مهلت شکایت از کارفرما در قانون به شکل مشخص و روشن تعیین نشده است. به عبارت دیگر قانونگذار مهلت زمانی مشخصی را برای شکایت از کارفرما در قانون تعیین نکرده است و کارگر هر زمان که تمایل داشته باشد می تواند برای شکایت از کارفرما اقدام کند، حتی اگر چندین سال از اختلاف و مشکل کارگر با کارفرما گذشته باشد. اما باید به این نکته توجه داشت که گذشت زمان طولانی ممکن است شرایط شکایت را پیچیده کرده و حتی در صورت اثبات شکایت، ارزش طلب یا دستمزد مورد نظر کاسته شده باشد. اما در مورد اخراج از کار شرایط متفاوت است و کارگر اخراج شده برای آنکه بتواند از بیمه بیکاری استفاده کند باید کمتر از یک ماه از زمان اخراج برای شکایت از کارفرما اقدام کرده و به ادارات کار مراجعه کند در غیر این صورت به شکایت او ترتیب اثر داده نمی شود.
شرایط شکایت از کارفرما
شرایط شکایت از کارفرما زمانی ایجاد می شود که کارفرما نسبت به پرداخت حق و حقوق کارگر کوتاهی کرده یا به قانون کار پایبند نباشد.
قانونگذار موارد زیادی از مشکلات و مسائلی را که ممکن است باعث اختلاف بین کارگر و کارفرما شود را پیش بینی کرده و راهکار های مشخصی را برای برون رفت از آن شرایط در نظر گرفته است.
از جمله شرایط و تخلفاتی که کارگر در مواجهه با آنها می تواند برای شکایت به مراجع قانونی و قضایی مراجعه کند می توان به مواردی مانند عدم بستن قرارداد با کارگر، پرداخت مزایای کمتر از قانون کار، اخراج کارگر پس از پایان دوران کار آموزی بدون پرداخت حقوق، عدم پرداخت حقوق و مزایای کارگر بعد از فوت کارفرما، اخراج کارگر به دلیل عدم انجام وظیفه، پرداخت حقوق کمتر از قرارداد فی مابین، عدم پرداخت حق ماموریت، بیمه نکردن کارگر، کار کردن بیش از حد معمول یا بیگاری، نداشتن تعطیلات یا مرخصی تعیین شده در قانون، شکایت بابت گرفتن سفته، عدم پرداخت حق سنوات و غیره اشاره کرد.
به این معنا که کارگر می تواند با استناد به این مسائل و مشکلات به اداره کار محل سکونت یا کار مراجعه کرده و نسبت به تنظیم شکایت و پیگیری حق و حقوق خود اقدام کند.
مراحل شکایت از کارفرما
مراحل شکایت از کارفرما به این شکل است که کارگر به عنوان شاکی باید به اداره کار مراجعه کرده و با در دست داشتن مدارک لازم برای شکایت اقدام کند.
به عبارت دیگر کارگر با در دست داشتن مدارک لازم باید به اداره کار مراجعه کرده و در وهله اول اقدام به تنظیم دادخواست شکایت و ثبت آن کند.
در تنظیم دادخواست شکایت از کارفرما لازم است که کلیه مطالبات کارگر مثل حق بیمه، سنوات، حق السعی، اضافه کاری ها و غیره با جزئیات ثبت شود.
مرحله بعد ثبت شکایت در سامانه اداره کار است. باید به این نکته توجه داشت که در گذشته ثبت دادخواست شکایت در ادارات کار به صورت دستی و سنتی انجام می شد و فرد شاکی باید با در دست داشتن دادخواست شکایت برای ثبت آن به ادارات کار محل سکونت خود مراجعه می کرد.
اما در حال حاضر ثبت دادخواست شکایت به صورت الکترونیکی است و فرد شاکی باید دادخواست شکایت خود را پس از تنظیم در سامانه اداره کار ثبت کند.
البته باید به این نکته توجه داشت که به همراه دادخواست شکایت کارگر باید مدارک و مستندات نیز بار گذاری شود تا به شکایت انجام شده بر اساس مستندات و مدارک بار گذاری شده رسیدگی شود.
لازم به ذکر است که ارائه مستندات باعث سرعت گرفتن روند کار و به نتیجه رسیدن پرونده می شود. در ادامه پس از بررسی پرونده به وسیله کارشناسان در اداره کار، ابلاغیه برای کارفرما ارسال شده و طرفین در زمان مقرر، در مکان مشخص شده حضور یافته به شکایت آنها رسیدگی می شود.
مدت زمان شکایت از کارفرما چقدر است؟
مدت زمان شکایت از کارفرما با توجه به نوع شکایت و موضوع آن متفاوت است که این امر تعیین یک زمان مشخص برای پرونده های مختلف با موضوعات و شرایط متفاوت را سخت می کند. به طور کلی قانونگذار زمان مشخصی برای مطالبات کارگری و شکایت کارگر از کارفرما مشخص نکرده است.
