حکم شروع کننده دعوا با سایر افراد درگیر در نزاع جمعی تفاوتی ندارد و تنها در صورتی که در جریان درگیری بین طرفین ضرب و شتم اتفاق افتاده باشد برای آن مجازات حبس و دیه در نظر گرفته می شود. لازم به ذکر است که حبس در نظر گرفته شده برای نزاع یا دعوای جمعی تعزیری و قابل تبدیل به جزای نقدی است. همچنین باید به این نکته توجه داشت که دعوا یا درگیری جمعی از جرم های غیر قابل گذشت است و رضایت یا عدم رضایت افراد آسیب دیده تاثیری در مجازات مرتکبین ندارد.
فرایند شکایت در دعوا
فرایند شکایت در دعوا به این صورت است که اگر دعوا و نزاع جمعی در جایی اتفاق بیفتد و پلیس در محل حاضر شود افراد درگیر به کلانتری منتقل شده و پس از تکمیل گزارش، به دادگاه معرفی می شوند.
شکل دیگر شکایت در دعوا آن است که افراد شاکی یا آسیب دیده ابتدا اقدام به تنظیم شکواییه دعوا و نزاع کرده و آن را ثبت می کنند.
سپس شکایت ثبت شده از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به یکی از شعب بازرسی ارسال می شود. معمولا پس از ثبت شکواییه، پرونده نزاع و درگیری برای بازپرس پرونده ارسال می شود تا بازپرس مربوطه پرونده را بررسی کرده و شرایط طرفین دعوا را ارزیابی کند.
در ادامه بازپرس رسیدگی کننده به پرونده، پس از بررسی محتوای شکایت طرح شده، طرفین دعوا را برای پاسخگویی به مراکز قضایی احضار می کند و آنها باید در موعد مقرر برای پاسخگویی به دفتر بازپرس پرونده مراجعه کنند.
لازم به ذکر است که طرفین دعوا برای آنکه محکوم نشوند یا بتوانند اتهام وارده به طرف مقابل را اثبات کنند باید مدارک شواهد لازم برای این کار را در اختیار داشته باشند و حتی المقدور با یک وکیل با تجربه مشورت کنند یا پرونده خود را برای پیگیری به او ارائه دهند.
ارکان منازعه و دعوا
ارکان منازعه و دعوا وقتی فراهم باشد دعوا رخ داده و امکان جرم انگاری برای افراد درگیر فراهم می شود. به عبارت دیگر در صورت فراهم بودن ارکان و عناصر منازعه و دعوا امکان رخ دادن درگیری و دعوا ایجاد می شود و اگر این عناصر در کنار یکدیگر قرار نگیرد دعوا رخ نمی دهد و نمی توان برای افراد حاضر در دعوا جرم انگاری نمود.
در ادامه به ارکان و عناصر مهم منازعه و دعوا پرداخته می شود.
- موضوع منازعه
موضوع منازعه و دعوا یکی از ارکان و عناصر مهم برای جرم انگاری دعوا است به عبارت دیگر موضوع دعوا یا منازعه باید دقیقاً مشخص گردد به این معنا که اطلاعات در مورد مسئله مورد اختلاف دقیق استخراج شود و شواهد یا مدارکی برای تایید آن ها وجود داشته باشد.
- موضوعیت
موضوعیت یکی دیگر از ارکان و عناصر منازعه و دعوا است به این معنا که دعوا از نظر جسمی و فیزیکی رخ بدهد به این معنا که دعوا محدود به درگیری لفظی نشود چون درگیری لفظی شامل توهین و فحاشی طرفین به یکدیگر بدون درگیری و زد و خورد بوده و در چهارچوب دیگر عناوین مجرمانه قرار می گیرد و در حیطه جرم دعوا و منازعه قرار نمی گیرد.
- شواهد و ادله
شواهد و ادله از دیگر ارکان و عناصر منازعه و دعوا است، به عبارت دیگر برای اثبات ادعاها و موضوعاتی که در دعوای بین افراد مطرح می شود باید شواهد و ادله لازم مثل سند و مدرک، شهادت شهود، اظهارنامه های تایید کننده و غیره وجود داشته باشد تا امکان جرم انگاری برای طرفین دعوا فراهم شود.
