وصول چک پس از فوت صادر کننده چک امکان پذیر است، به این معنا که دارنده چک می تواند از طریق قانونی برای وصول آن اقدام کند. وقتی صادر کننده چک قبل از وصول چک فوت می کند دارنده چک باید با مراجعه به مراکز قضایی یا دفاتر خدمات الکترونیک قضایی اقدام به طرح شکایت برای وصول چک به طرفیت وراث متوفی کند. در این وضعیت پس از طی شدن مراحل انحصار وراثت، اگر اموالی از متوفی باقی مانده باشد ابتدا دیون و قرض های او از محل اموال به جای مانده پرداخت می شود. بنابراین وصول چک پس از فوت صادر کننده چک امکان پذیر است، فقط دارنده چک باید در اسرع وقت نسبت به طرح شکایت برای وصول چک از بازماندگان متوفی اقدام کند تا بتواند مبلغ چک را از ماترک باقیمانده متوفی دریافت نماید. لازم به ذکر است که پس از انجام انحصار وراثت هر یک از ورثه به نسبت حق السهمی که از ماترک متوفی دریافت کرده باشند نسبت به پرداخت قروض او از جمله چک های وصول نشده و دیون مسئول هستند.
مراحل قانونی وصول چک پس از فوت صادر کننده آن
مراحل قانونی وصول چک پس از فوت صادر کننده آن به این صورت است که دارنده چک باید پس از مراجعه به بانک و دریافت گواهی عدم پرداخت به علت مسدود شدن حساب های متوفی یا نبود پول در حساب، به دفاتر خدمات الکترونیک یا مراکز قضایی مراجعه کرده و دادخواست مطالبه چک را به طرفیت وراث متوفی تنظیم و ثبت کند.
در ادامه دارنده چک در موعد تعیین شده به دادگاه حقوقی یا اجرائیات مراجعه می کند تا وضعیت او بررسی شود. در این مرحله اگر ورثه متوفی مشخص شده باشند و برای آنها گواهی حصر و وراثت صادر شده باشد.
دارنده چک با در دست داشتن مدارک لازم، به دادگاه یا شورای حل اختلاف مراجعه می کند تا گواهی انحصار وراثت دریافت کرده و برای وصول چک به وراث متوفی مراجعه کند.
در این مرحله اگر وراث متوفی مشخص شده باشند دارنده چک به طرفیت وراث برای دریافت وجه آن اقدام قانونی می کند و هر یک از وراث موظف می شوند به نسبت سهم الارث خود مقدار مشخص از وجه چک را پرداخت نماید.
اما اگر اموالی از متوفی باقی نمانده باشد طلبکار نمی تواند وجه چک را از وراث مطالبه کند و وراث تعهدی برای پرداخت وجه چک متوفی ندارد.
وصول چک پس از فوت صادر کننده چک چقدر زمان می برد؟
وصول چک پس از فوت صادر کننده چک با توجه به شرایط ممکن است متفاوت باشد. به این معنا که اگر مراحل قانونی صدور گواهی انحصار وراثت انجام شده و اموال مشخص و ثبتی از متوفی باقیمانده باشد.
در این وضعیت دارنده چک می تواند با تنظیم دادخواست وصول چک به طرفیت وراث، خواستار وصول مبلغ آن از ماترک متوفی به نسبت سهم الارث وراث شود.
اما اگر گواهی انحصار وراثت صادر نشده باشد یا اموال متوفی مشخص نباشد و اموال ثبتی مشخصی از او وجود به جا نمانده باشد در این وضعیت ممکن است روند وصول چک صادر شده توسط متوفی قبل از فوت با مشکل مواجه شود و روند وصول آن طولانی تر گردد.
بنابراین هرچه وضعیت اموال متوفی روشن تر باشد و گواهی انحصار وراثت به موقع صادر شده باشد زمان وصول چک پس از فوت صادر کننده چک کوتاه تر می شود.
