تفاوت اجرای مهریه از طریق ثبت و دادگاه در فرایند اجرا، هزینه و زمان مورد نیاز برای انجام این کار مشخص می شود. به این معنا که زوج برای اجرای مهریه از طریق اداره ثبت، ابتدا باید به دفتر ازدواج که عقد در آن انجام شده است مراجعه کرده و درخواست اجرای مهریه بدهد. اما برای اقدام از طریق دادگاه زوجه باید با در دست داشتن مدارک لازم ابتدا در سامانه ثنا ثبت نام کرده سپس به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کند. از دیگر تفاوت های مطالبه مهریه از طریق ثبت و دادگاه در میزان هزینه لازم برای انجام این کار است به این معنا که هزینه اجرای مهریه از طریق اداره ثبت یک بیستم مبلغ کل مهریه است. اما هزینه اجرای مهریه از طریق دادگاه معادل ۳٫۵ درصد مبلغ کل مهریه است که از زوجه پس از تنظیم دادخواست دریافت می شود. از دیگر تفاوت های مهم این دو روش زمان اجرای آنها است به این معنا که زمان اقدام از طریق اجرای ثبت نسبت به دادگاه کوتاه تر است و این روش زودتر به سرانجام می رسد.
اجرای مهریه از طریق ثبت
اجرای مهریه از طریق اداره ثبت به این شکل است که زوجه برای اجرای مهریه ابتدا باید در سامانه ثنا ثبت نام کرده سپس با در دست داشتن مدارک هویتی و عقدنامه به دفتر محل ثبت عقد ازدواج مراجعه کرده و درخواست اجرای مهریه کند.
در ادامه مدارک درخواست کننده اجرای مهریه، به وسیله سر دفتر مورد نظر بررسی شده و اخطاريه اجرا مهریه برای اداره ثبت ارسال می شود.
پس از وصول نامه اخطاريه اجرای مهریه به وسیله اداره ثبت، اموال معرفی شده و سند دار زوج توقیف شده و به او ابلاغ می شود.
در ادامه پس از ابلاغ توقیف اموال به زوج، او از زمان ابلاغ ۱۰ روز فرصت دارد تا اقدام به پرداخت مهریه زوج کند. در این وضعیت اگر اموالی از زوج توقیف شده باشد و او در فاصله زمانی مهلت ۱۰ روزه نسبت به پرداخت مهریه اقدام نکند.
اموال توقیف شده برای ارزش گذاری به کارشناس ارجاع داده می شود. در ادامه پس ارزیابی اموال و تعیین قیمت پایه آن ها، اموال توقیف شده به مزایده گذاشته شده و مهریه از محل فروش آنها پرداخت می شود.
اجرای مهریه از طریق دادگاه
اجرای مهریه از طریق دادگاه به این شکل است که زوجه باید ابتدا در سامانه ثنا ثبت نام کند، سپس با در دست داشتن مدارک لازم به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و نسبت به ثبت دادخواست مطالبه مهریه اقدام نماید.
در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی باید اطلاعاتی مثل مشخصات زن و شوهر، میزان مهریه، تاریخ عقد نکاح و دلایل مطالبه مهریه ارائه شود تا امکان ثبت دادخواست مطالبه مهریه وجود داشته باشد.
پس از ثبت دادخواست مطالبه مهریه و طی شدن روال دادرسی در صورت معتبر بودن مدارک، دادگاه خانواده حکم به پرداخت مهریه می دهد.
پس از قطعی شدن، حکم صادر شده لازم الاجرا بوده و در صورتی که مرد از پرداخت مهریه خودداری کند زن می تواند با مراجعه به اجرای احکام مدنی شعبه رسیدگی کننده، اجرای حکم صادر شده را درخواست کند.
چگونگی مطالبه مهریه قبل از سال ۱۴۰۳
مطالبه مهریه قبل از ۱۴۰۳ به این شکل بود که زوجه برای به اجرا گذاشتن مهریه می توانست از دو طریق اجرای ثبت و دادگاه اقدام کند.
اما با تصویب بخشنامه سال ۱۳۹۸ هجری خورشیدی، زوجه نمی توانست در صورت تمایل بدواً و در ابتداء به دادگاه، برای مطالبه مهریه مراجعه کند و ابتدا باید برای مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت اقدام می نمود.
