مجازات قاچاق سوخت بر اساس نوع قاچاق که به شکل سازمان یافته یا شخصی انجام شود و میزان و شرایط قاچاق، تعیین می گردد. به این معنا که اگر قاچاق به شکل کلان و سازمان یافته انجام شود و ارزش سوخت قاچاق شده بیشتر است یکصد میلیون ریال باشد قانونگذار برای عاملان این کار مجازات پرداخت جزای نقدی معادل ۲ تا ۴ برابر ارزش کالای قاچاق و ضبط کلیه اموال قاچاق شده یا مصادره کلیه اموالی را که از طریق ارتکاب این جرم به دست آمده است در نظر گرفته است. همچنین اگر ارزش سوخت قاچاق شده کمتر از یکصد میلیون ریال باشد افراد مجرم با توجه به فعلیت در جرم به مجازات حبس از دو سال تا ۵ سال محکوم می شوند. همچنین اگر ارزش سوخت قاچاق شده بیش از یکصد میلیون ریال باشد افراد مجرم علاوه بر پرداخت جزای نقدی ۲ تا ۴ برابر کالای قاچاق شده و توقیف وسایل حمل بار با توجه به فعلیت در جرم به حداکثر مجازات یعنی تحمل حبس به مدت ۵ سال نیز محکوم می شوند.
قاچاق سوخت چیست و قانونگذار چه مجازاتی برای آن در نظر گرفته است؟
قاچاق سوخت به خرید و فروش خارج از ضابطه و غیرقانونی مشتقات نفتی مثل بنزین، گازوئیل، نفت سفید و غیره گفته می شود.
بر اساس این تعریف هر شهروندی، با هدف کسب سود به صورت سازمان یافته اقدام به خرید و فروش، حمل، نگهداری یا خارج کردن غیرقانونی فرآورده های نفتی یارانه ای مثل بنزین، گازوئیل، نفت سفید و غیره از شبکه توزیع قانونی کشور نماید مرتکب جرم قاچاق سوخت شده است.
بر اساس تبصره ۴ ماده ۱۸ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، خرید و فروش، حمل یا نگهداری کالاهایی که موضوع قاچاق هستند به صورت تجاری و خارج از ضوابط تعیین شده دولتی تخلف محسوب می شود و مرتکب یا مرتکبین این جرم حسب مورد به حداقل جریمه نقدی مقرر شده در این ماده محکوم می شوند.
بنابراین خرید و فروش، حمل یا نگهداری کالاهای موضوع قاچاق در صورتی جرم به حساب می آید که شواهدی از قبیل سازمان یافته بودن مرتکبین، حجم کالا، نحوه نگهداری یا حمل، زمان و مکان کشف موید انجام این کار به قصد تجارت باشد.
قانونگذار برای این نوع جرم مجازات هایی از قبیل تحمل حبس بین ۲ تا ۵ سال، پرداخت جزای نقدی معادل ۲ تا ۴ برابر ارزش کالای قاچاق شده، ضبط کالا، مصادره اموال به دست آمده از این راه و وسایل حمل و نقل بار را تعیین نموده است.
◁◁ مطلب پیشنهادی: مجازات قاچاق دارو
حمل سوخت قاچاق با خودرو
حمل سوخت قاچاق با خودرو ممنوع است و خودرو افراد متخلف متوقف شده و فرد متخلف متناسب با میزان قاچاق یا عرضه خارج از شبکه سوخت به مجازات هایی از قبیل لغو دفترچه رانندگان بخش حمل و نقل عمومی برای ۶ ماه توسط وزارت راه، ضبط گواهینامه راننده به مدت یک ماه توسط نیروی انتظامی، ممنوعیت خروج از کشور خودرو مورد استفاده در قاچاق برای شش ماه محکوم شود.
همچنین خودرو، مورد استفاده برای قاچق خارج از شبکه فرآورده های نفتی یارانه ای با تصویب شورای تامین استان محل وقوع جرم با توقیف سه ماهه خودرو و ارسال آن به پارکینگ مواجه می شود.