اما روشن نبودن وضعیت ماترک یا به موقع صادر نشدن گواهی انحصار وراثت ممکن است باعث طولانی شدن وصول چک پس از فوت صادر کننده آن می شود.
◁◁ مطلب پیشنهادی: چگونه می توان از توقیف اموال چک برگشتی جلوگیری نمود؟
برای وصول چک پس از فوت صادر کننده چک به کجا باید مراجعه کرد؟
دارنده چک برای وصول آن پس از فوت صادر کننده باید ابتداء به دادگاه حقوقی مراجعه کند. در این وضعیت روال کار به این شکل است که دارنده چک باید با در دست داشتن مدارک لازم به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و دادخواست وصول چک از وراث متوفی را تنظیم کند.
سپس در ادامه شعبه حقوقی رسیدگی کننده به شکایت مطرح شده از طریق سامانه ثنا، به فرد خواهان معرفی می گردد تا فردا خواهان در موعد مقرر به شعبه رسیدگی کننده مراجعه کند.
در این وضعیت اگر گواهی انحصار وراثت برای وراث صادر شده و میزان اموال متوفی نیز مشخص باشد هر یک از وراث به نسبت سهم الارث م خود موظف به پرداخت دیون متوفی از جمله وجه چک های صادر شده از سوی او می شوند.
مدارک لازم برای وصول چک پس از فوت صادر کننده آن
برای وصول چک پس از فوت صادر کننده آن، دارنده چک باید مدارکی برای ارائه به نهادهای قانونی در اختیار داشته باشد تا بتواند در صورت وجود اموال و ماترک به جای مانده از متوفی، مبلغ چک خود را نقد کند.
از جمله مدارکی که برای وصول چک پس از فوت صادر کننده آن باید به مراجع قانونی و قضایی ارائه شود می توان به مواردی مانند مدارک هویتی دارنده چک، گواهی عدم پرداخت بانکی به علت مسدود شدن حساب، گواهی فوت، گواهی انحصار وراثت و اصل چک اشاره کرد.
به عبارت دیگر پس از فوت صادر کننده چک، دارنده چک باید ابتدا به بانک عامل مراجعه کرده و گواهی عدم پرداخت چک را به دلیل نبود پول یا فوت صاحب چک دریافت کند. سپس با در دست داشتن این گواهی برای تنظیم دادخواست به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نماید.
پس از مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دارنده چک با ارائه مدارک هویتی، اصل چک و گواهی عدم پرداخت آن به وسیله بانک به دلیل فوت صاحب حساب، اقدام به تنظیم دادخواست مطالبه چک از وراث می کند تا پس از صدور گواهی حصر و وراثت و مشخص شدن اموال دارنده چک، بتواند مبلغ آن را از وراث متوفی به نسبت سهم الارث دریافت کند.
اما دریافت مبلغ چک به نسبت سهم الارث در صورتی میسر است که اموال ثبتی مشخصی از متوفی باقی مانده باشد. در غیر این صورت دارنده چک نمی تواند خواستار دریافت مبلغ چک از اموال شخصی بازماندگان متوفی شود.
شکایت وصول چک پس از فوت صادر کننده چک، شکایت حقوقی است یا کیفری؟
شکایت وصول چک به شکل عادی به دو صورت شکایت حقوقی و کیفری قابل پیگیری است به این معنا که در قالب شکایت کیفری فرد دارنده چک علاوه بر وصول چک درصدد مجازات صادر کننده چک بلا محل نیز بر می‌آید.
اما در شکایت حقوقی دارنده چک فقط به دنبال نقد کردن مبلغ چک خود است و مجازات صادر کننده چک بلا محل برای او مهم نیست.
اما وصول چک پس از فوت صادر کننده آن در قالب طرح شکایت حقوقی امکان پذیر است، چون صادر کننده چک فوت کرده و امکان مجازات او در قالب شکایت کیفری وجود ندارد.
