فرزندان همواره محبتی الهی بوده، که می توانند دنیایمان را زیباتر کنند. با تولد فرزندان، پدر و مادر وارد فصل جدیدی از زندگی خود شده و تجارب بیشتری کسب خواهند کرد. اما گاهی والدین با وجود دارا بودن فرزند، به علت به وجود آمدن برخی اختلافات، تصمیم به جدایی و طلاق می گیرند.در هنگام طلاق یکی از مهمترین موضوعاتی که باید فورا تعیین تکلیف شود، مسئله حضانت و سرپرستی فرزندان می باشد. حضانت به معنای نگهداری از کودک، حمایت جسمی و روحی، تعلیم و تربیت و همچنین رفع نیاز های او می باشد. معمولا کودکان بی دفاع ترین موجودات در کره زمین بوده و بسیار آسیب پذیر هستند.
در صورت تمایل به دریافت مشاوره تلفنی از وکیل پایه یک دادگستری با شماره ۰۹۱۲۳۵۷۶۰۳۷ تماس حاصل فرمایید، با مشورت و راهنمایی وکیل طلاق توافقی تهران زودتر به نتیجه خواهید رسید.
حال با طلاق والدین قطعا آسیب های روحی زیادی ممکن است به آن ها وارد گردد. به همین دلیل قانونگذار برای کاهش این آسیب ها، قوانین و مقرراتی را در خصوص حضانت فرزند در هنگام طلاق مطرح نموده است. از طرفی نیز اینکه هر یک از والدین عهده دار حضانت فرزند شوند، می تواند در سرنوشت او تاثیرات غیر قابل انکاری داشته باشد. حال همانطور که می دانید یکی از کم دردسر ترین روش های طلاق در کشور ما، طلاق توافقی می باشد.
در این نوع طلاق زن و شوهر بر سر همه مسائل چه مالی و چه غیر مالی توافقاتی واحد خواهند داشت. حال معمولا تکلیف حضانت کودکان در طلاق توافقی نیز، مسئله ای بسیار مهم می باشد. همانطور که می دانید یکی از لازمه های اصلی جاری شدن صیغه طلاق توافقی و صدور رای عدم امکان سازش زوجین از طرف دادگاه توافق زن و شوهر می باشد. یعنی زن و شوهر باید از قبل در خصوص مهریه، نفقه، حضانت و ….توافق نموده باشند.
به همین دلیل این نوع طلاق مسئله حضانت فرزند کاملا توافقی بوده، و با توجه به نظرات مشترک والدین تعیین تکلیف می شود. پس در این مورد دادگاه دخالتی در مسئله حضانت ندارد، و از والدین می خواهد که در این مورد تصمیم گیری نمایند. به طور کلی مطابق قانون حضانت فرزند پسر از بدو تولد تا هفت سالگی با مادر و از هفت الی نه سالگی با پدرش خواهد بود. فرزند دختر نیز از زمان تولد تا هفت سالگی تحت حضانت مادر، و از هفت الی نه سالگی تحت حضانت پدرش خواهد بود.
حال در طلاق توافقی زن و شوهر می توانند حضانت فرزند را دقیقا بر همین اساس تعیین کنند. اما قانونگذار این اجازه را نیز داده که والدین بر خلاف این قائده عمل نموده و تصمیم دیگری اتخاذ نمایند. به عنوان مثال بر اساس توافق والدین هنگام طلاق توافقی، ممکن است حضانت دختر تا هفت سالگی با پدر و از هفت سالگی به بعد با مادر باشد.
یا در مثال دیگر این احتمال وجود دارد که فرزند پسر از بدو تولد تا زمان بلوغ یعنی ۱۵سالگی تحت حضانت پدر باشد، و این موارد کاملا به توافق والدین بستگی دارد.
نکات مهم در خصوص حضانت فرزند در طلاق توافقی
در هنگام طلاق توافقی معمولا مسئله حضانت ذهن والدین را بسیار درگیر می کند. در این خصوص برخی نکات مهم وجود دارند، که دانستن آن ها هنگام اجرای طلاق می تواند نگرانی های والدین در خصوص مسئله حضانت را، تا حد زیادی کاهش دهد. در زیر به این نکات قانونی مهم اشاره نموده ایم:
- هر یک از والدین که مسئولیت حضانت را بر عهده بگیرند، موظف به نگهداری از فرزند خود هستند و باید به بهترین شیوه این‌کار را به انجام برسانند.
- حضانت فرزند حق والدین تلقی می شود. پس هر یک از والدین که این امر را بر عهده گرفته باشند، نباید والد دیگر را از دیدار با فرزند منع کنند. در این صورت شخصی که امکان ملاقات با فرزندش را ندارد، می تواند در این خصوص از فردی که حضانت را بر عهده گرفته است شکایت نماید.