بنابراین قاچاق سوخت با خودرو به صورت داشتن باک اضافه یا هرگونه حمل و نقل سوخت اضافه بر باک استاندارد برای خودروهای مختلف اعم از خودروهای باربری یا شخصی ممنوع است و پس از کشف سوخت قاچاق شده، برای فرد متخلف مجازات های تعیین شده در قانون منظور می گردد.
بر اساس این تعریف حمل هرگونه سوخت یارانه ای در خودرو اضافه بر باک استاندارد خودرو، قاچاق محسوب می شود و مرتکب چنین عملی به مجازات های تعیین شده در قانون از قبیل ممنوعیت تردد و ضبط گواهینامه یا دفترچه رانندگی بخش حمل و نقل عمومی برای مدت مشخص پرداخت جزای نقدی محکوم می شود.
قاچاق سازمان یافته سوخت به چه معناست؟
قاچاق سازمان یافته سوخت به روالی گفته می شود که در آن قاچاقچی سوخت را به صورت برنامه ریزی شده با هدایت گروهی و تقسیم کار انجام می دهد.
به این معنا که وقتی یک گروه منسجم و متشکل از سه نفر یا بیشتر برای ارتکاب جرم قاچاق سوخت با یکدیگر همکاری نمایند قاچاق سوخت به صورت سازمان یافته انجام شده است و مجازات آن سنگین تر می شود.
بنابراین اگر تعداد نفراتی که در قاچاق سوخت همکاری می کنند بیشتر از سه نفر باشد. قاچاق سوخت به صورت سازمان یافته و گروهی انجام شده است و برای عاملان و مرتکبین، مجازات قاچاق سازمان یافته در نظر گرفته می شود.
بر اساس قانون، اگر قاچاق سوخت به شکل سازمان یافته انجام شود و ارزش سوخت قاچاق شده کمتر از یکصد میلیون ریال باشد افراد مرتکب متناسب با فعلیت در جرم به حبس از ۲ تا ۵ سال، پرداخت جریمه نقدی دو تا چهار برابر سوخت قاچاق شده، مصادره کلیه اموال به دست آمده از این راه محکوم می شوند.
اما در صورتی که ارزش سوخت قاچاق شده به صورت سازمان یافته بیشتر از یکصد میلیون ریال باشد برای افراد مرتکب جرم، علاوه بر مجازات های نقدی و مصادره کالا، مجازات تحمل حبس ۵ سال نیز در نظر گرفته می شود.
◁◁ مطلب پیشنهادی: تخفیف مجازات در قانون جدید مواد مخدر
مرجع رسیدگی به قاچاق سوخت
قاچاق سوخت، یک جرم تعزیراتی است به این معنا که رسیدگی به قاچاق یا عرضه خارج از شبکه آن در صلاحیت شعب تعزیرات حکومتی است.
اما قاچاق سوخت اگر از نوع سازمان یافته باشد و تعداد زیادی از افراد به صورت مشارکتی یا تحت نظارت یک شخص حقیقی یا حقوقی اقدام به قاچاق سوخت کرده باشند از نوع قاچاق به صورت سازمان یافته محسوب شده و رسیدگی به آن در صلاحیت دادسرا و دادگاه انقلاب می باشد.
مجازات حمل سوخت قاچاق چیست و قانونگذار چه مجازاتی برای آن در نظر گرفته است؟
مجازات حمل سوخت قاچاق در قانون مشخص شده است به این معنا که اگر از وسیله نقلیه ای برای حمل سوخت قاچاق استفاده شود.
نه تنها سوخت توقیف شده مصادره می شود بلکه عامل یا صاحب سوخت مورد نظر نیز به ۲ تا ۴ برابر ارزش سوخت قاچاق شده محکوم می شود و معادل ارزش وسیله نقلیه حمل سوخت نیز به جریمه وی اضافه می گردد.
همچنین اگر ارزش وسیله نقلیه مورد استفاده برای حمل سوخت قاچاق بیش از ارزش سوخته، قاچاق شده باشد معادل ارزش سوخت به جریمه حامل سوخت اضافه می گردد.
