طلاق زوجه بعلت ناتوانی زوج در موادی از قانون مدنی تصریح شده و شرایط آن به وضوح آمده است به این معنا که زن در صورتی که به دلیل ناتوانی جنسی زوج به دلایل مختلف در زندگی با او دچار عسر و حرج شده باشد می تواند با ارائه مدارک لازم و اسناد پزشکی معتبر با استناد به این مواد قانونی از شوهر خود جدا شود. در قوانین کشورهای اسلامی حق طلاق با مرد است و زن فقط در مواردی که شرایط آن در عقدنامه آمده است می تواند از شوهر خود درخواست طلاق کند. یکی از مواردی که می تواند باعث عسر و حرج زن شود ناتوانی جنسی زوج است که در مواد ۱۱۲۲ و ۱۱۳۰ قانون مدنی به آن اشاره شده است. بر اساس این مواد قانونی اگر ناتوانی جنسی مرد شامل مواردی مثل نظیر خصاء، عنن، مقطوع بودن آلت تناسلی، سرد مزاجی، زود انزالی و هر مورد دیگری که باعث اختلال در رابطه جنسی شود، زن می تواند با استناد به آن و با ارائه مدارک و شواهد لازم، عسر و حرج خود را در مراجع قانونی ثابت کرده و از همسر خود جدا شود.
ناتوانی جنسی مرد در طلاق به چه معناست و چگونه زن می تواند با استناد به آن از مرد طلاق بگیرد؟
ناتوانی جنسی مرد در طلاق به معنای آن است که مرد به دلیل مشکلات جنسی مثل ناتوانی در نعوظ(عنن)، زود انزالی، سرد مزاجی، مقطوع بودن آلت تناسلی به حدی که قادر به آمیزش جنسی نباشد، خصاء(اخته بودن) و سایر مشکلات مشابه توانایی برقراری رابطه جنسی طبیعی با همسر خود را نداشته باشد.
بر اساس ماده ۱۱۲۲ قانون مدنی « وجود عیوب زیر در مرد موجب حق فسخ برای زن خواهد بود: خصاء: به معنای اخته بودن مرد، عنن: به معنی ناتوانی جنسی مرد است، به شرطی که مرد حتی یک بار هم عمل زناشویی را انجام نداده باشد، مقطوع بودن آلت تناسلی : به این معنا که اگر آلت تناسلی مرد به اندازه قطع شده باشد که قادر به انجام عمل زناشویی نباشد».
همچنین در ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی آمده است که اگر به دلیل ناتوانی جنسی مرد دوام زوجیت طرفین باعث عسر و حرج زوجه گردد، زوجه می تواند به حاکم شرع مراجعه کرده و تقاضای طلاق نماید.
این ماده قانونی اطلاق عسر و حرج را شامل مواردی می داند که ادامه زندگی مشترک را برای زن با مشقت و سختی فراوان همراه کرده باشد.
لذا بر اساس این ماده قانونی اگر ناتوانی جنسی مرد باعث عسر و حرج زن شده باشد، زن می تواند با در دست داشتن مدارک لازم به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و با استناد به این مواد قانونی اقدام به تنظیم و ثبت دادخواست طلاق کند.
مراحل شکایت و دادرسی برای طلاق زوجه به علت ناتوانی زوج
مراحل شکایت برای طلاق زوجه به علت ناتوانی زوج با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و تنظیم و ثبت دادخواست طلاق شروع می شود.
به این معنا که زوجه یا وکیل او باید با در دست داشتن مدارک لازم به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و اقدام به تنظیم دادخواستی با موضوع طلاق به دلیل ناتوانی جنسی زوج می کنند.
پس از تنظیم و ثبت دادخواست طلاق به دلیل ناتوانی جنسی زوج، دادخواست تنظیم شده به شعب مختلف دادگاه خانواده ارسال می شود.
در ادامه پس از بررسی دادخواست و مدارک ارائه شده به وسیله دادگاه خانواده، زمان جلسات رسیدگی به طرفین ابلاغ می شود.
پس از حضور طرفین در جلسات دادگاه خانواده، زوجه دلایل و مدارک اثبات کننده ناتوانی جنسی زوج را به دادگاه رسیدگی کننده ارائه می دهد.
در این وضعیت اگر دادگاه مدارک ارائه شده را برای اثبات ناتوانی جنسی زوج کافی نداند. برای اثبات ادعای مطرح شده زوج از طرف دادگاه به مراکز درمانی معتبر یا پزشک قانونی معرفی می گردد تا آزمایشات لازم برای تایید یا رد ادعای مطرح شده انجام شود.
