فرق ابراء با بذل مهریه در قانون و شرایط و چگونگی بخشیدن مهریه از طرف زن است و از نظر مفهوم تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند. بر اساس ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی پس از جاری شدن صیغه عقد بین طرفین ازدواج مهریه تعیین شده جز حق و حقوق زن است و از نظر قانونی مالک آن می باشد. حال اگر پس از ثبت ازدواج و تایید مالکیت زن بر مهریه تعیین شده، زوجه با توجه به ماده ۱۲۷۷ قانون مدنی قصد بذل یا بخشش همه یا قسمتی از مهریه خود را داشته باشد باید به دفترخانه های اسناد رسمی مراجعه کرده و اقدام به تنظیم اقرار نامه بذل یا بخشش مهریه کند.
پس از تنظیم اقرار نامه، دفترخانه اسناد رسمی مورد نظر با دفتر ازدواجی که عقد در آن ثبت شده است مکاتبه می کند تا بخشش مهریه از طرف زن در اسناد ازدواج ثبت گردد. در ابراء مهریه روال کار به این شکل است که زوجه بر اساس ماده ۲۸۹ قانون مدنی ابتداء به دفاتر ثبت رسمی مراجعه کرده و پس از تنظیم سند ابراء و تایید آن، شخص دائن یا زوج را از پرداخت مهریه معاف و بری الذمه می کند. اهلیت زن یا زوجه و برخوردار بودن او از صحت عقل و داشتن بلوغ و رشد لازم جز شروط مهم و ضروری ابراء مهریه است.
در صورت تمایل به دریافت مشاوره تلفنی از بهترین وکیل مهریه در تهران با شماره ۰۹۱۲۳۵۷۶۰۳۷ تماس حاصل فرمایید، با مشورت و راهنمایی وکیل زودتر به نتیجه خواهید رسید.
فرق ابراء با بذل مهریه چیست؟ کدام یک بهتر است؟
تفاوت ابراء و بخشش مهريه در شرایط و نوع بخشیدن یک حق است. به عبارت دیگر در ابراء وقتی دائن با صاحب حق، فرد مقابل را از دینی که دارد بری می کند اسقاط حق اتفاق می افتد اما وقتی دائن به فرد تعهد دهنده می گوید که از حق خود چشم پوشی کرده و آن را بخشیده به معنای تملک دین است که در ماده ۸۰۶ قانون مدنی تحت عنوان بذل مهریه مورد توجه قرار گرفته است.
به عبارت ساده بخشش طلب به افراد مدعی به معنای عبرانی است و تحقق آن به قبول طرف مقابل نیاز دارد. همچنین در بخشش یک طلب یا مال امکان رجوع برای فرد صاحب حق وجود دارد اما در ابراء حق رجوع برای فرد صاحب حق وجود ندارد و زمانی که ابراء مهریه تنظیم و به امضا صاحب حق برسد این حق بخشیده شده و امکان باز پس گیری آن به دلیل پشیمانی یا دلایل دیگر وجود ندارد.
بنابراین ابراء و بخشش مهريه از نظر مفهوم و عملکرد تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند بلکه تفاوت مهم آن ها در نوع قانون، شرایط انجام و سرانجام آنها یعنی امکان رجوع یا عدم رجوع به حق بخشیده شده است.
همانطور که گفته شد تفاوت چندانی بین ابراء یا بذل و بخشش مهریه از نظر کارکرد وجود ندارد که باعث برتری یکی بر دیگری شود. منتهی برای تنظیم ابراء زوجه باید شرایطی مثل اهلیت یا برخوردار بودن از صحت عقل و داشتن بلوغ و رشد را داشته باشد.
همچنین در ابراء امکان پشیمانی به هر دلیل وجود ندارد و حق واگذار شده غیر قابل رجوع است اما در بذل مهریه، زوجه بدون سنجش اهلیت فقط کافی اسب به دفاتر اسناد رسمی برای بذل و بخشش مهریه مراجعه کرده و همه یا بخشی از حق خود را واگذار کند همچنین امکان پشیمانی در بذل مهریه و طلب خواهی مجدد در اثر پشیمانی یا فریب وجود دارد.
