کیفر خواست ادعایی است که از سوی دادستان یا جانشین او درباره مجرم بودن یک فرد صادر می شود. به عبارت دیگر وقتی فردی مرتکب جرائم عمومی شود و شاکی خصوصی نداشته باشد پس از دستگیری تحقیقات اولیه به وسیله بازپرس بر روی پرونده او انجام شده و پس از خاتمه پیدا کردن تحقیقات، اگر بازپرس تشخیص دهد که عمل انجام شده مجرمانه و بر خلاف منافع عمومی جامعه است پرونده به دادگاه های جزایی ارسال شده و دادستانی کیفر خواست مجرم بودن متهم را برای تعیین مجازات یا اقدامات تأمینی و تربیتی به دادگاه های رسیدگی کننده ارسال می کند.
به طور کلی صدور کیفر خواست به معنای اتمام تحقیقات در دادسرا و مجرم شناخته شدن فرد متهم است. لذا صدور کیفر خواست به معنای اتمام تحقیقات و مجرم شناخته شدن فرد متهم است به این معنا که کیفر خواست فرد مجرم از سوی دادستان به دادگاه های رسیدگی کننده فرستاده شده و از آنها درخواست می شود که کیفر و مجازات متناسب با جرم واقع شده را برای فرد متهم لحاظ کنند.
کیفر خواست کلاهبرداری
کیفر خواست کلاهبرداری ادعایی است که از سوی دادستانی در جرائم مختلف کلاهبرداری که تعداد زیادی شاکی در آن وجود دارد صادر می شود.
به عبارت دیگر هر گاه فرد، گروه یا سازمانی به صورت برنامه ریزی شده با ترفندهای مختلف اقدام به کلاهبرداری از دیگر افراد جامعه کرده و اموال شهروندان را با حیله و نیرنگ از چنگ آنها خارج کند، دادستان به عنوان محافظ حقوق اولیه افراد جامعه وارد عمل شده و برای پیگیری جرم و مجازات افراد متخلّف کیفر خواست کلاهبرداری صادر می کند.
به عبارت دیگر وقتی در مسائل مختلف مالی، فرد گروه یا سازمانی در طیف گسترده اقدام به کلاهبرداری کرده و افراد شاکی به مراجع قضایی برای احقاق حق مراجعه کنند دادستانی پس از مشاهده تحقیقات و گزارشات اولیه پلیس یا بازپرس های مختلف برای پیگیری پرونده و مجازات افراد خاطی اقدام به تنظیم و ارسال کیفر خواست کلاهبرداری می کند.
سپس کیفر خواست تنظیم شده برای بررسی و تعیین تکلیف به دادگاه های رسیدگی کننده ارسال می‌شود. در ادامه دادگاه های رسیدگی کننده پرونده را بررسی کرده و برای شنیدن سخنان فرد یا افراد متهم برای آنها قرار جلب صادر می کنند.
پس از صدور قرار جلب و دستگیری افراد متهم سخنان آنها شنیده شده و اگر دلایل و مدارک موجود برای صدور رای کافی باشد افراد متهم به مجازات متناسب با جرم خود محکوم و پرونده برای تعیین تکلیف نهایی به دادسرای صادر کننده کیفر خواست ارسال می شود.
مراحل بعد از کیفر خواست
مراحل بعد از کیفر خواست به این شکل است که ابتدا پرونده به دادگاه رسیدگی کننده برای بررسی و تصمیم گیری ارجاع داده می شود، اگر دادگاه رسیدگی کننده، تشخیص دهد که جرمی اتفاق افتاده است خوانده به عنوان متهم به دادگاه احضار شده و پس از بررسی های اولیه و شنیدن سخنان متهم اگر ثابت شود که فرد خوانده یا متهم مرتکب قانون شکنی شده است مجرم شناخته شده و دادگاه مجازات متناسب با جرم انجام شده را مشخص می کند.
سپس در ادامه پس است تعیین مجازات دوباره پرونده برای تصمیم گیری نهایی به دادسرا ارجاع داده می شود. به طور کلی وقتی یک پرونده در دادسرا مطرح می شود دادستان به عنوان مدعی العموم در آن ورود می کند.
در ادامه، ابتدا ارکان سه گانه جرم یعنی عنوان جرم، دلایل اثبات جرم و ادله قانونی برای انتصاب آن به فرد یا افراد مورد نظر مشخص می شود. سپس کیفر خواست متناسب با جرم از سوی دادستانی تهیه و به دادگاه رسیدگی کننده ارجاع داده می شود.
در ادامه کیفر خواست ارسالی به شعبه رسیدگی کننده در موعد مقرر ارسال شده و اگر دادگاه مربوطه تشخیص دهد جرمی رخ داده و فرد مجرم نتواند اسناد و مدارکی لازم برای تبرئه خود را به مرجع رسیدگی کننده ارائه دهد مجرم شناخته شده و پرونده دوباره برای تعیین تکلیف نهایی به دادسرا ارسال می شود.
