حق حبس زوجه یک اصطلاح حقوقی است که ریشه در فقه و حقوق اسلامی دارد. بر اساس این حق، زوجه می تواند تا زمان دریافت مهریه از تمکین به شوهر خودداری کند و این عمل زوجه نشوز یا نافرمانی محسوب نمی شود. هرچند در فقه امامیه حق حبس منحصر به تمکین خاص یا خودداری از رابطه جنسی با شوهر تعریف شده است اما در حقوق قضایی ایران، دامنه این حق گسترش پیدا کرده و بیشتر حقوقدانان و قضات وظایف زناشویی دیگر زن مثل سکونت در خانه شوهر را نیز به آن اضافه کرده اند.
بر اساس ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی «زن می تواند تا مهریه به او تسلیم نشده از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.» همچنین در ماده ۱۰۸۶ قانون مدنی هم مقرر شده است «اگر زن قبل از اخذ مهریه به اختیار خود به ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد قیام نمود دیگر نمی تواند از حکم ماده قبل استفاده کند معذالک حقی که برای مطالبه مهر دارد ساقط نخواهد شد».
حق حبس زوجه چیست؟
حق حبس زوجه یکی از حقوق قانونی و فقهی زن است که در گذشته از آن به عنوان اهرمی برای گرفتن مهریه استفاده می شده و تا امروز ادامه پیدا کرده است.
امروزه زن یا زوجه پس از خوانده شدن صیغه عقد و ثبت آن از طریق روال قانونی می تواند مهریه خود را از شوهر دریافت کند اما در گذشته به دلیل عدم وجود اهرم های قانونی لازم، از حق حبس زوجه برای دریافت مهریه استفاده می شده است.
به این معنا که عدم تمکین زن یا انجام وظایف جنسی و زناشویی تا زمان وصول مهریه به عنوان نشوز یا عدم تمکین شناخته نمی شده است و مرد مجبور بوده برای عبور از این شرایط و موانع مهریه زن را تمام و کمال پرداخت کند.
همچنین اگر زن از شوهر تمکین نکرده باشد در جواب دادخواست الزام به تمکین از شوهر می تواند به حق حبس برای وادار کردن شوهر به پرداخت مهریه استناد کرده و تمکین از شوهر را موکول به پرداخت مهریه نماید.
در صورت تمایل به دریافت مشاوره تلفنی از وکیل مهریه در تهران با شماره ۰۹۱۲۳۵۷۶۰۳۷ تماس حاصل فرمایید، با مشورت و راهنمایی وکیل زودتر به نتیجه خواهید رسید.
اما وظایف زن در مقابل شوهر چیست؟
وظایف زن در مقابل شوهر طیف وسیعی از وظایف را شامل می شود که رعایت آنها باعث استحکام پایه های زندگی و تقویت رابطه زناشویی می شود.
از جمله وظایف زن در مقابل شوهر که عدم رعایت آنها ممکن است باعث نشوز شود می توان به مواردی مانند زندگی با شوهر در محلی که شوهر آماده کرده است، توجه به نیازهای عاطفی شوهر، وفا داری به شوهر، توجه به نیازهای روحی و عاطفی شوهر، آراستگی و رعایت نیازهای عاطفی شوهر، محافظت از دارایی های شوهر، تامین نیازهای جنسی شوهر و غیره اشاره کرد.
در فقه اسلامی برای آنکه زن بتواند مهریه خود را از مرد دریافت کند حق حبس زوجه مطرح شده است به این معنا که زوجه پس از ثبت ازدواج می تواند با استفاده از این حق، تمکین و رعایت وظایف زناشویی خود را منوط به دریافت این حق کرده و پس استیفای حق بدون هیچگونه منع شرعی و قانونی وظایف زناشویی و تمکین خود را از سر گیرد.
زن چه زمانی میتواند از حق حبس استفاده کند؟
بر اساس ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی زن تا زمانی که مهریه او به وسیله شوهر پرداخت نشده باشد می تواند از حق حبس برای وادار کردن شوهر به پرداخت مهریه استفاده کند و این عمل زن مصداق نشوز یا نافرمانی و عدم تمکین نیست.
