نیم عشر مهریه زمانی باید از سوی کسی که حکم بر علیه او صادر شده است پرداخت گردد که ۱۰ روز از ابلاغ اجرائیه حکم از جانب اداره ثبت گذشته باشد و فرد مورد نظر به صورت اختیاری اقدام به اجرای حکم نکرده باشد. بر اساس ماده ۱۶۰ قانون اجرای احکام مدنی اگر پس از گذشت ۱۰ روز از ابلاغ اجرائیه از سوی اداره ثبت، طرفین دعوا توافق یا سازش کنند حق الاجرا کاهش پیدا کرده و به نیم عشر تقلیل پیدا می کند.
نیم عشر مهریه چیست؟
نیم عشر مهریه یا نیمه عشر دولتی به معنای آن است که زوجه از بابت اجرای حکم دریافت مهریه می بایست مبلغ نیمش را به دولت جهت اجرای حکم پرداخت کند. لازم به ذکر است که مبلغ نیم عشری که زن باید بابت اجرای مهریه به دولت بپردازد.
معمولاً این مبلغ در مرحله اجرای حکم از دارایی های مرد برداشته شده سپس در آینده به زن پرداخت می شود. اگر زن در زمان اجرای حکم مهریه، توانایی پرداخت نیم عشر دولتی را نداشته باشد باید اقدام به ثبت دادخواست اعسار کند تا در صورت اثبات اعسار زن، این رقم از اموال مرد کسر شده و در آینده به زن بازگردانده شود.
در دعوای مهریه منظور از اجرای حکم و صدور اجرائیه چیست؟
در دعوای مهریه منظور از اجرای حکم و صدور اجرائیه پرداخت نیم عشر مهریه از سوی زوجه یا کسی است که قرار است مهریه را دریافت کند.
وقتی بابت دریافت مهریه در مراکز قانونی طرح دعوا می شود، معمولا پس از طی شدن مراحل قانونی، مرد موظف پرداخت مهریه زن می گردد.
پس از صدور اجرائیه پرداخت مهریه برای مرد، به او ۱۰ روز مهلت داده می شود تا مهریه را پرداخت کرده یا برای پرداخت آن با همسر خود به توافق برسد.
در این وضعیت برای اجرائیه مهریه، زوجه باید صرفاً نیم عشر دولتی پرداخت کند. بنابراین پرداخت نیم عشر دولتی در پرونده های مطالبه مهریه مربوط به اجرای حکم است و فرد محکوم به باید ۵ درصد یا نیم عشر کل مبلغ مهریه را به عنوان حق اجرا به حساب قوه قضاییه یا خزانه کشور واریز کند.
به این معنا که این مبلغ از حساب مرد کسر شده و بابت اجرائیه مهریه به خزانه دولت واریز می شود. اما پس از دریافت مهریه این مبلغ به زن بازگردانده می شود چون بر اساس قانون پرداخت عشر مهریه با زن نیست و زن از این امر معاف است.
در صورتی که زوجه از پرداخت نیم عشر مهریه ناتوان باشد چه می شود؟
در صورتی که زوجه از پرداخت نیم عشر مهریه ناتوان باشد این مبلغ از اموال زوج کسر شده و در آینده به زن پرداخت می شود چون زن بر اساس قانون از پرداخت نیم عشر مهریه معاف است و این مبلغ باید از اموال شوهر پرداخت گردد.
بنابراین اگر زن، از پرداخت نیم عشر مهریه ناتوان باشد و مرد نیز توانایی کافی برای پرداخت یک بیستم مهریه را نداشته باشد باید زن دادخواست اعسار از پرداخت عشر مهریه را تنظیم و ثبت نماید تا مراجع قانونی در مورد آن تصمیم گیری کنند.
بنابراین شخصی که از پرداخت نیم عشر مهریه اظهار ناتوانی می کند باید دادخواست اعسار از پرداخت عشر مهریه را تنظیم و خواستار تقسیط یا بخشودگی آن شود.
