انتقال مال غیر با سند رسمی به فرایندی گفته می شود که طی آن، مالی که متعلق به غیر و شخص دیگر است به وسیله یک فرد به شخص ثالثی منتقل شود. از نظر قانون، انتقال مال غیر با سند رسمی به شخص دیگر جرم محسوب شده و قانونگذار، این عمل را مصداق جرم کلاهبرداری می داند و برای آن مجازات های سنگینی در نظر گرفته است. لازم به ذکر است که انتقال مال غیر با سند رسمی، از طریق جعل سند رسمی توسط فرد متخلف انجام می شود. به این معنا که فرد جاعل، با جعل سند، خود را مالک مال مورد نظر معرفی کرده و آن را به اشخاص دیگر منتقل می کند. مجازات انتقال مال غیر با سند رسمی در ماده یک قانون مجازات مال غیر مصوب سال ۱۳۰۸ به وضوح مشخص شده است. بر اساس این ماده قانونی مجازات انتقال مال غیر با سند رسمی با توجه به میزان مجرمیت فرد، تحمل حبس از ۱ تا ۷ سال، پرداخت جزای نقدی معادل ارزش مال مورد معامله، رد مال به صاحب اصلی و محرومیت از حقوق اجتماعی است.
انتقال مال غیر با سند عادی
انتقال مال غیر با سند عادی مثل قولنامه، مبایعه نامه و سایر قراردادهای مشابه نیز جرم است و فرد مرتکب چنین کاری مشمول مجازات انتقال مال غیر می شود.
به عبارت دیگر، هر گاه فردی، مالی را که مربوط به خودش نیست بدون اطلاع صاحب آن به دیگری انتقال دهد و این کار با آگاهی انجام شود و قصدش از انجام این کار سود بردن یا ضرر رساندن به مالک اصلی باشد مرتکب جرم انتقال مال غیر با سند عادی شده است.
برای تحقق جرم انتقال مال غیر با سند عادی سوء نیت فرد انتقال دهنده و آگاهی او از اینکه این مال متعلق به دیگری است برای ارتکاب جرم و جرم انگاری کافی است.
مجازات انتقال مال غیر با سند عادی با توجه به شرایط و نوع معامله و میزان فعلیت فرد مجرم ممکن است متفاوت باشد اما معمولا قانونگذار برای افراد مرتکب چنین جرمی، مجازات هایی از قبیل حبس، پرداخت جزای نقدی و و رد مال در نظر گرفته است.
برای اثبات جرم انتقال مال غیر با سند رسمی ارائه ادله و شواهدی مثل شهادت شهود، بررسی محتوای سند عادی تنظیم شده و مدارک مالی رد و بدل شده بین طرفین کفایت می کند.
لازم به ذکر است که اگر انتقال مال غیر با سند عادی و با حسن نیت نیز انجام شده باشد این عمل غیرقانونی است و باز هم برای فرد مرتکب چنین کاری، جرم انگاری می شود. همچنین اگر فرد خریدار از عدم مالکیت فروشنده مال غیر با سند عادی آگاه باشد و تن به معامله دهد.
عمل او به عنوان معاونت در جرم محسوب شده و به مجازات های تعیین شده در قانون محکوم شود. اما اگر خریدار مال غیر با سند عادی از شرایط مال خریداری شده گاه نباشد و به صورت ندانسته تن به چنین معامله ای دهد. ممکن است اتهام معاونت در جرم به او داده نشود و فقط مجبور به رد مال به صاحب اصلی آن شود.
خرید مال غیر بدون اطلاع
خرید مال غیر بدون اطلاع به این شکل است که فردی بدون اطلاع از اینکه فروشنده مالک اصلی و واقعی مال مورد معامله نیست تن به معامله داده و اقدام به خرید مال غیر کند.
در این وضعیت اگر فرد خریدار از خرید مال غیر گاه شود می تواند در اولین فرصت به مراجع قضایی و دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و درخواست ابطال معامله را تنظیم و ثبت نماید.
در این وضعیت حتی خریدار مال غیر بدون اطلاع، می تواند از فروشنده چنین مالی شکایت کرده و خواستار دریافت خسارات وارد شده به خود گردد.
