت کرده باشد دریافت و مطالبه مهریه از وراث صغیر برای زوجه نا ممکن می گردد.
سخن پایانی
تقسیم ارث اگر یکی از ورثه صغیر باشد؛ چالش برانگیز می شود چون فردی که به سن ۱۸ سالگی یا بلوغ عقلی نرسیده است با عنوان صغیر شناخته می شود و برای پیگیری دریافت سهم الارث باید ولی و قیم داشته باشد یا برای او قیم قانونی در نظر گرفته شود.
ارث فرزند زیر ۱۸ سال از طریق قیم قانونی وصول می شود و سهم الارث دریافت شده تا رسیدن فرزند صغیر به سن بلوغ عقلی تحت نظارت قیم باقی می ماند. سن قانونی برای تقسیم ارث ۱۸ سالگی تمام است و قوانین ارث برای فرزندان زیر ۱۸ سال در موادی از قانون مدنی به وضوح آمده است.
چالش ها و مسائل حق السهم اولاد صغیر یا زیر ۱۸ از مسائل مهم در حوزه ارث و میراث است که اهمیت وصیّت نامه را روشن می کند. همچنین مشاوره حقوقی و برنامه ریزی مالی برای مطالبه و تقسیم ارث، اگر یکی از وراث صغیر باشد می تواند مهم و تعیین کننده باشد.
ارث فرزند صغیر از پدر تفاوتی با دیگر فرزندان ندارد فقط چون فرزند صغیر به سن قانونی نرسیده است باید برای او قیم تعیین شود. مطالبه مهریه از وراث صغیر زمانی ممکن می شود که زوج قیم فرزندان نباشد و اموال باقیمانده از متوفی پرداخت مهریه را کفایت کند.