به عبارت ساده در گذشته زن برای به اجرا گذاشتن مهریه ابتدا باید به اداره ثبت مراجعه کرده و پس از ارائه درخواست اجرای مهریه، اگر اموالی از مرد برای توقیف پیدا نمی شد و راه در پیش گرفته شده به نتیجه نمی رسید.
زوجه باید با در دست داشتن گواهی اداره ثبت برای تشکیل پرونده و تنظیم دادخواست مطالبه مهریه به دادگاه خانواده مراجعه می کرد تا پس از طی شدن روال اداری بتواند مهریه خود را به صورت جبری از زوج دریافت کند.
مطالبه مهریه بر اساس قانون جدید سال ۱۴۰۳
مطالبه مهریه در قانون جدید سال ۱۴۰۳ با توجه به مشکلات پیش آمده دوباره تغییر نمود. به این معنا در اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۳ خورشیدی و به موجب قانون برنامه هفتم توسعه، فرایند مطالبه مهریه به صورت مراجعه بدوی به اداره ثبت، سپس مراجعه به دادگاه برای پیگیری روند مطالبه مهریه لغو گردید.
به عبارت ساده روال مطالبه مهریه به شکل قانونی از اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۳ خورشیدی، دوباره تغییر کرده و به روش سابق بازگشت.
به این معنا که متقاضی اجرای مهریه الزامی برای مراجعه اولیه به اداره ثبت برای مطالبه مهریه ندارد و زوجه مخیّل است با توجه به شرایط و صلاح دید خود، مطالبه مهریه خود را از طریق هریک از روش های قانونی مثل مراجعه به اداره ثبت یا دادگاه پیگیری نماید.
هزینه اجرای مهریه از طریق ثبت چقدر است؟
هزینه اجرای مهریه از طریق ثبت معادل نیم عشر دولتی یا یک بیستم کل مهریه است که از همان ابتدای دادرسی باید پرداخت شود.
معمولاً هزینه اجرای مهریه در ابتدای کار به عهده زوجه یا خواهان است. اما اگر رای دادگاه به نفع خواهان صادر شود.
قانون این حق را او داده است که در قالب درخواست هزینه دادرسی، خسارات وارد شده را از فرد محکوم علیه مطالبه کند و زوج موظف است در صورت صدور حکم بر علیه خود، هزینه اجرای مهریه از طریق اداره ثبت را که یک بیستم مبلغ کل مهریه می شود به زوج پرداخت کند.
باید به این نکته توجه داشت که اگر در طی فرایند اجرای مهریه از طریق اداری ثبت، زن به هر دلیل از ادامه عملیات اجرایی صرف نظر کند و مهریه خود را ببخشد یا با مرد مصالحه کند این هزینه به او عودت داده می شود.
همچنین اگر زن در هنگام اجرای مهریه از طریق ثبت عسر و حرج، ناتوانی خود را از پرداخت تعرفه مطالبه مهریه اعلام کند و این امر به تایید مرجع رسیدگی کننده برسد این مبلغ در پایان دادرسی و صدور رای به نفع زن، از طرف مقابل یا زوجه دریافت می گردد.
هزینه اجرا گذاشتن مهریه از طریق دادگاه چقدر است؟
هزینه اجرا گذاشتن مهریه از طریق دادگاه به این شکل است که فرد خواهان یا زوجه پس از ثبت دادخواست باید معادل سه و نیم درصد مبلغ کل مهریه اجرا گذاشته شده را به عنوان هزینه دادرسی پرداخت کند.
علاوه بر آن از دیگر هزینه های دادرسی مهریه می‌توان به مواردی مثل هزینه دادرسی در مرحله بدوی، هزینه دادرسی در مرحله وا خواهی و تجدید نظر، هزینه فرجام خواهی، هزینه اعاده دادرسی، هزینه اعتراض ثالث و غیره اشاره کرد که باید مرحله به مرحله پرداخت شود.