◁◁ مطلب پیشنهادی: سریعترین راه گرفتن مهریه
ابراء مهریه
ابراء مهریه به روالی گفته می شود که بر اساس آن زن یا زوجه پس از تنظیم یک سند عادی یا رسمی، مهریه قید شده در سند ازدواج را ببخشد.
هرچند ابراء یا بخشیدن مهریه از طریق تنظیم سند عادی هم ممکن است اما برای جلوگیری از شبهات و به خطر افتادن اعتبار سند تنظیم شده بهتر است برای ابراء مهریه، زوجه به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کرده و در آنجا اقدام به تنظیم و تایید سند ابراء مهریه کند تا سند تنظیم شده از اعتبار لازم قانونی برخوردار باشد. لازم به ذکر است که تنظیم سند ابراء برای بخشش مهریه در دفاتر رسمی امکان هرگونه شبهه و خدشه را به این گونه اسناد از بین برده و از مناقشات آینده بین طرفین جلوگیری می کند.
برای تنظیم سند ابراء مهریه در دفاتر رسمی شروطی لازم است که از آن جمله می توان به اهلیت یا بلوغ عقل و رشد زوجه، قصد و رضایت قلبی برای انجام این کار، مشروعیت جهت و معین بودن موضوع اشاره کرد.
به عبارت دیگر تردید مسئول دفترخانه در هر یک از موارد فوق می تواند به عنوان مانع عمل کرده و از تنظیم این گونه اسناد جلوگیری کند.
همچنین در ابراء مهریه امکان پشیمانی و طلب خواهی مجدد وجود ندارد و زوج پس از تنظیم و تایید ابراء مهریه نمی تواند به هر دلیل از کار انجام شده اظهار پشیمانی کرده و در درصدد طلب خواهی مجدد بر آید.
آیا بذل مهریه قابل رجوع است؟
بذل مهریه یا بخشش آن به هر دلیل از جانب زوجه انجام شده باشد قابل رجوع است و این امکان برای زوجه فراهم است که در صورت پشیمانی از عمل انجام شده یعنی بدل مهریه، با تنظیم دادخواست اقدام به طلب خواهی دوباره حق خود نماید و منع قانونی برای این کار وجود ندارد.
به عبارت دیگر بذل مهریه قابل رجوع است حتی اگر این کار در دفاتر اسناد رسمی به صورت سند ثبتی انجام شده باشد و زوجه در صورت پشیمانی از کار انجام شده می تواند نسبت به استیفای حق خود اقدام قانونی کند.
در بذل مهریه و قابل رجوع بودن آن باید به این نکته توجه داشت که اگر زوجه بذل مهریه را در دفترخانه طلاق از خود سلب و ساقط کرده باشد امکان این کار وجود ندارد و زوجه نمی تواند به راحتی بذل یا بخشش مهریه را انجام دهد.
همانطور که گفته شد فقط در ابراء ذمه شوهر، امکان رجوع وجود ندارد چون در این سند ذکر و تایید می شود که شوهر دین و وظیفه ای نسبت به پرداخت مهریه زن ندارد و مهریه از طرف صاحب حق بخشیده شده است.
فریب در ابراء مهریه
فریب در ابراء مهریه زمانی ایجاد می شود که مرد یا زوج با دادن وعده های مختلف زن را متقاعد به بخشیدن مهریه کند اما پس از تنظیم و ثبت ابراء مهریه تعهدات خود را انجام نداده و از زیر مسئولیت شانه خالی کند در این شرایط این حق برای زن یا زوجه محفوظ است که با در دست داشتن مدارک لازم برای دادخواهی به مراکز قانونی مراجعه کند.
البته باید به این نکته توجه داشت که اگر ابراء مهریه با تنظیم سند رسمی و ثبت آن در دفاتر اسناد رسمی همراه با امضای شهود یا رضایت پدر زوجه همراه باشد امکان رجوع به دلیل فریب همسر کم می شود.
در نتیجه دادخواهی و مراجعه به مراکز قضایی برای استیفای مهریه به دلیل فریب ابراء در مهریه نا ممکن و بی نتیجه می شود. بنابراین برای رجوع از ابراء مهریه به دلیل فریب باید شرایط انجام این کار فراهم باشد و گرنه طلب خواهی بدون اسناد و مدارک لازم راه به جایی نمی برد.