- حضانت چه با پدر باشد و چه به مادر واگذار گردد، مطابق قانون پرداخت نفقه فرزند با پدرش خواهد بود. اگر پدر توانایی مالی نداشته باشد نیز، این مسئولیت بر عهده جد پدری است.
- در طلاق توافقی پس از تعیین نفقه، می توان پس از گذشت مدتی با توجه به نرخ تورم برای افزایش آن از طریق دادگاه اقدام نمود. یعنی بر فرض مثال مادر می تواند با تنظیم دادخواستی در دادگاه، از پدر بخواهد که با توجه به رشد روزافزون تورم، میزان نفقه را افزایش دهد.
- تعیین میزان نفقه هنگام حضانت فرزند، بر عهده پدر و مادر خواهد بود.
- چنانچه حضانت فرزند با مادر باشد، اما ازدواج نماید، این مسئولیت از او سلب خواهد گردید. اما با توافق زوج و زوجه ممکن است حضانت با وجود ازدواج مجدد مادر، کماکان به او سپرده شود.
◁◁ مطلب پیشنهادی: وکیل برای فرزندخواندگی
حضانت فرزند در طلاق توافقی پس از پایان سن بلوغ
همانطور که گفتیم در طلاق توافقی، تا مدت زمانی مشخص شده پدر و مادر می توانند حضانت فرزندان خود را بر عهده بگیرند. سن حضانت کودکان پسر و دختر با یکدیگر تفاوت داشته، و این مورد ریشه در مسائل دینی دارد. پس از اینکه دختر به ۹ سالگی و پسر به ۱۵سالگی برسد می توان گفت که هردو به سن بلوغ رسیده اند. در این صورت شرایط حضانت آن ها نیز کاملا تغییر می کند.
در چنین موردی دیگر حضانت آن ها ربطی به توافق پدر و مادر ندارد. بلکه بعد از گذر از سن بلوغ، فرزندان می توانند انتخاب کنند که با مادر زندگی کنند، یا اینکه پدر عهده دار حضانت آن ها باشد.
حضانت فرزند در طلاق توافقی در صورت فوت پدر و مادر
مطابق قانون حضانت کودکان به افرادی سپرده می شود، که قانونا و شرعا موظف به انجام این کار هستند. پدر و مادر به عنوان والدین طفل، این وظیفه را بر عهده دارند.اما گاهی دیده می شود که طفل علاوه بر طلاق توافقی والدین خود، یکی یا هر دوی آن ها را نیز از دست می دهد.
در صورت فوت هر یک از والدین، بازهم مسئله حضانت فرزند دچار برخی تغییرات خواهد شد. مطابق قانون اگر بعد از طلاق توافقی مادر فوت کند، پدر عهده دار حضانت کودک خود خواهد بود. اما اگر پدر نیز فوت کرده باشد، ولایت طفل با جد‌پدری او خواهد بود. در نتیجه حضانت او نیز به پدربزرگ یا جد پدری واگذار می گردد.
◁◁ مطلب پیشنهادی: حضانت فرزند دختر و پسر چگونه است
سلب حضانت فرزند بعد از طلاق توافقی
مهمترین شرط دادگاه برای واگذاری حضانت طفل به پدر یا مادر، صلاحیت آن ها می باشد. در واقع با وجود اینکه در طلاق توافقی مسئله حضانت تماما بر اساس تصمیم گیری والدین مشخص می گردد، بازهم دادگاه با توجه به صلاح و مصلحت فرزند رای صادر خواهد کرد. گاهی یکی از والدین که حضانت به او واگذار گردیده است، صلاحیت های لازم را دارا نیست. در این صورت والد دیگر می تواند درخواست سلب حضانت از او را به دادگاه ارائه نماید.
در شرایطی که حضانت هر یک از والدین برای کودک خطر جانی، فساد اخلاقی و ….به همراه داشته باشد، حضانت فرزند مطابق قانون از او سلب خواهد شد. اما سلب نمودن حضانت از هر یک والدین فاقد صلاحیت، نیازمند وجود برخی شرایط می باشد. این شرایط را در زیر نام برده ایم:
- سرپرست کودک و شخصی که حضانت او را بر عهده گرفته، به فساد اخلاقی و فحشا شهرت داشته باشد.
- اعتبار زیان آور به الکل و مواد مخدر داشته باشد.
- کودک را مورد ضرب و شتم شدید قرار دهد.
- از کودک سو استفاده نموده و او را وادار به انجام امور غیر اخلاقی مثل قاچاق، فساد و فحشا، قمار و ….نماید.
- دچار اختلال و بیماری های روانی باشد، و این مورد توسط پزشکی قانونی کاملا تایید گردد.
