کاهش سن شناسنامه برای استخدام، سخت و تقریباً غیر ممکن است. چون اولاً تغییرات انجام شده در شناسنامه به صورت توضیح در آن درج می شود و ثانیاً ثبت احوال بدون حکم قضایی نمی تواند دخل و تصرفی در محتوای شناسنامه داشته باشد. همچنین با توجه به الکترونیک شدن و ثبت سیستمی اطلاعات شهروندان در شناسنامه، امکان کاهش سن شناسنامه برای استخدام بدون مجوز قانونی تقریباً غیر ممکن است.
ماده واحده قانون حفظ اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تنزل آنها در مورد تغییرات شناسنامه چه می گوید؟
ماده واحده قانون حفظ اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تنزل آنها مصوب سال ۱۳۶۷ خورشیدی، تغییر تاریخ تولد افراد را از زمان تصویب این قانون ممنوع کرده است.
بنابراین بر اساس این ماده واحده قانونی تغییر سن از تاریخ تصویب این ماده واحدی قانونی ممنوع است و تغییر سن شهروندان در شناسنامه به هر دلیل امکان پذیر نمی باشد.
البته تبصره ای در این قانون وجود دارد که استثنائاتی برای تغییر سن شناسنامه در نظر گرفته است. بر اساس این تبصره شهروندانی که اختلاف سن واقعی آنها با سن ثبت شده در شناسنامه بیشتر از ۵ سال باشد.
برای تغییر سن به صورت قانونی می توانند با در دست داشتن مدارک لازم اقدام کنند. لازم به ذکر است که تغییر سن شناسنامه ای بر اساس تبصره این ماده واحده قانونی فقط یک بار در طول عمر یک نفر امکان پذیر می باشد.
تغییر سن بر اساس ماده واحده قانون حفظ اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تنزل آن به عهده چه نهادی است؟
همانطور که گفته شد بر اساس این ماده واحد قانونی تغییر سن در شناسنامه امکان پذیر نیست اما بر اساس تبصره این ماده واحده قانونی در صورتی که اختلاف واقعی سن فرد دارنده شناسنامه بیشتر از ۵ سال باشد و فرد مورد نظر بتواند با ارائه مدارک مناسب این اختلاف را تایید کند.
تصمیم گیری در مورد تغییر سن در شناسنامه بیشتر از ۵ سال به عهده کمیسیون تشخیص سن واقعی است. معمولاً پس از طی شدن روال اداری مثل تشکیل پرونده، بررسی مدارک، تعیین وقت کمیسیون، حضور فرد خواهان تغییر در کمیسیون، شنیدن سخنان او، تصمیم کمیسیون در سه نسخه تنظیم و ابلاغ می شود.
معمولاً کمیسیون تشخیص سن واقعی با حضور افرادی مثل فرماندار، رئیس اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه، پزشک منتخب و مدیرعامل سازمان بهداری استان، صلاحیت تصمیم گیری را پیدا کرده و می توانند پس از بررسی مدارک و شنیدن سخنان فرد خواهان تغییر سن برای درج سن واقعی در شناسنامه در مورد درخواست مطرح شده تصمیم گیری کرده و نتیجه تصمیمات خود را به فرد خواهان اعلام نمایند.
لازم به ذکر است که تغییر سن شناسنامه اگر بیشتر از ۵ سال باشد به عهده این کمیسیون است و اگر کمتر از ۵ سال باشد به عهده دادگاه محل زندگی فرد خواهان است.
به این معنا که فرد خواهان تغییر سن در شناسنامه اگر میزان این تغییر کمتر از ۵ سال باشد باید با در دست داشتن مدارک لازم برای ثبت دادخواست به دفاتر خدمات الکترونیک فضایی محل سکونت خود مراجعه کند.
تا پس از ارائه مدارک و تنظیم و ثبت دادخواست کاهش سن، بتواند در جلسات دادگاه مورد نظر برای تعیین تکلیف درخواست ثبت شده حضور پیدا کند.
مراحل تغییر سن بر اساس تبصره ماده واحده قانون حفظ اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری است تنزل آنها
تغییر سن بر اساس تبصره ماده واحده قانون حفظ اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تنزل آنها شامل مراحلی است که برای به نتیجه رسیدن چنین درخواستی باید با فراهم کردن مدارک مورد نیاز طی شود.
از جمله مراحلی که برای تغییر سن بر اساس این ماده واحدی قانونی باید انجام شود می توان به مواردی مانند تشکیل پرونده اشاره کرد.
به این معنا که متقاضی تغییر سن در شناسنامه باید با در دست داشتن مدارک لازم به اداره ثبت احوال محله صدور شناسنامه مراجعه کرده و درخواست کتبی خود را برای انجام این کار ارائه دهد.
لازم به ذکر است که در هنگام تحویل درخواست کتبی تغییر سن در شناسنامه بر اساس این ماده قانونی باید مدارکی مثل اصل و کپی شناسنامه، کارت ملی، سه قطعه عکس بر اساس معیار های قانونی ثبت احوال، نامه مرجع قضایی، مدارک تحصیلی و تولد تهیه و ارائه گردد.
در ادامه مدارک ارائه شده به وسیله اداره ثبت احوال بررسی شده و در صورت کامل بودن مدارک برای فرد متقاضی تغییر سن در شناسنامه پرونده تشکیل می شود.
آیا امکان کاهش سن شناسنامه برای استخدام وجود دارد؟
بر اساس ماده واحده حفظ اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تنزل آنها مصوب سال ۱۳۶۷ خورشیدی امکان تغییر یا کاهش سن شناسنامه برای استخدام وجود ندارد و حتی اگر کسی بتواند با استناد به تبصره این قانون برای تغییر سن خود اقدام کند.
