دعوای ورود ثالث و جلب ثالث از مباحث قانون آیین دادرسی مدنی به شمار می‌روند. مطابق با قوانین موجود در آیین دادرسی مدنی گاهی اوقات در جریان دادرسی شرایطی ایجاد می‌شود که علاوه بر طرفین اصلی دعوا اشخاص دیگری نیز که از ابتدا در دعوای مذکور شرکت نداشته‌اند برای دفاع از حق و حقوق خود و یا درخواست یکی از طرفین دعوا وارد دعوای اصلی شود. برای کسب اطلاعات و دریافت مفهوم شخص ثالث، اعتراض ثالث و جلب ثالث و همچنین درک تفاوت آن ها با یکدیگر پیشنهاد می دهیم تا انتهای مطالب همراه ما بمانید.
تفاوت اعتراض ثالث و ورود ثالث و جلب ثالث
برای بیان تفاوت های موجود بین دعوای ورود ثالث، جلب ثالث و اعتراض ثالث لازم است که ابتدا با تعریف هر کدام از این موارد آشنا بود. برای همین ما نیز ترجیح دادیم در ابتدا، موارد نام برده تعریف کرده و سپس به اقدام به ذکر تفاوت‌های موجود بین آن‌ها کنیم.
جلب ثالث
منظور از جلب ثالث اقامه دعوی از جانب یکی از طرفین دادگاه بر علیه شخص دیگر است. بنابراین زمانی که یکی از طرفین دعوای، علیه شخص ثالث به منظور حصول منافع خود اقامه دعوی کند و جلب او را لازم بداند، می‌تواند دلایل خود را تا پایان جلسه اول دادرسی در دادگاه اظهار کرده و با تقدیم دادخواست، در ظرف ۳ روز از دادگاه بخواهد شخص ثالث را جلب کند.
ورود ثالث
منظور از ورود ثالث این است که شخص ثالثی، ادعای کند که از موضوع در حال دادرسی در دادگاه ذینفع بوده و یا آنکه از ذینفع بودن یکی از طرفین نفع می برد.
اعتراض ثالث
منظور از اعتراض ثالث این است، حقوق شخصی به موجب رای یا تصمیم دادگاه در جریان رسیدگی دعوای که به‌عنوان طرفین اصلی دعوا در آن حضور نداشته است ضایع شود.
با توجه به تعاریف ارایه شده می‌توان گفت که تفاوت بین ورود، جلب و اعتراض ثالث در این است که ورود ثالث اختیاری بوده و شخص ثالث به اختیار خود جهت احقاق حقوقش وارد دعوای در جریان رسیدگی می‌شود.
در جلب و اعتراض اراده شخص دخیل نیست. به نحوی که در اعتراض ثالث به موجب حکم حکم دادگاه حقوق ثالث ضایع می شود. جلب ثالث نیز به درخواست یکی از طرفین دعوا که احقاق منافع خود را در گرو جلب شخص ثالث بداند، صورت می گیرد.
انواع ورود شخص ثالث
مطابق با قانون ۱۳۰ آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب هرگاه شخص ثالثی در موضوع دادرسی اصحاب دعوای اصلی برای خود حق مستقلی قائل باشد و یا خود را در برنده شدن یکی از طرفین ذینفع بداند می‌تواند تا وقتی که ختم دادرسی اعلام نشده است به دعوا ورود پیدا کند. فارغ از آنکه دعوا در مرحله بدوی یا تجدید نظر باشد.
مطابق با قانون فوق‌‌الذکر دعوی ورود شخص ثالث شامل اقدامی قانونی است که شخص ثالث اعم از حقیقی یا حقوقی در دادخواست مستقل تقدیم دادگاه رسیدگی کننده به دعوی اصلی می کند. ورود شخص ثالث ممکن است به طرفیت یکی یا هر دو طرف دعوای اصلی یا ادعای حق مستقلی برای خود نسبت به بخشی یا تمام دعوای اصلی باشد.
همچنین ممکن است علت ورود شخص ثالث، اعلام ذینفع بودن آن در محق شدن یکی از طرفین دعوای اصلی باشد. رسیدگی به دعوای شخص ثالث هم در دادگاه بدوی و هم تجدید و همچنین در مراجع عمومی و در دیوان عدالت اداری امکان پذیر است.
ورود شخص ثالث به دعوای اصلی در دو حالت که شامل موارد زیر می باشد، امکان پذیر است.
ورود ثالث اصلی
ورود ثالث اصلی زمانی اتفاق می افتد که شخص ثالث خود را مستحق حق مستقلی بداند و مستقیما ادعایی داشته باشد. برای بیان واضح مطلب، ادامه بحث را با ذکر یک مثال پیش خواهیم برد.
زمانی که ملکی به فروش می‌رسد اما فروشنده از تقدیم ملک به خریدار امتناع می کند، خریدار می تواند با طرح شکایت به دادگاه، حق خود را از فروشنده گرفته و او را وادار به واگذاری ملک کند. در این میان شخص ثالث از جریان دعوا مطلع شده و ادعا می کند ملکی که فروشنده به خریدار فروخته متعلق به او است. به این ترتیب می تواند به عنوان ثالث اصلی وارد دعوا شود.
ورود ثالث تبعی
ورود ثالث تبعی به دعوا زمانی مطرح می شود که، ثالث از ذینفع شدن یکی از طرفین نفع ببرد. بنابراین در این حالت ثالث با ادعای حق اصلی به دعوا وارد نمی شود. بلکه برنده شدن یکی از طرفین دعوا برای او نیز نفع دارد.
نتیجه گیری
دعوای ورود ثالث و جلب ثالث از مباحث قانون آیین دادرسی مدنی محسوب می شود و مباحث آن در قانون آیین دادرسی مدنی پیش بینی شده است. معمولا در دعاوی مطروحه در دادگاه گاهی به طروق مختلف علاوه بر طرفین دعوا افراد دیگری نیز وارد می شوند.
هرگاه شخص ثالث مدعی شود که از موضوع اصلی دعوای در جریان رسیدگی نفع می برد یا آنکه منفعت او در گروه برنده شدن یکی از طریق دعوا است به عنوان شخص ورود ثالث می تواند طرح شکایت کند. اما جلب ثالث قهری بوده و شخص ثالث در جریان درخواست یکی از طرفین دعوا به منظور حفظ منافع اش جلب می شود. اعتراض ثالث نیز زمانی مطرح می شود که در جریان صدور رای دادگاه منافع شخص ثالث ضایع شود.
