رضایت نامه دستی به نوشته ای گفته می شود که در آن فرد رضایت و خشنودی خود را نسبت به کار یا رفتار خاصی به دیگران اعلام کند. رضایت نامه دستی از نظر حقوقی سند لازم الاجرایی است که از سوی فرد آسیب دیده برای گذشت از عمل یا حقی و رضایتمندی از این امر صادر می شود. به این ترتیب فرد آسیب دیده یا صاحب حق، با امضاء و تایید رضایت نامه از حقوق قانونی خود صرف نظر کرده و فرد مجرم را می بخشد. معمولاً رضایت نامه دستی در صورتی دارای اعتبار قانونی است و می تواند مورد استناد قرار گیرد که شاهدان معتبر در هنگام امضاء آن حضور داشته و عمل انجام شده را با مهر و امضا تایید کرده باشند. همچنین رضایت نامه دستی علاوه بر استفاده برای بخشش یک عمل می تواند کارکرد سلب مسئولیت حقوقی و کیفری از اشخاص مختلف یا واگذاری برخی از حقوق قانونی را نیز داشته باشد. رضایت نامه دستی برای آنکه از اعتبار لازم برخوردار باشد بهتر است در اولین فرصت، به دفاتر اسناد رسمی برده شده و در آنجا پس از ثبت رسمی، شکل قانونی و رسمی به خود بگیرد.
آیا رضایت نامه دستی اعتبار دارد؟
معمولاً اعتبار رضایت نامه دستی به موضوع و نوع سند بستگی دارد. موضوع و نوع سند در اعتبار رضایت نامه دستی موثر هستند.
رضایت نامه ها معمولاً با توجه به موضوع و نوع سند از تنوع بالای برخوردار می باشند به شکلی که الزام به تنظیم رسمی رضایت نامه ها همیشه مورد تاکید مراجع رسمی و قانونی است.
به عبارت دیگر تاکید بر رسمی بودن یک نوع رضایت نامه به معنای آن است که اگر رضایت نامه به صورت دستی تنظیم شود از اعتبار قانونی لازم برخوردار نیست و نمی توان در مراجع قانونی به آن استناد نمود.
بنابراین اعتبار رضایت نامه دستی به نوع سند و موضوع آن بستگی دارد برای مثال رضایت نامه دستی پدر برای خروج همسر از کشور اعتبار قانونی ندارد، اما رضایت نامه دستی تنظیم شده در بیمارستان برای انجام عمل جراحی از اعتبار لازم برخوردار است و در صورت بروز مشکل می تواند در آینده مورد استناد قرار گیرد.
به طور کلی اعتبار رضایت نامه بر اساس نوع و موضوع رضایت نامه در مراجع رسمی مورد ارزیابی قرار می گیرد. به شکلی که در موضوعات مهم ممکن است ارائه رضایت نامه دستی را با تردید مواجه کند.
شرایط اعتبار این نوع رضایت نامه
شرایط اعتبار این نوع رضایت نامه با توجه به موضوع و نوع رضایت نامه سنجیده می شود. البته باید به این نکته توجه داشت که اعتبار انواع رضایت نامه دستی و غیر رسمی در گرو پذیرش آن از سوی نهادهای قانونی و اجرایی است.
باید به این نکته توجه داشت که رضایت نامه دستی سندی است غیر رسمی که بر رضایت فرد صاحب حق دلالت می کند. بنابراین اطلاع رضایت دهنده از مفاد رضایت نامه دستی و امضای آن با اختیار و اراده از شرایط مهم اعتبار این نوع رضایت نامه است.
همچنین فرد امضا کننده رضایت نامه دستی باید قصد اجرای مفاد این سند را داشته باشد تا اجرای آن در آینده با مشکل مواجه نشود.
از دیگر شرایط اعتبار رضایت نامه دستی می توان به مواردی مانند مشروع و قانونی بودن موضوع رضایت نامه، عدم مغایرت مفاد رضایت نامه با اخلاق حسنه و نظم عمومی اشاره کرد چون نامشروع و غیرقانونی بودن مفاد رضایت نامه دستی و مغایرت آن با نظم و اخلاق عمومی جامعه زمینه را برای ابطال و بلا اثر شدن آن فراهم می کند.
به عنوان مثال قتل عملی غیرقانونی و نامشروع است بنابراین هیچکس نمی تواند به واسطه امضای رضایت نامه شخص دیگر را بکشد چون این اقدام از نظر قانون و شرع قتل نفس محسوب می شود و رضایت نامه مقتول تاثیری در مجازات مجرم یا کاهش جرم او ندارد.
متن رضایت نامه دستی
متن رضایت نامه دستی باید طوری تنظیم شود که از تطابق لازم با شرایط و ضوابط قانونی برخوردار باشد به شکلی که دارنده آن بتواند در مواقع ضروری به آن استناد کند.
رضایت نامه از نظر لغوی به معنای متنی است که در آن شخصی رضایت و خشنودی خود را در قبال یک کار یا رفتار مشخص اعلام کرده یا از حق و حقوق قانونی خود گذشت می کند.
بنابراین برای آنکه یک رضایت نامه دستی از اعتبار لازم برخوردار باشد باید متن آن طوری تنظیم شود که هم رضایت گیرنده بتواند به آن استناد کند و همچنین حق و حقوق رضایت دهنده بیش از اندازه ای که رضایت داده است مورد دست درازی قرار نگیرد.
