منع اشتغال زوجه پس از عقد نکاح می تواند با توجه به قوانین مذهبی، مدنی یا عرفی از طرف شوهر مورد تایید قرا گیرد. اگر منع اشتغال زوجه در قوانین جاری کشور محل سکونت زن و شوهر مورد تایید قرار گرفته باشد زوجه نمی تواند در مقابل آن ایستادگی کرده و خلاف آن را درخواست نماید چون قوانین رسمی از او حمایت نمی کنند. ولی اگر منع اشتغال زوجه از طرف شوهر به دلایل عرفی یا ملاحظات مذهبی باشد در این شرایط تنها دادگاه صالح و مراجع قضایی هستند که می توانند بعد از بررسی دلایل و شرایط دو طرف در مورد منع اشتغال زوجه تصمیم گیری نمایند. پس زوجه می تواند با اتکا به قوانین جاری کشور با تصمیم شوهر مخالف کرده و برای دادخواهی به مراجع قضایی محل زندگی مشترک مراجعه کند. در این شرایط شوهر یا زوج می بایست برای منع اشتغال زن در خارج از خانه به دلیل فعالیت در شغلی که به استدلال او مخالف مصالح خانوادگی است دادگاه را مجاب نماید.
اشتغال زوجه پس از عقد نکاح چگونه است؟
اشتغال زوجه پس از انجام عقد نکاح با توجه به قوانین جاری کشور را می توان بر اساس ماده 1117 قانون مدنی مورد بررسی قرار داد.
بر اساس این ماده قانونی زوجه یا شوهر پس از خوانده شدن عقد نکاح و ثبت آن می تواند همسر خود را از فعالیت در شغلی که مخالف مصالح خانوادگی یا حیثیات زوجه او باشد منع کند. ماده 1117 قانون مدنی به صراحت می گوید: شوهر میتواند زن خود را از حرفه یا صنعتی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات خود یا زن باشد منع کند.
علاوه بر آن در قانون حمایت از خانواده، قانونگذار مقرراتی را وضع کرده است که بر اساس آن شوهر می تواند زوجه یا همسر خود را از اشتغال به هر شغلی که مخالف مسائل و مصالح خانوادگی است منع نماید.
البته باید به این نکته توجه داشت که اگر زن از تصمیم شوهر مبنی بر مغایرت شغل خود با مصالح و منافع خانوادگی او رضایت نداشت باشد و کار رسیدگی به این موضوع به مراجع قضایی کشیده شود.
دادگاه و مراجع قضای می توانند در مورد مغایرت شغل زوجه با مصالح و منافع خانوادگی زوجین تصمیم گیری کنند و مرد نمی تواند راساً با توجه به استدلال ذهنی خود در این مورد تصمیم گیری نماید.
چه ملاک یا معیاری می تواند برای تشخیص مخالف بودن اشتغال زن با منافع و مصالح خانوادگی مورد استناد قرار گیرد؟
جهت تشخیص مخالف بودن اشتغال زن با منافع و مصالح خانوادگی معیارهای مختلفی می تواند مورد توجه و استناد قرار گیرد. از جمله این عوامل می توان به مواردی مثل وضعیت اجتماعی زوج و زوجه، سطح خانوادگی طرفین، موقعیت مذهبی، اجتماعی، اقتصادی، کاری و شرایطی که هریک از زوجین در آن پرورش پیدا کرده و وارد عرصه اجتماع شده اند.
از تمام این عوامل می توان برای بررسی این موضوع استفاده کرد. در شرایطی زوج یا مرد می تواند با اتکا به آن، وضعیت شغلی زوجه یا زن را مخالف با مصالح و منافع خانوادگی در نظر بگیرد که بتواند ابتدا موقعیت خانوادگی خود را برای دادگاه روشن کند سپس عدم تناسب شغل همسر خود را با مصالح خانوادگی برای دادگاه به اثبات برساند.
بطور کلی چنانچه شغل و حرفه زوجه یا زن با ارزش های موجود در خانواده های طرفین همگن و سازگار نباشد. دادگاه می تواند بدون بررسی جزئیات و جنبه های شخصی مسئله صحت آن را تایید و احراز نماید و خلاف این مسئله زمانی قابل وصول است که طرف مقابل تناسب آن حرفه یا شغل را با موقعیت اجتماعی و خانوادگی خود برای دادگاه به اثبات برساند.
نکته دیگری که در این زمینه باید به آن توجه شود آن است که شوهر بدون حکم قطعی دادگاه به هیچ وجه نمی تواند مانع اشتغال همسر یا زن خود شود. حتی این اجازه را ندارد که به محل کار او رفته و مانع از انجام کار و وظایف شغل او شود. در شرایطی زوج می تواند همسر خود را از اشتغال در خارج از خانه منع کند که قادر باشد دادگاه را با دلایل موجه نسبت به خواسته خود مجاب نماید در غیر این صورت زن می تواند به کار خود خارج از خانه ادامه دهد.
مطلب پیشنهادی : وکیل امور خانواده
روال قانونی منع اشتغال زوجه چگونه است؟
فرایند و روال منع اشتغال زوجه یا همسر به این شکل است که ابتدا شوهر یا زوج می بایست به دادگاه خانواده مراجعه کند و دادخواستی مبنی بر عدم اشتغال همسر به دلیل مغایرت با مصالح و منافع خانوادگی تقدیم دادگاه نماید.