لازم به ذکر است وقتی خریدار مال غیر بدون اطلاع اقدام به معامله می کند پس از آگاهی از این امر باید مال خریداری شده را در اسرع وقت به مالک اصلی آن انتقال داده و از فروشنده به عنوان طرف حساب خود برای گرفتن خسارت شکایت نماید.
◁◁ مطلب پیشنهادی: انتقال تمام دارایی به یکی از فرزندان؛ ایا وراث بعد از فوت پدر میتوانند ادعای مال فروخته شده بکنند؟
مجازات خرید مال غیر
مجازات خرید مال غیر در قانون به عنوان یک جرم کیفری شناخته می شود که اطلاع یا عدم اطلاع خریدار از مالکیت فروشنده بر ملک مورد معامله در مجازات خریدار موثر است. به این معنا که اگر خریدار با علم و آگاهی از عدم مالکیت خریدار به چنین معامله تن داده و اقدام به خرید کند.
عمل انجام شده به عنوان شراکت در جرم یا معاونت در جرم محسوب شده و خریدار نیز به مجازات های مشخص شده در قانون محکوم می‌شود که این مجازات می تواند با توجه به نوع جرم و میزان فعلیت فرد، مجازات هایی از قبیل تحمل حبس از ۱ تا ۷ سال، پرداخت جزای نقدی، رد مال و مجازات های اجتماعی مثل اخراج از خدمات دولتی باشد.
به عبارت ساده خرید مال غیر با علم به عدم مالکیت فروشنده، یکی از مصادیق جرم کلاهبرداری است و فرد فروشنده به عنوان مجرم اصلی و فرد خریدار با عنوان معاونت در جرم به مجازات های تعیین شده در قانون محکوم می شوند.
اما وقتی خریدار از عدم مالکیت فروشنده آگاه نباشد و بدون اطلاع تن به چنین معامله دهد در این وضعیت خریدار موظف است مال خریداری شده را به مالک اصلی آن بازگردانده و مجری قانون ممکن است او را به دلیل ناآگاهی در خرید چنین مالی تبرئه کرده و برای او برائت یا تخفیف مجازات لحاظ کند.
به این معنا که خریدار از مجازات حبس یا پرداخت جزای نقدی معادل پول معامله شده معاف گردد و فقط انجام فرایند رد مال را به مالک اصلی آن انجام دهد.
در این وضعیت خریدار مال غیر بدون اطلاع می تواند برای جبران خسارت وارد شده به خود، به دلیل خرید مال غیر، از فروشنده شکایت کرده و خواستار دریافت خسارات وارد شده به خود گردد.
سخن پایانی
انتقال مال غیر با سند رسمی یک عمل مجرمانه است که قانونگذار برای آن مجازات هایی از قبیل تحمل حبس از ۱ تا ۷ سال، پرداخت جزای نقدی معادل وجه معامله شده، رد مال و تنبیهات اجتماعی مثل خراج از فعالیت های دولتی در نظر گرفته است.
انتقال مال غیر با سند عادی نیز عملی مجرمانه است و فرد فروشنده به مجازات های تعیین شده در قانون محکوم می شود.
همچنین فرد خریدار اگر با آگاهی نسبت به انجام معامله برای انتقال مال غیر با سند عادی یا رسمی اقدام کرده باشد به عنوان معاونت در جرم به مجازات های تعیین شده در قانون از قبیل حبس از ۱ تا ۷ سال، پرداخت جزای نقدی و رد مال محکوم می شود.
خرید مال غیر بدون اطلاع عملی مجرمانه نیست و قانونگذار مجازاتی برای آن در نظر نگرفته است منتهی فرد خریدار باید پس از اطلاع از خرید مال غیر، مال خریداری شده را به صاحب اصلی آن بازگردانده و از فرد فروشنده شکایت کند.
مجازات خرید مال غیر با توجه به اطلاع یا عدم اطلاع خریدار متفاوت است. به این معنا که اگر فرد خریدار از خرید مال غیر آگاه باشد عمل انجام شده به عنوان معاونت در جرم محسوب شده و فرد خریدار به مجازات های تعیین شده در قانون از قبیل حبس، پرداخت جزای نقدی و رد مال محکوم می شود.
اما وقتی خریدار از خرید مال غیر آگاه نداشته باشد ممکن است مجری قانون، خریدار مال غیر بدون اطلاع را از مجازات حبس و پرداخت جزای نقدی معاف کرده و فقط او را موظف رد مال به صاحب اصلی آن کند.