به عبارت ساده زوجه تا زمانی که مهریه خود را از شوهر وصول نکرده باشد می تواند از تمکین خاص در مقابل شوهر خودداری نماید و مرد نیز برای بی اثر کردن عذر زن از عدم تمکین باید در اسرع وقت نسبت به پرداخت مهریه او اقدام کند.
لازم به ذکر است که استفاده از حق حبس برای زن تا زمان دریافت کامل مهریه محفوظ است و تا زمانی که مهریه به صورت کامل پرداخت نشود زن می تواند بدون هیچ منع شرعی و قانونی از تمکین مرد خودداری کند.
حق حبس چگونه ساقط میشود
حق حبس زوجه زمانی ساقط می شود که زن رابطه زناشویی با شوهر خود برقرار کرده باشد، به بیان دیگر تمکین خاص زوجه یا برقرار کردن رابطه جنسی با شوهر قبل یا بعد از عروسی باعث ساقط شدن حق حبس زوجه می شود.
همچنین بر اساس رای وحدت رویه شماره ۷۱۸ مورخ ۱۳۹۰/۲/۱۳ خورشیدی هیئت عمومی دیوان عالی کشور، هر زمان زوجه از همسر خود تمکین عام کند برای او استفاده از حق حبس مقدور نیست و نمی تواند از این حق برای گرفتن مهریه استفاده کند.
به عبارت دیگر هر زمان زن اراده و رضایت خود مبنی بر تمکین از مرد را به انحاء مختلف اعلام کند حق حبس ساقط می شود حتی اگر هیچ رابطه جنسی بین آن ها اتفاق نیفتاده باشد.
حق حبس زن و نفقه
حق حبس زن و نفقه هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند به این معنا که اگر زن برای وادار کردن شوهر به پرداخت نفقه از حق حبس استفاده کند دریافت نفقه از او ساقط نمی شود و مرد می باید نفقه زن را حتی در زمان استفاده از حق حبس پرداخت کند.
به عبارت دیگر بر اساس ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی، زوجه تا زمان دریافت مهریه از مرد می تواند از ایفای وظایف زناشویی خودداری نماید مشروط بر آنکه مهر او حال باشد و این امتناع از انجام وظایف زناشویی باعث ساقط شدن حقوق مختلف زن مثل نفقه نمی شود.
در صورت تمایل به دریافت مشاوره تلفنی از وکیل نفقه زن با شماره ۰۹۱۲۳۵۷۶۰۳۷ تماس حاصل فرمایید، با مشورت و راهنمایی وکیل زودتر به نتیجه خواهید رسید.
حق حبس زن و ازدواج مجدد شوهر
حق حبس زن و ازدواج مجدد شوهر زمانی ممکن می شود که شوهر بتواند با شرایطی که در قانون آمده است دادخواست ازدواج مجدد را تنظیم و به دادگاه ارائه دهد.
به عبارت دیگر زمانی که زن برای گرفتن مهریه از حق حبس استفاده می کند در صورتی که شوهر استطاعت مالی لازم را برای تشکیل دو زندگی مجزا را داشته باشد می تواند از دادگاه درخواست ازدواج مجدد کند.
در این شرایط اگر توانایی مالی مرد برای اداره دو زندگی مجزا به صورت همزمان برای دادگاه به اثبات برسد دادگاه به نفع زوج یا شوهر رای داده و اجازه ازدواج مجدد را صادر می کند.
حق حبس زوجه و تقسیط مهریه
حق حبس زوجه و قسط بندی مهریه به این شکل است که اگر پرداخت مهریه با دستور قضایی تقسیط شود حق حبس زوجه تا پایان تقسیط مهریه می تواند به قوت خود باقی بماند.
به عبارت دیگر تا همه اقساط مهریه از طرف زوج پرداخت نشود حق حبس زن از نظر قانونی موجه بوده و به عنوان نشوز و عدم تمکین محسوب نمی شود و مرد یا زوج نمی تواند از طریق قانونی به این رفتار اعتراض کند.
حق حبس زن و طلاق از طرف مرد
حق حبس زن و طلاق از طرف مرد زمانی مطرح می شود که زن برای گرفتن مهریه از حق حبس استفاده نماید در این شرایط مرد در صورت نارضایتی از زن می تواند دادخواست طلاق به طرفیت همسر را تنظیم و به مراجع قضایی ارائه دهد.