در این وضعیت دارنده چک باید با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و ارائه مدارک لازم اقدام به طرح دعوای مطالبه وجه چک از وراث متوفی کند تا پس از طی شدن روال اداری و مشخص شدن وراث و اموال متوفی، بتواند مبلغ چک صادر شده را از وراث متوفی به نسبت حق السهم آنها دریافت کند.
لازم به ذکر است که دریافت وجه چک ها یا دیون، متوفی از سهم الارث وراث در صورتی میسر است که اموال ثبتی مشخصی از متوفی باقی مانده باشد. در غیر این صورت وراث تعهدی در قبال پرداخت دیون یا چک های صادر شده از سوی متوفی از اموال شخصی خود ندارد.
برای وصول چک پس از فوت صادر کننده چک، آیا امکان تامین خواسته وجود دارد؟
برای وصول چک بعد از فوت صادر کننده چک، امکان تامین خواسته یا توقیف اموال وجود دارد. به این معنا که دارنده چک پس از مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و ثبت دادخواست مطالبه وجه چک به طرفیت وراث متوفی، برای اطمینان و محکم کاری می تواند درخواست صدور تامین خواسته برای توقیف مبلغی از اموال متوفی تا سقف مبلغ چک را نیز نماید.
به عبارت دیگر تنظیم و ثبت درخواست صدور قرار تامین خواسته تا سقف مبلغ چک از اموال متوفی این امکان را برای دارنده چک فراهم می کند تا از جابجایی یا انتقال اموال متوفی به وسیله وراث و افراد ذینفع جلوگیری شود و آنها نتوانند با استفاده از ترفندهای مختلف برای پرداخت نکردن دیون و قروض متوفی اموال او را مخفی کرده و از طریق روش های غیرقانونی به نام و حساب خود و دیگران منتقل کنند.
◁◁ مطلب پیشنهادی: عواقب چک برگشتی
پس از فوت یک فرد، چگونه مشخص می شود صادر کننده چک خود او بوده است؟
پس از فوت یک فرد، شناسایی اصالت امضای او برای وصول چک از طریق وراث، ذینفعان یا کارشناس خط و امضا انجام می شود. به این معنا که پس از فوت یک فرد در صورتی که شخص دیگر با ارائه چک صادر شده از سوی متوفی خواهان وجه چک باشد.
ابتدا اصالت چک و امضای آن به وسیله وراث متوفی یا افراد ذینفع مشخص می شود تا در صورت وجود ماترک باقیمانده از متوفی مبلغ چک پرداخت شود.
اما در صورتی که اصالت چک و امضای آن به وسیله وراث یا افراد ذینفع مورد تردید واقع شود، در این وضعیت نظر کارشناس خطا امضا به عنوان مرجع تخصصی در این زمینه برای دادگاه قابل استناد است و دادگاه با نظر کارشناس خط و امضاء در مورد اصالت چک صادر شده از سوی متوفی تصمیم گیری می کند.
سخن پایانی
وصول چک پس از فوت صادر کننده چک امکان پذیر است و دارنده چک می تواند با مراجعه به مراکز قضایی یا دفاتر خدمات الکترونیک قضایی نسبت به تنظیم دادخواست وصول چک از وراث متوفی اقدام کند.
پس از ثبت دادخواست وصول چک به طرفیت وراث، اگر گواهی حصر و وراثت صادر شده باشد و اموال ثبتی مشخصی از او به جای مانده باشد وراث متوفی به نسبت حق السهم ارث خود موظف به پرداخت مبلغی از وجه چک می شوند.
اما اگر اموالی از متوفی باقی نمانده باشد وراث متوفی تعهدی در پرداخت دیون و چک های صادر شده از سوی او ندارند و دارنده چک نمی تواند خواهان وصول مبلغ چک از وراث متوفی شود.