در این وضعیت اگر نتیجه آزمایشات انجام شده به وسیله پزشک قانونی تایید گردد ناتوانی جنسی زوج برای دادگاه محرز می شود و دادگاه با توجه به مدارک ارائه شده و استناد به مواد ۱۱۲۲ و ۱۱۳۰ قانون مدنی اقدام به صدور حکم طلاق می کند.
در صورتی که حکم طلاق صادر شده قطعی باشد زوجه می تواند با در دست داشتن حکم صادر شده در زمان قانونی مشخص به همراه دو شاهد به دفاتر طلاق مراجعه کند تا پس از طی شدن روال اداری، صیغه طلاق جاری و ثبت گردد.
زمان شکایت و دادرسی برای طلاق زوجه به علت ناتوانی زوج چقدر طول می کشد؟
مدت زمان شکایت و دادرسی برای طلاق زوجه به علت ناتوانی زوج با توجه به شرایط و نوع پرونده ممکن است متفاوت باشد به شکلی که در نظر گرفتن یک زمان مشخص را به صورت یکسان برای انواع پرونده با این موضوع سخت و نا ممکن می کند.
از جمله عوامل موثر در زمان شکایت و دادرسی برای طلاق زوجه به علت ناتوانی زوج می توان به مواردی مانند دلایل و مدارک ارائه شده از سوی زوج، نیاز به مشاوره و گواهی عدم سازش، نیاز به انجام آزمایشات پزشکی و تایید آن به وسیله پزشکی قانونی، اعتراض طرفین به رای صادر شده و طولانی شدن مراحل دادرسی و غیر اشاره کرد.
بنابراین با در نظر گرفتن این عوامل می توان برای طلاق زوجه به علت ناتوانی زوج یک فاصله زمانی چند ماهه تا یک ساله را مد نظر قرار داد.
آیا زوجین در صورت نارضایتی از رای طلاق زوجه به دلیل ناتوانی زوج می‌توانند به آن اعتراض کنند؟
بر اساس قانون زوجین در صورت نارضایتی از رای صادر شده در پرونده طلاق به دلیل ناتوانی زوج می توانند به رای صادر شده از طریق روال قانونی مشخص اعتراض نمایند.
بنابراین اگر رای صادر شده غیابی باشد طرفین معترض باید از طریق وا خواهی در موعد قانونی مشخص شده به رای صادره اعتراض نمایند تا رای صادر شده دوباره مورد بررسی قرار گیرد.
اما اگر رای صادر شده حضوری باشد زوجین در صورت اعتراض به آن باید پس از صدور رای به وسیله دادگاه بدوی، در موعد قانونی مشخص اعتراض خود را ثبت نمایند تا پرونده برای رسیدگی مجدد به دادگاه تجدید نظر ارسال شود.
همچنین پس از تایید یا ابطال رای صادر شده به وسیله دادگاه تجدید نظر در صورتی که زوجین به رای صادر شده اعتراض داشته باشند باید اعتراض خود را ثبت کنند تا پرونده برای فرجام خواهی به دیوان عالی کشور ارسال گردد.
لازم به ذکر است که رسیدگی به پرونده های طلاق در سه مرحله انجام می شود مرحله اول دادگاه بدوی است که پس از تنظیم دادخواست تا زمان صدور رای اولیه، پرونده را در اختیار دارد، پس از صدور رای اولیه به وسیله دادگاه بدوی، در صورتی که هر یک از زوجین به رای صادر شده اعتراض داشته باشند.
اعتراض خود را بر اساس روال معمول ثبت می کنند سپس پرونده به دادگاه تجدید نظر استان ارسال می شود. در دادگاه تجدید نظر استان پس از بررسی پرونده یا رای صادر شده تایید می گردد یا نقص می شود.
پس از اعلام نظر دادگاه تجدید نظر استان در مورد پرونده طلاق زوجه به علت ناتوانی زوج، در صورتی که هر یک از زوجین به رای صادر شده اعتراض داشته باشند اعتراض خود را ثبت می کند تا پرونده دوباره بررسی شود.
در نهایت پرونده به دیوان عالی کشور ارسال می شود و در آنجا به اعتراض ثبت شده رسیدگی می گردد. رای صادر شده از سوی دیوان عالی کشور معمولاً قطعی و قابل اجرا است و اعتراض به آن امکان پذیر نیست.