برای ثبت دادخواست اعسار از پرداخت عشر مهریه، وجود شروطی لازم است که از آن جمله می توان به مواردی مانند شهادت کتبی مبنی بر اثبات ناتوانی مالی فرد، فراهم کردن لیست کلیه اموال مدعی اعسار، تنظیم کردن دادخواست اعسار، ایجاد حساب در سامانه ثنا اشاره کرد.
در دادخواست اعسار از پرداخت نیم عشر مهریه، فرد مورد نظر باید عدم توانایی مالی خود را از پرداخت مبلغ مذکور به قاضی اجرای احکام مدنی اعلام کرده و به آن واحد دو شاهد معرفی کند تا به ناتوانی او شهادت دهند.
حکم اعسار از پرداخت نیم عشر مهریه به زنان این امکان را می دهد که در صورت ناتوانی از پرداخت یک بیستم مهریه یا نیم عشر مهریه از پرداخت آن معاف شده و پس از قطعی شدن حکم دادگاه این مبلغ از مرد دریافت شود.
◁◁ مطلب پیشنهادی: وکالت بلا عزل در طلاق در قبال بخشش مهریه
ماده ۱۶۰ قانون اجرای احکام در مورد پرداخت عشر مهریه چه می گوید؟
ماده ۱۶۰ قانون اجرای احکام در مورد پرداخت عشر مهریه بر این نکته تاکید می کند که ۱۰ روز پس از تاریخ ابلاغ اجرائیه، پرداخت حق الاجرا با محکوم علیه است و او باید این مبلغ را به خزانه دولت واریز کند.
اما در صورتی که طرفین توافق و سازش کنند و با روش دوستانه حکم را اجرا نمایند از محکوم علیه نصف حق الاجرا دریافت می شود.
بر اساس ماده ۱۶۰ قانون اجرای احکام مدنی، اگر طرفین در اجرای حکم سازش کند یا بین خود ترتیبی برای اجرای حکم بدهند، نصف حق الاجرا یا نیم عشر دولتی دریافت خواهد شد. همچنین اگر مبلغ مهریه ۲۰ هزار ریال یا کمتر باشد حق الاجرا دریافت نخواهد شد.
پرداخت نیم عشر مهریه با چه کسی است؟
بر اساس قانون پرداخت نیم عشر مهریه به عنوان حق الاجرا وظیفه محکوم علیه یا زوج است و این مبلغ پس از محاسبه از اموال مرد کسر شده و در آینده به زن پرداخت می شود.
بنابراین ۱۰ روز پس از ابلاغ اجرائیه، محکوم علیه یا زوج باید این مبلغ را پرداخت کند و در صورت عدم پرداخت این مبلغ از سوی همسر، زن می تواند برای اجرای حکم و دریافت مهریه به اداره اجرای احکام مراجعه نماید.
در این وضعیت زوجه یا محکوم علیه علاوه بر پرداخت مهریه باید نیم عشر مهریه را نیز به حساب دولت واریز کند.
سخن پایانی
نیم عشر مهریه چه زمانی باید پرداخت شود؟ سوال رایج و پر تکراری است که ذهن افراد درگیر در دعوای مطالبه مهریه را به خود جلب می کند.
بر اساس قانون، ۱۰ روز پس از ابلاغیه اجرائیه مهریه از جانب اداره ثبت، زوج باید به صورت اختیاری نسبت به اجرای حکم و پرداخت مهریه اقدام کند.
اگر زوج ۱۰ روز پس از ابلاغ اجرائیه از جانب اداره ثبت، به صورت اختیاری نسبت به پرداخت مهریه اقدام نکند زن می تواند برای دریافت مهریه به اداره اجرای احکام مراجعه کرده و خواستار اجرای حکم شود در این وضعیت مرد علاوه بر پرداخت مهریه باید نیم عشر آن را نیز به عنوان عوارض و مالیات به خزانه دولت واریز کند.