اما در پاره ای از موارد مثل اخراج و بیمه بیکاری، به دلیل آنکه گذشت زمان باعث خدشه دار شدن مدارک و تضییع حق و حقوق کارگر می شود، قانونگذار مهلت مشخصی را در نظر گرفته است که اگر کارگر در مدت تعیین شده برای احقاق حقوق خود طرح شکایت نکند و زمان تعیین شده منقضی شود به دادخواست او ترتیب اثر داده نمی شود.
◁◁ مطلب پیشنهادی: استرداد سفته از کارفرما
کارگر تا چه زمانی می تواند از کارفرما شکایت کند؟
در قانون زمان مشخصی برای شکایت کارگر از کارفرما تعیین نشده است و کارگر هر زمان که بخواهد می تواند بابت مشکلات و مسائل فی ما بین به ادارات کار برای شکایت مراجعه کند.
به عبارت دیگر مدت زمان شکایت از کارفرما بسته به موضوع شکایت و شرایط آن ممکن است متفاوت باشد. به این معنا که اگر شکایت از کارفرما بابت حقوق و دستمزد باشد زمان و مهلت مشخصی برای آن در نظر گرفته نشده است و کارگر هر زمان که بخواهد می تواند برای شکایت اقدام کند.
مهلت شکایت از کارفرما بابت بیمه، عیدی و سنوات نیز تابع زمان خاصی نیست و هر زمان که کارگر بخواهد می تواند برای شکایت اقدام کند اما در مورد مسائل و موضوعاتی مثل بیمه بیکاری محدودیت زمانی وجود دارد به این معنا که کارگر حداقل ۳۰ روز و در صورت وجود عذر موجه تا سه ماه فرصت دارد برای بیمه بیکاری شکایت کند
در مورد اخراج از کار نیز شرایط متفاوت است و کارگر باید حداکثر تا یک ماه بعد از اخراج برای شکایت از کارفرما اقدام کند در غیر این صورت به دادخواست او ترتیب اثر داده نمی شود.
قانونگذار زمان مشخصی را برای شکایت کارگر از کارفرما تعیین نکرده است و کارگر هر زمان که تمایل داشته باشد می تواند بابت مشکلات پیش آمد از کارفرما شکایت کند. منتهی داشتن قرارداد کار از عوامل موثر در طرح شکایت و دریافت خسارت از کارفرما است.
به بیان دیگر وقتی کارگر قرارداد کار نداشته باشد و بخواهد به دلیل تضییع حقوقش از کارفرما شکایت کند هرچه زمان و فاصله شکایت به عقب انداخته شود مسئله پیچیده تر شده و اثبات آن سخت تر می شود.
همچنین عقب افتادن شکایت از کارفرما و طولانی شدن زمان اقدام برای این کار ممکن است باعث کاهش ارزش پول و کم شدن ارزش مطالبات دریافتی گردد.
مهلت شکایت از کارفرما بابت حقوق
قانونگذار مهلت مشخصی برای شکایت از کارفرما بابت حقوق تعیین نکرده است و کارگر هر زمانی که بخواهد یا تمایل داشته باشد می تواند بابت مشکلات خود با کارفرما از قبیل حقوق و دستمزد عقب افتاده یا پرداخت نشده خود اقدام به طرح شکایت کرده و دریافت مطالبات معوقه خود را از طریق قانونی پیگیری کند.
اما باید به این نکته توجه داشت که فاصله افتادن بین حقوق معوقه و پیگیری دیر هنگام آن ها ممکن است باعث پیچیده شدن مسئله و مشکلات حقوق و دریافتی های معوقه شده و رشد تورم در دوره زمانی مورد نظر، باعث کاهش ارزش معوقات شود.
مهلت شکایت از کارفرما بعد از استعفا
مهلت شکایت از کارفرما بعد از استعفا زمانی معنا پیدا می کند که کارفرما بعد از استعفای کارگر با او تسویه حساب نکرده باشد.
طبق عرف و قانون، کارفرما بعد از استعفای کارگر یا کارمند باید در هنگام استعفا یا در فاصله زمانی یک هفته یا نهایتاً یک ماه با کارگر یا کارمند مستعفی تسویه کرده و حق و حقوق قانونی آن ها را پرداخت کند.
البته باید به این نکته توجه داشت که بر اساس قرارداد یا توافق طرفین ممکن است این زمان متغیر باشد. چنانچه کارفرما نسبت به انجام تسویه حساب کارگر یا کارمند بعد از استعفا با تاخیر اقدام کند یا در انجام این کار بدون دلیل موجه کوتاهی نماید.
کارگر یا کارمند مستعفی می تواند با تنظیم دادخواست از کارفرما به دلیل تعلل در تسویه حساب شکایت کرده و خواهان دریافت مطالبات و حقوق معوقه خود شوند.