همه رانندگان وسایل نقلیه ترانزیتی نفت خام، فرآورده های نفتی، میعانات گازی، مشتقات نفتی و محصولات پتروشیمی بر اساس قانون موظف هستند برای شفاف شدن وضعیت تردد از دستگاه GPS برای حرکت در داخل و خارج از کشور استفاده کنند.
به عبارت دیگر در اجرای بند ب ماده ۱۲ آیین نامه مواد ۵ و ۶ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، کلیه رانندگان وسایل نقلیه ترانزیتی، نفت خام و مشتقات نفتی موظف هستند بر اساس مسیر و مدت زمان تعیین شده در پروانه تردد صادر شده از سوی سازمان راهداری حمل و نقل جاده ای در هنگام حمل بار از دستگاه جی پی اس استفاده کنند تا از قاچاق و حمل و نقل غیرقانونی نفت و مشتقات آن جلوگیری شود.
مجازات قاچاق سوخت توسط شناور
مجازات قاچاق سوخت توسط شناور در ماده ۳۸ دستورالعمل پیشگیری و مبارزه با قاچاق و عرضه خارج از شبکه فرآورده های نفتی یارانه ای آمده است.
بر اساس این ماده قانونی هرگونه حمل منبع و ظرف اضافی سوخت توسط انواع شناور ممنوع است و قانونگذار واحدهای انتظامی را موظف کرده است که نسبت به جمع آوری این گونه ظروف، سوخت ها و متخلفان اقدام کرده و حسب مورد به ظن قاچاق یا عرضه خارج از شبکه سوخت، افراد مظنون را تحت پیگرد قانونی قرار دهند.
مجازات جرم قاچاق گازوئیل، نفت و بنزین
مجازات قاچاق مشتقات نفت از جمله گازوئیل نفت سفید و بنزین بر اساس قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز تعیین می شود.
بر اساس قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مجازات قاچاق سوخت شامل مواردی مثل تحمل حبس از ۶ ماه تا ۵ سال متناسب شرایط جرم و میزان فعلیت در آن و پرداخت جزای نقدی معادل دو برابر تا ۴ برابر ارزش کالای ضبط شده، می گردد.
همچنین در صورت تکرار جرم، مجازات در نظر گرفته شده در این قانون برای فرد مجرم شدید شده و به صورت خودکار افزایش پیدا می کند.
سخن پایانی
مجازات قاچاق سوخت در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز به روشنی آمده است بر اساس این مواد قانونی، قاچاق سوخت و ارز عملی خلاف قانون و مجرمانه است و مرتکب یا مرتکبین آن علاوه بر ضبط کالای قاچاق شده به پرداخت جریمه نقدی نیز محکوم می شوند.
بر اساس این مواد قانونی، میزان جریمه قاچاق سوخت به خصوص سوخت های یارانه ای مثل بنزین، گازوئیل و نفت معادل ۲ تا ۴ برابر ارزش کالای قاچاق شده تعیین می گردد.
همچنین در صورتی که حمل سوخت قاچاق با وسیله نقلیه انجام شود وسیله نقلیه حمل سوخت قاچاق توقیف شده و به میزان ارزش وسیله نقلیه به جریمه سوخت قاچاق اضافه می شود.
همچنین اگر قاچاق سوخت به صورت سازمان یافته و شبکه ای انجام شود علاوه بر آنکه برای مرتکبین آن، متناسب با ارزش سوخت قاچاق شده جریمه نقدی در نظر گرفته می شود.
در صورتی که ارزش سوخت قاچاق شده کمتر از یکصد میلیون ریال باشد صاحبان سوخت قاچاق شده به حبس ۲ تا ۵ سال، متناسب با میزان فعلیت در جرم محکوم می شوند و اگر ارزش سوخت قاچاق شده بیش از یکصد میلیون ریال باشد افراد مجرم و صاحب سوخت به حداکثر مجازات تعیین شده در قانون یعنی تحمل ۵ سال حبس محکوم می شوند.