رد کیفر خواست از سوی دادگاه
امکان رد کیفر خواست از سوی دادگاه وجود دارد و دادگاه رسیدگی کننده صلاحیت رد آن را دارد. به عبارت دیگر وقتی کیفر خواست تنظیم و از سوی دادستانی برای دادگاه رسیدگی کننده ارسال می شود.
اگر دادگاه رسیدگی کننده پس از بررسی محتویات پرونده و مدارک ارائه شده به این نتیجه برسد که اتهامات وارده از اعتبار لازم برخوردار نیست و مدارکی برای اثبات آن وجود ندارد در این وضعیت، رد کیفر خواست از سوی دادگاه رسیدگی کننده ممکن بوده و دادگاه رسیدگی کننده می تواند آن را با دلایل و شواهد لازم رد نموده و برای فرد یا افراد متهم قرار منع تعقیب صادر نمایید.
مهلت اعتراض به کیفر خواست
مهلت اعتراض به کیفر خواست با توجه به شرایط کیفر خواست مشخص می شود، به این معنا که اعتراض به کیفر خواست فقط زمانی قابل اجرا است که قرار منع تعقیب یا مختومه شدن پرونده به دلیل مجرم نبودن فرد متهم صادر شود.
به عبارت دیگر وقتی دادسرا قرار منع تعقیب یا مختومه شدن پرونده را برای فرد متهم صادر کند، فرد متهم می تواند در اولین فرصت به کیفر خواست صادر شده با تنظیم لایحه، اعتراض کند.
اما اگر پس از صدور کیفر خواست مدارک و شواهد لازم در محکومیت فرد یا افراد متهم وجود داشته باشد نه تنها کیفر خواست مختومه نشده و برای افراد متهم قرار منع تعقیب صادر نمی شود بلکه آنها امکان اعتراض به کیفر خواست صادر شده برای خود را ندارند و تنها می توانند در جلسات رسیدگی اعتراض خود را به شکل دفاعیات به قاضی پرونده منتقل نماید.
در خصوص اتهام متهم کیفر خواست صادر گردید یعنی چی
در خصوص اتهام، متهم کیفر خواست صادر گردید یعنی تحقیقات مقدماتی به پایان رسیده و پرونده آماده ارسال به دادگاه برای رسیدگی است.
به طور کلی کیفر خواست یک پیام حقوقی است که از طریق آن از شعب مختلف دادگاه های کیفری خواسته می شود که پرونده متهم را بررسی کرده و در صورت فراهم بودن مدارک و شواهد برای او حکم متناسب با جرم انجام شده را در نظر گرفته و مجازات تعیین نمایند.
در خصوص اتهام، متهم کیفر خواست صادر گردید می تواند معانی مختلفی مثل پایان تحقیقات مقدماتی، موافقت دادستان با تحت تعقیب قرار گرفتن متهم، منافی عفت نبودن جرم ارتکابی، اجازه صدور قرار جلب از طریق دادگاه برای متهم، دریافت آخرین دفاعیات متهم، صدور قرار تامین کیفری برای در دسترس بودن متهم، جمع آوری مدارک جرم بر علیه متهم، سن قانونی متهم و غیر داشته باشد.
سخن پایانی
کیفر خواست، ادعای مقدماتی دادستان یا جانشین او درباره وقوع جرم به وسیله فرد یا افراد متهم است. به عبارت دیگر وقتی کیفر خواست بر علیه یک فرد حقیقی یا حقوقی صادر می شود. به این معناست که تحقیقات مقدماتی در مورد یک جرم و مسئله کیفری به پایان رسیده است و ظن قوی در ارتکاب آن به وسیله متهم وجود دارد.
در این شرایط کیفر خواست به وسیله دادستان یا جانشین او صادر شده و با توجه به نوع جرم به دادگاه رسیدگی کننده ارجاع داده می شود.
در ادامه کیفر خواست و مدارک ارائه شده برای فرد یا افراد متهم از سوی دادگاه مربوطه بررسی شده و برای فرد یا افراد متهم قرار جلب و بازداشت صادر می شود.
در صورتی که دادگاه پس از بررسی مدارک و سخنان فرد یا افراد متهم رای به مجرم بودن آنها دهد با توجه به نوع جرم برای آنها مجازات تعیین شده سپس پرونده برای اظهار نظر نهایی به دادستانی ارسال می گردد.
البته باید به این نکته توجه داشت که دادگاه رسیدگی کننده پس از بررسی کیفر خواست ، مدارک ارائه شده و سخنان متهم ممکن است آنها را مجرم نداند و قرار منع تعقیب صادر کند. در این وضعیت فرد یا افراد متهم می توانند به صدور کیفر خواست اعتراض نمایند.