در صورت پذیرش درخواست تغییر سن از سوی ثبت احوال و صدور دستور اعمال آن از سوی کمیسیون تشخیص سن، تغییرات انجام شده با استناد به دلایل ارائه شده در شناسنامه و اسناد هویتی ثبت می گردد.
لذا تغییر سن شناسنامه بر اساس تبصره ماده واحده حفظ اسناد سجلی و جلوگیری از تنزل آنها، اگر بیشتر از ۵ سال باشد انجام تغییر و دلیل آن ثبت می شود.
همچنین اگر درخواست تغییر سن در شناسنامه کمتر از ۵ سال باشد و این کار با ارائه مدارک محکمه پسند در دادگاه محل سکونت متقاضی انجام شود.
تغییرات انجام شده و دلیل انجام این کار ثبت می شود و چه در زمان استخدام یا پس از آن، گرفتن استعلام در مورد محتویات شناسنامه می تواند استخدام فرد را با مشکل مواجه کرده و شرایط استخدام را متزلزل نماید.
آیا با تغییر سن شناسنامه ای می توان در دستگاه های دولتی استخدام شد؟
هرچند ممکن است راه های قانونی، با ملاحظاتی برای تغییر سن شناسنامه ای وجود داشته باشد و یک فرد بتواند با تغییر سن شناسنامه ای در دستگاه های دولتی یا غیر دولتی استخدام شود.
اما این کار روشی قابل اعتماد برای استخدام نیست چون فرد استخدام شده هر لحظه باید دلهره پیگیری وضعیت و مشخص شدن کاهش سن در مدارک هویتی را از سوی نهادهای نظارتی و بازرسی داشته باشد.
همچنین باید به این نکته توجه داشت که تغییر سن شناسنامه ای و کاهش آن می تواند تبعات قانونی و استخدامی بدی را به دلیل دستکاری در مدارک هویتی برای فرد مورد نظر به همراه داشته باشد و حتی پس از مدتی کار در دستگاه یا شرکت دولتی و غیر دولتی را با مشکل مواجه کرده و فرد مورد نظر از کار برکنار شود.
به عبارت ساده دستکاری در مدارک هویتی و حتی کاهش سن با استفاده از راهکارهای قانونی، گاهی اوقات به دلیل منافاتی که با قانون دارد ممکن است منجر به فسخ قرارداد کار یا معرفی فرد شاغل به کارگزینی برای حسابرسی و اخراج شود.
بنابراین هرچند تغییر سن شناسنامه ای ممکن است در برخی موارد قانونی و اداری مکان پذیر باشد اما استفاده از این راهکار به عنوان پوششی برای استخدام در مراکز دولتی و غیردولتی امر معقول و پسندیده نیست چون ممکن است فرد استفاده کننده از این روش برای استخدام، در آینده با تبعات و چالش های قانونی و استخدامی زیادی روبرو شود.
کاهش سن شناسنامه برای استخدام چه تبعاتی ممکن است برای فرد به همراه داشته باشد؟
کاهش سن شناسنامه برای استخدام با توجه به شرایط و نوع استخدام ممکن است تبعات حقوقی، قانونی و اجتماعی زیادی را برای فرد به همراه داشته باشد.
از تبعات حقوقی کاهش سن شناسنامه ای برای استخدام می توان به موارد مانند محرومیت از مزایای قانونی مربوط به سن واقعی از جمله سنوات خدمتی یا حقوق بازنشستگی، مشکلات در استخدام مثل خواستن عذر فرد استخدام شده به دلیل محدودیت سنی در استخدام، اختلال در سوابق استخدامی و غیره اشاره کرد.
از تبعات قانونی کاهش سن در شناسنامه هم می توان به مواردی مثل جرم تلقی شدن این عمل، محکومیت به مجازات جعل سند، انکار واقعیت و دروغگویی و غیر اشاره کرد.
از تبعات اجتماعی کاهش سن در شناسنامه برای استخدام نیز می توان به مواردی مانند خدشه دار شدن اعتماد عمومی به مجریان چنین کاری، اثرات منفی در سابقه و غیر اشاره کرد.
بنابراین تغییر سن در شناسنامه برای استخدام از طریق راهکارهای قانونی و غیرقانونی هر چند ممکن است باعث اشتغال فرد شود اما اشتغال پایان این کار نیست و ممکن است در آینده بررسی مدارک فرد استخدام شده به دلایل مختلف باعث آشکار شدن حربه کاهش سن برای استخدام شده و تبعات قانونی و اجتماعی زیادی برای فرد متخلف به همراه داشته باشد.
سخن پایانی
کاهش سن شناسنامه ای برای استخدام هرچند بر اساس ماده واحده قانون حفظ اعتبار اسناد سجلی و جلوگیری از تنزل آنها مصوب سال ۱۳۶۷ ممنوع است اما قانونگذار تبصره ای را برای کسانی که به دلایل مختلف سن شان به درستی در شناسنامه ثبت نشده است قرار داده است تا با استفاده از این تبصره بتوانند پس از طی شدن روال اداری و ارائه مدارک لازم سن شناسنامه ای خود را اصلاح کنند.
بنابراین بر اساس این تبصره قانونی هر کس که تغییر سن شناسنامه ای او بیش از ۵ سال باشد با تشکیل پرونده در اداره ثبت احوال و ارائه مدارک می تواند برای اصلاح سن شناسنامه خود اقدام کند.
اما کسانی که تغییر سن شناسنامه ای آنها کمتر است ۵ سال باشد برای انجام این کار باید به دادگاه محل زندگی خود مراجعه کنند تا پس از تنظیم و ثبت دادخواست تغییر سن شناسنامه و بررسی مدارک، به درخواست تغییر سن آنها پاسخ قانونی داده شود.