- اجرای قوانین
اجرای قوانین یکی دیگر از ارکان و عناصر برای جرم انگاری در دعوا و منازعه است، به این معنا که برای منازعه و دعوای مطرح شده، قوانین لازم وجود داشته باشد و مجری قانون بتواند با توجه به نوع دعوا بر اساس قوانین آن حوزه برای آن جرم انگاری کند و دعوا و منازعه با توجه به موضوع آن بر اساس قوانین آن حوزه بررسی شود.
به عبارت دیگر بر اساس موضوع دعوا که در حیطه حقوق مدنی، جزایی، تجاری یا سایر موضوعات باشد برای آن جرم انگاری شده و بر اساس قوانین آن حوزه در مورد آن قضاوت شود.
- رویه حل و فصل
رویه حل و فصل یکی دیگر از ارکان و عناصر منازعه و دعوا است و چنانچه کسی در اثر منازعه و دعوا صدمه ببیند و شکایت کند باید بین صدمه وارد شده و اتفاقات منازعه ارتباط برقرار کند و برای محکمه رسیدگی کننده اثبات کند که در منازعه و در اثر ضربات ناشی از دعوا صدمه دیده است نه صدمه وارد شده به دلایل مختلف را به دعوا ارتباط دهد.
به عنوان مثال اگر یکی از افراد شرکت کننده در دعوا به هر دلیل فرار کند و در اثر فرار کردن زمین خورده یا تصادف کند و صدمه ببیند، فرد آسیب دیده نمی تواند صدمات ناشی از افتادن یا تصادف در اثر فرار را به دعوا و منازعه نسبت داده و از آنها درخواست غرامت کند.
به همین دلیل مسائل این چنینی که ناشی از دعوا و منازعه نباشد یا به نوعی اتفاقات ثانویه محسوب شود باید با روشی مناسب حل و فصل گردد تا دعوا خاتمه پیدا کند. از روش های حل مسائل پیرامونی دعوا می توان به مواردی مانند استفاده از دادگاه، مذاکرات دو طرفه، میانجی گری، حکم داوری و غیره اشاره کرد.
مجازات دعوا و کتک کاری
مجازات دعوا و کتک کاری با توجه به نوع درگیری متفاوت است. به عبارت دیگر از نظر قانونی درگیری و منازعه به دو بخش ساده و درگیری یا منازعه دسته جمعی تقسیم می شود که قانونگذار در قوانین مجازات اسلامی برای آنها جرم انگاری کرده و مجازات تعیین نموده است.
معمولا درگیری و منازعه ساده یا جمعی باعث اختلال در نظم و آرامش شده و آسایش عمومی را مختل می کند. لذا قانونگذار برای این گونه جرائم با توجه به نوع منازعه و مشکلات و صدمات به وجود آمده، جزای نقدی و مجازات حبس در نظر گرفته است.
بر اساس قانون مجازات اسلامی چنانچه در صورت دعوا و نزاع جمعی فردی به قتل برسد اگر قاتل مشخص نباشد برای هر یک از افراد درگیر در دعوا با توجه به نوع تخلفات مجازات حبس از ۱ تا ۳ سال در نظر گرفته می شود البته باید توجه داشت که این مجازات در صورت مشخص بودن قاتل مانع از اجرای حکم دیه و قصاص نمی شود. همچنین اگر کسی در دعوا یا نزاع ساده و جمعی دچار نقص عضو گردد و این مسئله به اثبات برسد برای افراد خاطی مجازات بین ۶ ماه تا ۳ سال حبس در نظر گرفته می شود.
اما در دعوا و منازعه ساده یا فردی در حد ضرب و جرح سطحی، شرایط متفاوت است و برای هر یک از افراد درگیر در منازعه، مجازات حبس از سه ماه تا یک سال در نظر گرفته می شود.
لازم به ذکر است مجازات هایی که برای همه افراد شرکت کننده در دعوا و منازعه عمومیت دارد شامل مجازات قصاص و دیه قتل نفس نمی شود و در صورت مشخص بودن فرد قاتل، علاوه بر مجازات های تعیین شده برای همه افراد شرکت کننده در منازعه و دعوا، مجازات قصاص یا دیه نیز به مجازات های فرد قاتل اضافه می گردد.