◁◁ مطلب پیشنهادی: فریب در بخشش مهریه
ابطال سند رسمی ابراء مهریه
ابطال سند رسمی ابراء مهریه زمانی ممکن می شود که ثابت شود سندی که برای ابراء مهریه وجود دارد جعلی است یا زوجه و خانواده اش بتوانند ثابت کنند که در هنگام تنظیم سند ابراء زوجه از اهلیت قانونی لازم یا رضایت و اختیار برخوردار نبوده و در یک شرایط نامتعادل اقدام به این کار کرده است.
در غیر این صورت امکان ابطال سند رسمی ابراء مهریه وجود ندارد و زوجه به دلیل پشیمانی از کار انجام شده یا دلایل دیگر نمی تواند هیچگونه تاثیری در ابطال این سند داشته باشد و سند به قوت خود باقی می ماند.
بنابراین ابطال سند رسمی ابراء مهریه زمانی برای زوج امکان پذیر است که سند تنظیمی ابراء مهریه غیر محضری و عادی باشد و زوجه بتواند به دلیل غیر رسمی بودن سند با آوردن شبهات مختلف، اعتبار آن را زیر سوال ببرد.
همچنین اگر سند ابراء مهریه در دفاتر اسناد رسمی تنظیم شده باشد فقط در صورت اثبات اهلیت نداشتن زوجه امکان ابطال آن وجود دارد در غیر این صورت امکان ابطال سند وجود ندارد و زوجه باید صحت و سلامت سند را پذیرفته و از آن تمکین کند.
ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی: به مجرد عقد زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.
ماده ۱۲۷۷ قانون مدنی: انکار بعد از اقرار مسموع نیست لیکن اگر مقر ادعا کند اقرار او فاسد یا مبنی بر اشتباه یا غلط بوده، شنیده می‌شود و همچنین است در صورتی که برای اقرار خود عذری ذکر کند که قابل قبول باشد: مثل این که بگوید اقرار به گرفتن وجه در مقابل سند یا حواله بوده که وصول نشده، لیکن دعاوی مذکوره مادامی که اثبات نشده مضر به اقرار نیست.
ماده ۲۸۹ قانون مدنی: ابراء عبارت از این است که داین از حق خود به اختیار صرف نظر نماید.
سخن پایانی
فرق ابراء با بذل مهریه بسیار کم است به عبارت دیگر ابراء از نظر مفهوم تفاوت چندانی با بذر مهریه ندارد و در هر دو صورت زن با تنظیم سند عادی یا رسمی اقدام به بخشیدن مهریه خود می کند.
منتهی تنها تفاوت این دو مفهوم در نوع قانون و شرایط اجرای آن است به عبارت دیگر در بذل مهریه نیاز به وجود شرایطی مانند اهلیت، بلوغ عقل و رشد جسمی و ذهنی زوجه وجود ندارد و تفاوت دیگر این دو مفهوم در امکان رجوع است.
به این معنا که در ابراء مهریه اگر شرایط جسمی و ذهنی زوجه مانند اهلیت، بلوغ عقلی و جسمی مورد تایید باشد امکان رجوع از تصمیم گرفته شده وجود ندارد اما در بذل مهریه امکان رجوع به دلیل پشیمانی یا فریب وجود دارد و امکان طلب خواهی مجدد حق بخشیده شده برای زوجه به قوت خود باقی است.
فریب در ابراء مهریه زمانی قابل مطرح شدن و پیگیری است که شبهه جعل سند وجود داشته باشد یا زوجه و خانواده او بتوانند با ارائه مدارک لازم در اهلیت و بلوغ ذهنی و جسمی زوجه در هنگام تنظیم و تایید سند ابراء مهریه ایجاد شبهه و تردید کنند.
زمانی که سند رسمی ابراء مهریه در دفاتر رسمی و با حضور شاهد یا رضایت پدر زوجه انجام شده باشد امکان ابطال آن به دلایل مختلف وجود ندارد و زوجه باید به آن تمکین کند.