بنابراین در تنظیم رضایت نامه دستی مشاوره با افراد آگاه به موازین حقوقی یا وکلاء با تجربه می تواند از ضرر و زیان طرفین قرارداد جلوگیری کند.
رضایت نامه بی قید و شرط
رضایت نامه بی قید و شرط به رضایت نامه ای گفته می شود که فرد امضا کننده آن پس از امضا و تایید حق هیچگونه اعتراضی نداشته و امکان تغییر آن وجود ندارد.
بر اساس ماده ۱۰۱ قانون مجازات اسلامی در رضایت نامه های بی قید و شرط امکان بازگشت از رضایت وجود ندارد و فردی که رضایت داده است در صورت پشیمانی، امکان شکایت مجدد را نداشته و نمی تواند از رضایت خود برگردد.
به عبارت دیگر مفاد این گونه رضایت نامه به صورت بی قید و شرط تنظیم می شود به شکلی که فرد امضا کننده امکان پشیمانی از رضایت را نداشته باشد و نتواند از اجرای رضایت سرپیچی و استنکاف کند.
البته در مواردی با توجه به شرایط و نوع رضایت نامه، رضایت بی قید و شرط معنی ندارد و طبق قانون فرد آسیب دیده می تواند خواستار تجدید نظر در رضایت نامه شود.
مثلاً در مواردی مانند تصادف اگر آسیب و صدمه وارد شده در آینده مشکل ساز شده و اثرات بدی داشته باشد فرد رضایت دهنده می تواند به مراجع قضایی مراجعه کرده و خواستار تجدید نظر در رضایت نامه رد و بدل شده گردد.
در یک چنین شرایطی رضایت نامه بی قید و شرط معنی ندارد و امکان صرف نظر کردن از آن با توجه به شرایط وجود دارد.
رضایت نامه دستی تصادف
رضایت نامه دستی تصادف از اعتبار قانونی لازم برخوردار نیست چون عدم تنظیم این نوع رضایت نامه در دفاتر اسناد رسمی، دادسرا یا دادگاه رسیدگی کننده به پرونده ممکن است در آینده دو طرف را با مشکل مواجه کند.
به عبارت دیگر اخذ رضایت در یک برگه کاغذ هرچند با مهر و امضا به تایید شخص زیان دیده رسیده باشد یک سند عادی است و نمی تواند در مراجع قانونی مورد استناد قرار گیرد.
چون اولاً امکان جعل انکار یا تردید در قرارداد برای فرد رضایت دهنده وجود دارد و حتی ممکن است از سوی رضایت دهنده مورد خدشه قرار گیرد.
بنابراین تنظیم رضایت نامه دستی تصادف زمانی معتبر است که رضایت نامه به شکل قانونمند و صحیح تنظیم شده باشد و افراد مطمئن به عنوان شاهد آن را تایید و امضا کرده باشند.
رضایت نامه دستی تصادف زمانی معتبر و غیر قابل خدشه است که اولاً رضایت نامه به صورت قانونی تنظیم شده باشد و ثانیا نوع آسیب و صدمه وارده به نحوی باشد که در آینده اثرات آن شدید نشود.
◁◁مطلب پیشنهادی: محاسبه دیه تصادف شخص ثالث
متن رضایت نامه شاکی
متن رضایت نامه شاکی باید طوری تنظیم شود که از تطابق لازم با مفاد قانونی در مورد جرم انجام شده برخوردار باشد.
همچنین در متن رضایت نامه شاکی باید بی قید و شرط بودن رضایت درج شود تا در آینده امکان انصراف از رضایت و باطل کردن آن به دلایل مختلف وجود نداشته باشد.
البته باید به این نکته توجه داشت که رضایت نامه شاکی فقط در جرائم قابل گذشت کاربرد دارد و برای جرائم غیر قابل گذشت رضایت نامه شاکی معتبر نیست و نمی تواند در کاهش مجازات یا بخشش آن موثر باشد.
در صورت تمایل به دریافت مشاوره تلفنی از وکیل پایه یک دادگستری تهران با شماره ۰۹۱۲۳۵۷۶۰۳۷ تماس حاصل فرمایید، با مشورت و راهنمایی وکیل زودتر به نتیجه خواهید رسید.
سخن پایانی
رضایت نامه دستی، به رضایت نامه ای گفته می شود که به صورت غیر رسمی تنظیم و بین طرفین دعوا منعقد می شود. در این نوع رضایت نامه فرد آسیب دیده به دلایل مختلف از حق و حقوق قانونی خود گذشت کرده و فرد مجرم را می بخشد.
رضایت نامه های دستی به دلیل آنکه امکان جعل، انکار و تردید در آنها وجود دارد از اعتبار قانونی لازم برخوردار نیستند و برای آنکه این نوع رضایت نامه در مراجع قانونی مورد پذیرش قرار گیرد باید به شکل قانونمند و دقیق تنظیم شوند و افراد معتبر به عنوان شاهد آنها را تایید و امضا کنند.
البته در موضوعات مهم برای جلوگیری از مشکل و تردید بهتر است رضایت نامه به شکل رسمی و قانونی در دفتر اسناد تنظیم و مورد استفاده قرار گیرد.