مهلت شکایت از کارفرما بعد از اخراج
مهلت شکایت از کارفرما بعد از اخراج در قانون مشخص شده است و کارگر پس از اخراج به وسیله کارفرما موظف است در زمان قانونی تعیین شده برای احقاق حق خود اقدام کند در غیر این صورت به شکایت او ترتیب اثر داده نمی شود.
به عبارت دیگر وقتی کارگر توسط کارفرما به شکل غیرقانونی اخراج می شود باید در یک فاصله زمانی کمتر از یک ماه دادخواست شکایت خود از کارفرما تنظیم کرده و به اداره کار تحویل دهد تا به شکایت او رسیدگی شود.
اگر به هر دلیل کارگری که به شکل غیرقانونی به وسیله کارفرما اخراج شده است در فاصله زمانی تعیین شده برای احقاق حق خود اقدام نکند و دلیل موجهی برای مراجعه دیر هنگام خود نداشته باشد ممکن است به دادخواست او ترتیب اثر داده نشود.
مهلت شکایت از کارفرما بابت بیمه
مهلت شکایت از کارفرما بابت بیمه در قانون مشخص نشده است به این معنا که قانونگذار زمان مشخصی را برای شکایت کارگر از کارفرما بابت بیمه تعیین نکرده است و کارگر هر زمان که تمایل داشته باشد یا به اقتضای شرایط می تواند برای حق بیمه خود اقدام کند.
بر اساس قانون کار، کارفرما موظف است پس از شروع فعالیت کارگر او را بیمه کرده و در پایان هر ماه لیست بیمه شد گان خود را مطابق مقدار حقوق و تعرفه معین به تامین اجتماعی ارسال کرده و توامان حق بیمه و مالیات بیمه شده را به سازمان های ذی صلاح مثل تامین اجتماعی و اداره مالیات پرداخت کند.
با این تفاسیر اگر کارفرما در انجام بیمه کارمندان و کارگران خود تعلل کرده و حق بیمه آنها را پرداخت نکند کارگر می تواند از کارفرما شکایت کرده و برای احقاق حق خود اقدام کند.
◁◁ مطلب پیشنهادی: چرا کارفرما بیمه نمی کند؟
مهلت شکایت از کارفرما بابت عیدی و سنوات
مهلت شکایت از کارفرما بابت عیدی و سنوات مشمول گذشت زمان نمی شود و هر زمان که کارگر صلاح بداند و یا شرایط فراهم باشد می تواند از کارفرما شکایت کند.
باید به این نکته توجه داشت عیدی حقی است که بر اساس قانون، کارفرما در پایان هر سال ملزم به پرداخت آن به کارگر است و به کلیه کسانی که مشمول قانون کار هستند از جمله کار دائمی، موقت، ساعتی، پاره وقت و غیره تعلق می گیرد. بر اساس قانون، عیدی هر سال کارگر معادل دو ماه پایه حقوق کارگر است.
بنابراین هر کارگر به تعداد ماه هایی از سال که برای کارفرما کار کرده است می تواند خواستار دریافت درصد مشخصی از عیدی آن سال شود. سنوات به حقی گفته می شود که بر اساس آن آخرین حقوق کارگر ضربدر تعداد سال های کار او برای کارفرما می شود.
به این معنا که آخرین حقوقی که کارگر دریافت کرده است ضربدر تعداد سال هایی می شود که او برای کارفرما کار کرده است و کارفرما باید این حق را به او پرداخت کند.
به طور کلی قانونگذار مهلت مشخصی برای شکایت از کارفرما بابت عیدی و سنوات تعیین نکرده است و هر زمان که کارگر صلاح بداند یا شرایط به او اجازه دهد می تواند برای این کار اقدام کند.
در صورت تمایل به دریافت مشاوره تلفنی از وکیل در سهروردی با شماره ۰۹۱۲۳۵۷۶۰۳۷ تماس حاصل فرمایید، با مشورت و راهنمایی وکیل زودتر به نتیجه خواهید رسید.
سخن پایانی
مهلت شکایت از کارفرما در قانون به صورت روشن و دقیق مشخص نشده است به این معنا که کارگر با توجه به شرایط و مقتضیات زمان و مکان هر موقع که بخواهد و صلاح بداند می تواند از کارفرما شکایت کند.
شرایط شکایت از کارفرما را مشکلات و مسائل ایجاد شده بین کارگر و کارفرما تعیین می کند و کارگر بر اساس اتفاقات و مشکلات ایجاد شده برای شکایت از کارفرما اقدام می کند.
مراحل شکایت از کارفرما از مراجعه کارگر به ادارات کار و ارائه شواهد و قرائن برای تنظیم دادخواست شروع شده و با صدور حکم خاتمه پیدا می کند.
مدت زمان شکایت از کارفرما با توجه به مشکلات و پیچیدگی های پرونده ممکن است متفاوت باشد که این امر تعیین زمان مشخص و یکسان برای همه پرونده های شکایت را سخت و غیر ممکن می کند.