اما در صورت مشخص نبودن قاتل و احتمال قتل فرد مقتول در اثر ضربات همه افراد شرکت کننده در نزاع، علاوه بر مجازات درگیری و نزاع ساده یا جمعی که به همه افراد تعلق می گیرد، مجازات قصاص یا دیه نیز به نسبت افراد شرکت کننده در نزاع و دعوا بین آنها تقسیم می شود.
در این وضعیت اولیای دم می توانند مجازات دیه تعلق گرفته به جمع را ببخشند، درخواست دیه کنند یا با پرداخت اضافه دیه افراد شرکت کننده در نزاع، برای قاتلین درخواست قصاص کنند.
درگیری با زن چه حکمی دارد؟
درگیری با زن عمل ناپسند و غیرقانونی است به شکلی که قانونگذار خشونت و درگیری علیه زنان را به هر دلیل ممنوع کرده است و انجام چنین کاری می تواند برای فرد خاطی مجازات به همراه داشته باشد.
فقط مطرح شدن ادعای درگیری از طرف زن به معنای خاتمه یافتن کار و مجازات فرد مظنون نیست، بلکه برای اثبات ادعای درگیری مطرح شده باید شواهد و اسناد مناسب ارائه شود یا در صورت ضرب و شتم و درگیری فیزیکی گزارش پزشک قانونی نیز دریافت و ضمیمه پرونده گردد.
به طور کلی درگیری با زن ممکن است خانوادگی و زناشویی باشد یا در خیابان و معابر عمومی شهر به وسیله افراد غریبه اتفاق بیفتد.
بنابراین چنانچه فردی با یک زن درگیر شده و به او آسیب برساند. در صورتی که زن از فرد خاطی شکایت کرده و بتواند ادعای خود را اثبات کند فرد خاطی مجازات شده و با توجه به نوع جرم ممکن است به پرداخت دیه، قصاص یا مجازات حبس تعزیری محکوم شود.
همانطور که گفته شد مجازات درگیری با زن بر اساس نوع درگیری و میزان ضرب و شتم یا آسیب وارد شده تعیین می شود و این مجازات می تواند بر اساس صدمه وارد شده پرداخت جریمه نقدی، قصاص یا حبس تعزیری را شامل شود.
حکم دعوا در محل کسب و کار
حکم دعوا در محل کسب و کار بر اساس نوع درگیری و شرایط دعوا و صدمات وارد شده به افراد درگیر در نزاع تعیین می شود.
معمولاً درگیری در محل کسب و کار مصداق اختلال در نظم عمومی است و مجازات آن در قانون تعیین شده است اما نوع و شرایط درگیری تعیین کننده اختلال در نظم عمومی است.
به این معنا که اگر درگیری در حدی باشد که باعث اختلال در کسب و کار کاسبان یک محل یا تردد دیگر شهروندان شود مصداق اختلال در نظم عمومی است و دادستانی به عنوان شاکی افراد مخل نظم را تحت تعقیب قرار می دهد.
لازم به ذکر است که چنانچه دعوا و نزاع ساده و بین دو نفر باشد حکم و مجازات آن با نزاع جمعی و گروهی متفاوت است.
بر اساس قانون چنانچه دعوا در محل کسب و کار بین دو نفر اتفاق بیفتد برای هر یک از طرفین دعوا با توجه به میزان آسیب های وارد شده به طرف مقابل و میزان ضرب و شتم مجازات تعیین می شود.
معمولا در دعوای دو نفره بر اساس قانون فرد خاطی ممکن است به مجازات حبس از سه ماه تا یک سال محکوم شود یا مجازات، تا ۷۰ ضربه شلاق نیز برای او در نظر گرفته شود.
بر اساس ماده ۶۱۵ قانون مجازات اسلامی نوع مجازات در دعوا و نزاع با توجه به شرایط نزاع و نتایج آن متفاوت است.
بنابراین حکم دعوا در محل کسب و کار بر اساس شرایط و نوع نزاع یا صدمات وارد به طرفین تعیین می شود که می تواند حبس، قصاص یا پرداخت جزای نقدی باشد.
حکم دعوا ناموسی
حکم دفاع ناموسی در صورتی که با ارائه مدارک و شواهد محکمه پسند همراه باشد می تواند برای فرد مرتکب، مجازات به همراه نداشته باشد.