مدارک لازم برای تنظیم و ثبت دادخواست طلاق زوجه به علت ناتوانی زوج
برای تنظیم و ثبت دادخواست طلاق زوجه به علت ناتوانی زوج باید مدارکی ارائه شود که از آن جمله می توان به مواردی مانند اصل عقدنامه یا رونوشت آن، اسناد هویتی مثل اصل شناسنامه و کارت ملی زوجه، اصل شناسنامه و کارت ملی زوج در صورت امکان، گواهی عدم بارداری زوجه در صورت نیاز، وکالت نامه وکیل زوجه در صورت گرفتن وکیل، مدارک پزشکی اثبات کننده ناتوانی زوج مثل گواهی پزشکی قانونی اشاره کرد.
علاوه بر این ها ممکن است برای تنظیم و ثبت دادخواست طلاق زوجه به علت ناتوانی زوج، ارائه نتایج جلسات مشاوره پیش از طلاق یا گواهی تایید عدم تفاهم و شهادت شهود مطلع از این امر هم نیاز باشد.
هزینه طلاق زوجه به علت ناتوانی زوج
هزینه طلاق زوجه به علت ناتوانی زوج با توجه به شرایط طرفین و نوع پرونده ممکن است متفاوت باشد. اما بطور کلی هزینه طلاق زوجه به علت ناتوانی زوج، شامل هزینه هایی مثل هزینه های دادرسی، هزینه های جانبی مرتبط با اثبات ناتوانی طی مراحل رسیدگی قانونی می شود.
اگر به صورت دقیق و ریز بخواهیم هزینه های طلاق زوجه به دلیل ناتوانی زوج را بررسی کنیم باید به هزینه هایی مثل هزینه ثبت دادخواست، هزینه مشاوره حقوقی، هزینه کارشناسی پزشکی در صورت نیاز به اثبات ناتوانی پزشکی از طریق پزشکی قانونی، هزینه وکیل در صورت داشتن وکیل و هزینه اجرای طلاق در دفترخانه طلاق اشاره کرد.
لازم به ذکر است که هزینه دادرسی طلاق در مقایسه با پرونده های حقوقی کمتر است و هزینه آن طبق تعرفه قانونی مشخصی تعیین می شود که به صورت سالانه از سوی قوه قضاییه تعیین می گردد.
در طلاق زوجه بعلت ناتوانی زوج، وضعیت حق و حقوق قانونی زوجه چه می شود؟
طلاق زوجه به علت ناتوانی جنسی مرد تاثیری در شرایط و میزان حق و حقوق قانونی زن ندارد و بر اساس قانون زن از همه حق و حقوق قانونی خود، از جمله مهریه، نفقه، اجرت المثل و سایر تعهدات مالی ثبت شده در عقدنامه برخوردار است و می تواند آنها را از مرد مطالبه کند.
بنابراین طلاق زوجه به علت ناتوانی زوج تاثیری در حق و حقوق قانونی زن ندارد. فقط اثبات ناتوانی جنسی زوج این امکان را برای زن فراهم می کند که بتواند در صورت نارضایتی از شرایط زندگی با مرد بر اساس ماده ۱۱۲۲ و ۱۱۳۰ قانون مدنی با ارائه مدارک پزشکی معتبر و تایید کننده عسر و حرج از شوهر خود جدا شود.
سخن پایانی
طلاق زوجه بعلت ناتوانی زوج زمانی مطرح می شود که زوجه به دلیل ناتوانی جنسی زوج، تمایلی به ادامه زندگی زناشویی با او نداشته باشد.
احساس عسر و حرج از ادامه زندگی با مرد به دلیل ناتوانی جنسی و تمایل به خاتمه زندگی زناشویی ممکن است شرایط را برای درخواست طلاق از سوی زن فراهم کند.
قانونگذار در موادی از قانون مدنی مثل ماده ۱۱۲۲ و ۱۱۳۰ این حق را برای زن قائل شده است که در صورت وجود عیوبی مثل خصاء، عنن به شرطی که حتی یک بار عمل زناشویی انجام نشده باشد، مقطوع بودن آلت تناسلی مرد به اندازه ای که قادر به عمل زناشویی نباشد، زود انزالی، سرد مزاجی و غیره با در دست داشتن مدارک لازم برای درخواست طلاق و جدایی به مراکز قضایی مراجعه کند.
بنابراین زمانی که زن به دلیل ناتوانی جنسی مرد، از ادامه زندگی با او احساس عسر و حرج کند و تمایل نداشته باشد به زندگی مشترک با او ادامه دهد، می تواند با ارائه مدارک پزشکی محکمه پسند که تایید کننده ناتوانی جنسی شوهر باشد از او جدا شده و تمام حق و حقوق قانونی خود مثل مهریه، نفقه، اجرت المثل و تعهدات درج شده در سند ازدواج را مطالبه نماید.