سپس در جلسه رسیدگی دلایل عدم مغایرت را به استحضار مراجع قضایی می رساند. در ادامه دادگاه پس از بررسی دلایل ارائه شده و شرایط خانوادگی و شغلی زوج و زوجه تصمیم مقتضی و رای نهایی را صادر و به طرفین ابلاغ می کند.
واضح است که اگر دادگاه و مقام قضایی دلایل مرد و زوجه را در منع اشتعال زوجه تایید کند حکم منع اشتعال زوجه صادر می شود و اگر دلایل زوج برای جلوگیری از اشتغال زوجه کافی نباشد. مرد تحت هیچ شرایطی نمی تواند مانع اشتغال زن یا زوجه شود.
چه شغل هایی مغایر با مصالح و منافع خانوادگی محسوب می شود؟
ملاک و معیار تشخیص مغایرت یا مخالف بودن شغل زوجه با مصالح و منافع خانوادگی در درجه اول قوانین جاری کشور و در درجه بعد دادگاه و مقام قضای رسیدگی کننده به پرونده می باشد که در روند دادرسی با استناد به قوانین جاری کشور برای آن رای صادر کرده تصمیم گیری می نمایند.
علاوه بر استناد به قوانین جاری کشور دادگاه برای بررسی این مسئله می تواند به عرف جامعه هم مراجعه کند. اگر دادگاه در روند بررسی پرونده تشخیص دهد که اشتغال زن باعث می شود تربیت بچه های خانواده دچار اختلال شده و روند روزمره زندگی خانوادگی با مشکل مواجه شود می تواند به این نتیجه برسد که اشتغال زن در خارج از خانه مغایر با مصالح خانوادگی است.
البته قانونگذار برای اشتغال مناسب و بدن دغدغه زنان در فضای بیرون از خانه شرایطی فراهم کرده است که بانوان بتوانند با استفاده از آن ها به امور زندگی و تربیت فرزندان خود به نحو شایسته بپردازند. از جمله این شرایط می توان به انواع مرخصی ها اعم از مرخصی زایمان و شرایط مناسب فرزند آوری اشاره کرد.
همچنین شغل زوجه باید از تناسب لازم با شرایط شغلی و خانوادگی زوج برخوردار باشد. برای مثال اگر شوهر یا زوج دارای شغلی با وجه اجتماعی بالا باشد مثلا یک پزشک متخصص یا تجار بزرگ باشد، همسر یا زوجه او برای اشتغال نمی تواند بدون رضایت شوهر فروشندگی در یک بوتیک لباس را یا سوپر مارکت را قبول کند.
چون ممکن است شوهر شرایط اشتغال زن را مغایر با شان و منزلت اجتماعی خود بداند. در این وضعیت اگر زوجه بر اشتغال در چنین شغلی اصرار و پافشاری کند زوج یا شوهر می تواند با مراجعه به دادگاه تقاضای منع اشتغال زوجه را نماید.
در این شرایط به دلیل همتراز نبودن شغل انتخاب شده به وسیله زن، به صورت قطعی دادگاه یا مقام قضای به نفع مرد رای صادر کرده و او را از ادامه کار منع می کند.
کدام یک از مراجع قضایی از صلاحیت لازم برای رسیدگی به پرونده های منع اشتغال زوجه پس از عقد نکاح برخوردار هستند؟
شعب مختلف دادگاه های خانواده مرجع قضایی صلاحیت دار برای رسیدگی به پرونده هایی با موضوع منع اشتغال زوجه پس از عقد نکاح هستند.
تمام دادگاه هایی که به امور خانوادگی رسیدگی می کنند می توانند از صلاحیت لازم برای اعلام نظر و رای قطعی در اینگونه پرونده ها برخوردار باشند و این گستردگی باعث می شود که زوجین بتواند در اسرع وقت برای رسیدگی به دادخواست خود به مراجع ذی صلاح مراجعه کنند.
به دلیل آنکه در زمان تشکیل یک چنین پرونده هایی زوجه در یک محل به صورت مشترک زندگی می کنند. شعب دادگاه صالحی که به محل زندگی آن ها نزدیک است می بایست به عنوان مرجع رسیدگی به دادخواست منع اشتغال زوج پس از عقد نکاح باشد و ممکن است تشکل پرونده و دادخواست رسیدگی در شعب دیگر سخت بوده و حتی بدون موافقت مراجع قضایی غیر ممکن باشد.
سخن پایانی
منع اشتغال زوجه پس از عقد نکاح یکی از مسائل مهمی است که می تواند زندگی زوجین را به شکل موثری تحت تاثیر قرار دهد. خیلی از مردان به دلایل مختلف تمایل ندارند زنان آن ها خارج از خانه فعالیت داشته باشند. به همین دلیل پس از عقد و نکاح ممکن است به اشتغال همسر خود در خارج از خانه رضایت ندهند.
در این شرایط اگر زن بر اشتغال در خارج از خانه اصرار داشته باشد ممکن است در گیری و کشمکش در این زمینه آن ها را به دادگاه خانواده رهنمون کند.
بر طبق قوانین جاری کشور در صورتی مرد می تواند نظر دادگاه خانواده را نسبت به منع اشتغال زوجه در خارج از خانه جلب کند که دادگاه مجاب شود کار کردن زن از نظر شان و شرایط اجتماعی با شرایط او سازگاری ندارد یا کارکرد زن در خارج از خانه باعث لطمه دیدن تربیت فرزندان و مختل شدن شرایط زندگی می شود.