به بیان دیگر وقتی فردی برای دفاع از ناموس، جان و آبروی خود و نزدیکان مرتکب جرم شود و بتواند مدارک و شواهد لازم برای اثبات ادعای دفاع مشروع را به مراجع رسیدگی کننده ارائه دهد ممکن است به مجازاتی که در قانون برای آن جرم در نظر گرفته شده است محکوم نشود و مجری قانون برای او مجازات تعیین نکند.
بنابراین حکم دفاع از ناموس در گرو ارائه مدارک و شواهد محکمه پسند از سوی فرد مرتکب است و متقن بودن مدارک و مستندات ارائه شده می تواند باعث تبرئه فرد مجرم در دفاع از ناموس شود.
حکم دفاع از خود در دعوا
حکم دفاع از خود در دعوا زمانی که به قصد دفاع مشروع باشد و این امر برای مجری قانون به اثبات برسد معمولا مجازات ندارد و برای فرد مرتکب مجازات در نظر گرفته نمی شود.
به عبارت دیگر وقتی فرد در دعوا و تعرض دیگران از جان، آبرو و عزیزان خود دفاع کند و رفتار انجام گرفته از سوی او بر اساس قانون مصداق جرم شناخته شود، در صورتی از سوی مراجع قانونی مجرم شناخته نمی شود که بتواند ثبات کند اتفاقات و صدمات وارد شده به فرد مهاجم برای دفاع مشروع بوده است.
بنابراین حکم دفاع از خود در دعوا را مدارک و شواهد ارائه شده که دال بر دفاع مشروع باشد تعیین می کند و مراجع رسیدگی کننده پس از بررسی مدارک و شواهد ارائه شده می توانند رفتار انجام شده را مجاز دانسته و برای فرد متهم مجازات تعیین نشود.
لزوم حضور وکیل برای حکم شروع کننده دعوا
لزوم حضور وکیل پایه یک دادگستری تهران برای حکم شروع کننده دعوا زمانی مشخص می شود که پیچیدگی های این گونه پرونده مورد توجه قرار گیرد.
در دعواها و نزاع های جمعی تعیین شروع کننده دعوا می تواند در نتیجه پرونده موثر باشد. لذا تفسیر قوانین و مقررات و استفاده از آنها برای روشن کردن وضعیت متهمین در دعوا یا تعیین شروع کننده دعوا می تواند در مجازات مجرمین یا تبرئه افراد شرکت کننده در درگیری و نزاع موثر باشد.
معمولاً پس از وقوع نزاع و درگیری های ساده یا جمعی و ایجاد صدمات مالی و جانی، افراد شاکی یا آسیب دیده باید برای شکایت به دادسرای محل وقوع جرم مراجعه کنند تا بتوانند شکایت خود را تنظیم و ثبت نمایند.
بنابراین کسانی که از قوانین آگاهی و سررشته ای ندارند یا نمی دانند که در این گونه مواقع باید چه کار کنند. بهتر است برای تدوین و در پیش گرفتن یک استراتژیک حقوقی مناسب به یک وکیل با تجربه مراجعه کنند تا علاوه بر گرفتن مشاوره و راهنمایی حقوقی، در صورت لزوم برای احقاق حق پیگیری پرونده خود را به او واگذار کنند.
در صورت تمایل به دریافت مشاوره تلفنی از بهترین وکیل در سهروردی با شماره ۰۹۱۲۳۵۷۶۰۳۷ تماس حاصل فرمایید، با مشورت و راهنمایی وکیل زودتر به نتیجه خواهید رسید.
سخن پایانی
حکم شروع کننده دعوا با توجه به شرایط نزاع و آسیب وارده به طرفین دعوا تعیین می شود. فرایند شکایت در دعوا به این شکل است که فرد یا افراد شاکی یا آسیب دیده باید در اولین فرصت به دادگاه محل وقوع دعوا و نزاع برای تنظیم و ثبت شکایت مراجعه کنند.
ارکان منازعه و دعوا، جزئیات و شرایط جرم انگاری برای افراد درگیر در دعوا و نزاع جمعی یا ساده را مشخص می کند.
مجازات دعوا و کتک کاری با توجه به شرایط و نوع آسیب وارد شده به افراد درگیر ممکن است متفاوت باشد و از حبس، جریمه نقدی تا قصاص را شامل شود.
حکم درگیری با زن بر اساس شرایط دعوا و صدمات وارد شده تعیین می شود به شرطی که قرائن و شواهد لازم برای اثبات آن وجود داشته باشد.