لازم به ذکر است که اگر زن توانایی مالی لازم برای پرداخت هزینه دادرسی اجرا گذاشتن مهریه از طریق دادگاه را نداشته باشد می تواند لایحه عسر و حرج خود را تنظیم کرده و با معرفی دو شاهد به دادگاه، ناتوانی خود را از پرداخت هزینه دادرسی اعلام کند تا پس از طی شدن روال دادرسی و محکوم شدن مرد به پرداخت مهریه، این مبلغ از زوج دریافت شود.
مدت زمان گرفتن مهریه از طریق ثبت چقدر است؟
مدت زمان گرفتن مهریه از طریق ثبت با توجه به مواردی مانند شلوغی شعبه اجرائیات، شرایط پرونده، چگونگی شناسایی اموال زوج، سرعت زوجه در معرفی اموال سند دار زوج، ممکن است متفاوت باشد.
اما بر اساس توضیحات مستفاد از متن بند (ب) ماده ۱۱۳ قانون برنامه ۵ ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، اجرائیات ثبت ملزم است در یک فاصله زمانی دو ماهه از ثبت تقاضای اجرای مهریه در اداره ثبت نسبت به شناسایی و توقیف اموال متعهد سند اقدام کند یا ظرف مدت ۶ ماه نسبت به اجرای مفاد سند اقدام کند.
بنابراین مدت زمان گرفتن مهریه از طریق ثبت بر اساس قانون و شرایط پرونده یک فاصله زمانی ۲ تا ۶ ماهه است.
مدت زمان گرفتن مهریه از دادگاه چقدر است؟
مدت زمان گرفتن مهریه از طریق دادگاه نسبت به روش اجرا از طریق ثبت طولانی تر است. چون پس از تنظیم و ثبت دادخواست مطالبه مهریه در دادگاه، باید روند اداری این کار طی شود تا دادگاه بتواند حکم پرداخت مهریه را صادر کند و در طی فرایند دادرسی، فرد خوانده می تواند دادخواست اعسار و ناتوانی خود از پرداخت مهریه را ارائه کند که بررسی این دادخواست زمانبر بوده و می تواند زمان دادرسی را طولانی تر کند.
همچنین پس از صدور رای دادگاه بدوی، امکان اعتراض طرفین در فاصله زمانی تعیین شده وجود دارد و ممکن است پرونده به دلیل اعتراض طرفین ذینفع راهی جلسات بررسی پرونده در قالب وا خواهی، فرجام خواهی، اعاده دادرسی و اعتراض شخص ثالث شود.
لذا زمان اجرا گذاشتن مهریه از طریق دادگاه نسبت به ثبت اسناد طولانی تر است و ممکن است این زمان با توجه به شرایط پرونده و اعتراض طرفین بین ۶ ماه تا یک سال طول بکشد.
سخن پایانی
تفاوت اجرای مهریه از طریق ثبت و دادگاه با توجه به مواردی مثل فرایند دادرسی، هزینه دادرسی و زمان لازم برای به نتیجه رسیدن دادخواست مشخص می شود.
به عبارت ساده فرایند اجرای مهریه از طریق اداره ثبت با دادگاه متفاوت است. به این معنا که در فرایند اداره ثبت ابتدا باید فرد خواهان به دفتر ازدواج محل ثبت سند مراجعه کرده و درخواست اجرای مهریه را ارائه دهد تا با گرفتن گواهی اجرای مهریه بتواند به اداره ثبت مراجعه کند.
اما فرایند دریافت مهریه از طریق دادگاه به این شکل است که ابتدا طرف خواهان باید در سامانه ثنا ثبت نام کند. سپس با در دست داشتن مدارک لازم به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کند تا روند دادرسی او برای مطالبه مهریه در دادگاه شکل گیرد.
از دیگر تفاوت های مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت با دادگاه هزینه دادرسی است به این معنا که هزینه دادرسی از طریق اداره ثبت یک بیستم مبلغ کل مهریه است اما هزینه دادرسی اجرای مهریه از طریق دادگاه سه و نیم درصد کل مبلغ مهریه است که پس از ثبت دادخواست باید پرداخت شود.
از دیگر تفاوت های مهم مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت و دادگاه زمان انجام این کار است به این معنا که زمان اجرای مهریه از طریق اداره ثبت کوتاه تر از زمان اجرای مهریه از طریق دادگاه است.
