اعاده حیثیت چیست؟
یکی از دعاوی کیفری که امروزه شاهد افزایش پرونده های مربوط به آن هستیم اعاده شرف یا حیثیت می باشد. این دعوا که با نام ادعای شرف نیز شناخته می شود، امروزه بسیار رایج است. دعوای ادعای شرف در صورتی رخ می دهد، که جرم تهمت و افترا صورت گرفته باشد. به نسبت دادن عمل مجرمانه به دیگران، به منظور لکه دار کردن آبرو و اعتبار آن ها افترا یا تهمت زدن گفته می شود. در واقع در این جرم فردی مرتکب افترا به دیگران شده، و این عمل در قانون ما شامل مجازات قانونی می شود.
برای مثال فردی به منظور اینکه آبروی دیگری را خدشه دار کند، به او جرم دزدی زنا، لواط و….را نسبت می دهد. این در حالی است که فرد در واقعیت مرتکب چنین اعمالی نشده، و در واقع مجرم به نشر اکاذیب در خصوص او پرداخته است. در این صورت فردی که به او افترا زده شده است، می تواند علیه مجرم طرح دعوا نموده و اعاده حیثیت کند. یا در مثال دیگر ممکن است فردی علیه شخص بی گناهی در دادگاه طرح دعوا نموده و او را متهم کند.
اما نتواند ادعای خود را ثابت کند. در این صورت شخص متهم شده می تواند علیه شخص افترا زننده، اقدام به شکایت نماید. به این منظور شاکی باید از طریق دفاتر الکترونیک قضایی اقدام به تنظیم شکوائیه نماید. سپس شکوائیه توسط دادگاه بررسی گردیده، و جلسات دادرسی برگزار می شود. در صورتی که جرم تهمت و افترا صادر شود، قاضی مجرم را به مجازات مندرج در قانون محکوم خواهد کرد.
نقش وکیل در شکایت اعاده حیثیت
اگر قصد شکایت در خصوص جرم افترا و تهمت را دارید، توصیه می کنیم در همان ابتدا از یک وکیل کاردان و حرفه ای کمک بگیرید. چرا که وکیل می تواند نقش مهمی در موفقیت و به نتیجه رساندن پرنده شما داشته باشد. پس در این مورد حتما با وکلای با سابقه مشورت کنید. کمک گرفتن از یک وکیل توانا در پرونده های مربوط به اعاده حیثیت، می تواند مزایای فراوانی برای شما داشته باشد، که در ادامه به ذکر آن ها پرداخته ایم:
- دریافت مشاوره
برای پیشبرد پرونده خود در زمینه جرم تهمت و افترا، قطعا پیش از هرچیزی نیاز به مشاوره خواهید داشت. چرا که باید در خصوص جنبه های مختلف پرونده اطلاعاتی کسب نموده، و پاسخ سوالات خود را بیابید. در اینجاست که یک وکیل حرفه ای می تواند بسیار به شما کمک نماید. وکیل در درجه اول پرونده شما را بررسی خواهد کرد، و یک مشاوره جامع و کامل ارائه می نماید. سپس بهترین راهکار را برای به نتیجه رساندن پرونده اتان توصیه خواهد کرد.
- دفاع از حقوق شما در دادگاه
وکیل در پرونده های اعاده حیثیت به جای شما در دادگاه حضور می یابد، و از حقوقتان دفاع خواهد گرد. گرچه شما نیز می توانید در دادگاه حضور یابید، اما وکلا فن سخنوری بالاتری داشته و می توانند بهتر حقوقتان را مطالبه کنند.
- جمع آوری شواهد و مدارک
دیگر مزیت داشتن وکیل، جمع آوری مدارک و شواهد می باشد. این مدارک اثبات جرم و محکوم کردن فرد در دادگاه را، برایتان آسان تر می کند. وکلای اعاده حیثیت در این خصوص نیز، به خوبی شما را راهنمایی خواهند کرد.
مطلب پیشنهادی : وکیل امور کیفری
مهلت شکایت اعاده حیثیت
مهلت شکایت در خصوص جرم تهمت و افترا و اعاده شرف، بسیار اهمیت دارد. در واقع قانونگذار یک مهلت قانونی خاص را برای طرح این نوع شکایت در نظر گرفته است. به همین دلیل افراد در همان مدت زمان مهلت قانونی، امکان طرح دعوا خواهند داشت. در غیر این صورت حق شکایت از آن ها سلب می شود. حال مدت زمان قانونی طرح دعوا در خصوص جرم تهمت و افترا، تا یک سال پس از اطلاع از وقوع جرم است.
یعنی فرد تا یک سال پس از مطلع شدن از این جرم، باید علیه مجرم اقدام به شکایت نماید، و در غیر این صورت حق طرح دعوا نخواهد داشت. حال اگر فرد فوت کند، اما همچنان مهلت یک ساله شکایت به پایان نرسیده باشد، ورثه او می توانند در خصوص اعاده حیثیت، بر علیه مجرم اقدام به طرح دعوا نمایند. ورثه برای انجام این کار به طور قانونی، تا شش ماه بعد از فوت شخص مهلت خواهند داشت.
شرایط تحقق جرم افترا
برای اینکه بتوان بر علیه دیگری اقدام به شکایت اعاده حیثیت نمود، می بايست جرم تهمت و افترا تحقق یافته باشد. برای تحقق این جرم نیز باید برخی شرایط قانونی وجود داشته باشند، که توجه به آن ها بسیار اهمیت دارد. چرا که در صورت عدم وجود این شرایط، ممکن است جرم تهمت و افترا به وقوع نپیوسته باشد، و فرد اصلا مجرم شناخته نشود.
این شرایط مهم را در زیر ذکر نموده ایم:
- فرد باید در اثبات تهمت و افترایی که به شاکی نسبت داده است، ناتوان باشد.
- مجرم باید عاقل و بالغ باشد.
- فرد باید از روی قصد و با نیت قبلی این جرم را انجام داده باشد. برای مثال توهین با تهمت و افترا متفاوت است. چرا که در توهین فرد گاها از روی عصبانیت مرتکب این جرم می شود، و عملا قصد و نیتی نداشته است.
برای اعاده حیثیت باید مجرم حتما فرد مشخصی را مخاطب قرار داده باشد. برای مثال اگر فرد به شخصی که ناشناس یا اصطلاحا گمنام است تهمت بزند، مجرم شناخته نمی شود.