در این شرایط اگر زن در دعوایی جداگانه با استناد به حق حبس از همسر تمکین نکرده باشد و انجام امور زناشویی را منوط به پرداخت مهریه کرده باشد.
مرد می تواند پس از پرداخت مهریه و حقوق قانونی زن از او جدا شود. در این شرایط همانطور که گفته شد مهریه به قوت خود پابرجا بوده و هیچ ارتباطی به درخواست طلاق مرد بخاطر حق حبس از طرف زن ندارد.
لازم به ذکر است که اگر حق حبس زن برای گرفتن مهریه منجر به طلاق شود هرچند همانطور که گفته شد حق و حقوق قانونی زن به او تعلق می گیرد اما شرط تصنیف دارایی ها و اموال شوهر را شامل نمی شود و زن یا زوجه نمی تواند درخواست تصنیف دارایی های همسر را نماید.
در صورت تمایل به دریافت مشاوره تلفنی از وکیل طلاق در تهران با شماره ۰۹۱۲۳۵۷۶۰۳۷ تماس حاصل فرمایید، با مشورت و راهنمایی وکیل زودتر به نتیجه خواهید رسید.
حق حبس و طلاق از طرف زن
حق حبس و طلاق از طرف زوجه زمانی معنا پیدا می کند که شرایط این کار فراهم باشد. به بیان دیگر وقتی حق طلاق با مرد است و زن فقط زمانی می تواند از شوهر جدا شود که عسر و حرج او در زندگی مشترک ثابت شده باشد.
لذا در این شرایط اگر در شروع زندگی، زوجه برای دریافت مهریه به حق حبس استناد کرده و از شروع زندگی مشترک با مرد امتناع کرده باشد.
در این شرایط به دلیل عدم آغاز زندگی مشترک در زیر یک سقف اثبات عسر و حرج زن سخت و مشکل می شود مگر آنکه شرایط این کار فراهم باشد. به این معنا که زن بتواند با استناد به موارد مشخص و قانونی، ادعای عسر و حرج کرده و مراجع قضایی را برای صدور حکم طلاق اقناع کند.
از جمله شرایطی که زن در زمان امتناع از زندگی مشترک با استناد به حق حبس می تواند از آن برای اثبات عسر و حرج و جدایی از همسر استفاده کند می توان به مواردی مانند اثبات عدم پرداخت نفقه از سوی شوهر یا سوء رفتار و سوء معاشرت او، محکومیت کیفری زوج، اعتیاد شدید به مواد مخدر و مشروبات الکلی، ابتلا به امراض صعب لاعلاج و غیر اشاره کرد. برخلاف طلاق یک طرفه شرایط طلاق توافقی در زمان حق حبس متفاوت است و رضایت و توافق طرفین شرایط طلاق را مشخص می کند.
سخن پایانی
حق حبس زوجه یک حق قانونی و فقهی است که در گذشته از آن برای وادار کردن مرد به پرداخت مهریه استفاده می شده است.
به عبارتی دیگر حق حبس زوجه ابزاری فقهی و قانونی است که از آن برای گرفتن مهریه و وادار کردن مرد به پرداخت آن استفاده می شده و سابقه ای طولانی دارد.
هرچند امروزه زن ها برای گرفتن مهریه خود می توانند از ابزارهای قانونی استفاده کنند اما هنوز هم استفاده از حق حبس برای گرفتن مهریه کاربرد دارد و از طرف مراجع قضایی به عنوان یک حق قانونی و فقهی پذیرفته شده است.
وظایف زن در مقابل شوهر طیف وسیعی را شامل می شود که از مهمترین موارد آن می توان به تامین نیازهای جنسی و عاطفی همسر اشاره کرد. زن زمانی میتواند از حق حبس استفاده کند که اولاً هیچ رابطه جنسی با مرد نداشته باشد و با اون زیر یک سقف زندگی نکرده باشد.
اگر زوج پس از خوانده شدن صیغه عقد و ثبت آن از همسر تمکین خاص یا عام کرده باشد و بین آنها رابطه جنسی برقرار شده باشد حق حبس به صورت خودکار ساقط می شود.
