مجازات تهدید با چاقو

مجازات تهدید با چاقو با توجه به شرایط می‌تواند متفاوت باشد؛در این مقاله به بررسی مجازات چاقوکشی،دیه تهدید با چاقو و رضایت شاکی در جرم چاقوکشی می‌پردازیم.

مجازات تهدید با چاقو یا سلاح سرد و زورگیری به اقداماتی گفته می‌شود که برای گرفتن مال از دیگران علاوه بر زور و تهدید از سلاح سرد هم استفاده شود. به بیان دیگر هرگاه اقداماتی از قبیل ایجاد رعب و ترس برای گرفتن مال از دیگران با استفاده از چاقو یا سلاح سرد انجام شود در اصطلاح حقوقی جرم تهدید با سلاح سرد انجام شده است. تهدید با چاقو یکی از مهمترین مصادیق ایجاد رعب و وحشت برای گرفتن مال غیر است که از گذشته های دور تا زمان حاضر افراد متخلف و قانون شکن برای سودجویی و تهدید دیگران از آن استفاده می‌کنند.

در ماده 699 قانون مجازات اسلامی^[1] در رابطه با جرم تهدید و تعریف آن اینگونه آمده است هر کس دیگری را به هر نحو به قتل، ضررهای نفسی، شرافتی، مالی یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان و غیره تهدید کند، اعم از این که به این وسیله تقاضای وجه یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را کرده یا نکرده باشد به مجازات تحمل شلاق تا 74 ضرب یا حبس از دو ماه تا دو سال محکوم می گردد.

مجازات چاقوکشی

مجازات چاقوکشی با توجه به شرایط و نحوه استفاده از آن متفاوت است. به بیان دیگر هرگاه فردی از چاقو پنجه بکس، قمه یا  هر گونه سلاح سرد دیگری برای تهدید، ایجاد رعب و وحشت، خود نمایی، آزار و اذیت و اخاذی از دیگران و گرفتن مال آنها استفاده کند بر اساس قانون مجازات اسلامی در صورت اثبات جرم فرد مجرم با توجه به نوع جرم به مجازات شلاق تا 74 ضربه و یا حبس از دوماه تا دو سال محکوم می‌شود.

باید توجه داشت که قانون گذار این مجازات را برای کسانی که با ایجاد رعب و وحشت قصد اخاذی کردن از دیگران را دارند در نظر گرفته است و کسانی را که از چنین وسایلی برای دفاع از خود یا انجام کارهای روزمره استفاده می‌کنند شامل نمی‌شود.

همچنین اگر دادگاه استفاده از چاقو یا سلاح سرد را اختلال در نظم و امنیت جامعه و و ایجاد ترس و تشویش اذهان عمومی تشخیص دهد محاربه می‌تواند یکی از مجازات های فرد خاطی باشد که در صورت اثبات به اعدام منجر می‌شود.

فردی که اقدام به چاقو کشی کرده است اگر عمداً به دیگران آسیب برساند یا جراحتی وارد کند که منجر به نقص عضو، شکستگی یا از کار افتادگی یکی از اعضای بدن گردد یا ضرب و جرح به شکلی باشد که باعث مشکلات جسمی و روحی دائمی برای فرد شود اگر دادگاه عمل انجام شده را اختلال در نظم و امنیت عمومی یا محاربه تشخیص ندهد فرد مجرم به مجازات تعزیری درجه 6 یعنی شش ماه تا دو سال حبس و تحمل ۳۱ تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می گردد و فرد متهم در صورت درخواست شاکی باید دیه یا ارش آسیب وارده را بر اساس نظر پزشکی قانونی به فرد آسیب دیده بپردازد.

مجازات چاقوکشی زیر 18 سال

مجازات چاقو کشی زیر 18 سال بسته به شرایط و درجه جرم ممکن است متفاوت باشد. به بیان دیگر اگر افراد زیر 18 سال اقدام به چاقو کشی یا استفاده از سلاح سرد نمایند اگر استفاده از سلاح سرد در حد تهدید و ارعاب  دیگران باشد در قالب جرایم تعزیری قرار می گیرد و فرد مجرم به پرداخت جزای نقدی یا ماندن در کانون اصلاح و تربیت محکوم می‌شود.

اما اگر استفاده از چاقو یا سلاح سر از طرف فرد زیر 18 سال موجب مرگ یا قتل نفس شود، در چارچوب جرائم مستوجب حد یا قصاص قرار می‌گیرد و اگر خانواده مقتول بر قصاص فرد قاتل تاکید داشته باشند همان حد یا قصاص در مورد فرد زیر 18 سال اجرا می‌شود.

منتهی تا زمان رسیدن سن فرد قاتل به 18 سالگی تمام حکم اجرا نمی‌شود و قاتل باید در حبس بماند مگر آنکه برای مراجع قانونی ثابت شود فرد مرتکب قتل در زمان ارتکاب جرم از رشد عقلی لازم برخوردار نبوده یا درک درستی از ماهیت جرم و حرمت آن نداشته است.

لازم به ذکر است که در نظر گرفتن مجازات تعزیری، پرداخت دیه یا فرستادن فرد زیر 18 سال به کانون تربیت فقط برای افرادی که مرتکب جرم چاقو کشی می‌شوند از سن 9 سالگی به بعد امکان پذیر است و در صورتی که کودک زیر سن 9 سالگی باشد به دلیل عدم بلوغ فکری مجازاتی برای او در نظر گرفته نمی‌شود.

حکم چاقو کشیدن روی همسر

حکم چاقو کشیدن روی همسر تفاوتی با چاقو کشیدن بر روی افراد غیر ندارد و قانونگذار مجازات یکسانی برای آن در نظر گرفته است؛ یعنی اگر همسر از چاقو برای ارعاب و ترس در طرف مقابل استفاده کند در صورت شکایت همسر، طرفی که مرتکب جرم شده است در صورت اثبات جرم به تحمل حبس از سه ماه تا یک سال محکوم می‌شود.

اگر در اثر چاقو کشیدن همسر طرف مقابل دچار جراحت و آسیب در اعضای بدن شود در صورت شکایت و اثبات جرم طرف مقابل موظف و محکوم به پرداخت دیه و تحمل حبس با توجه به نظریه پزشکی قانونی می‌شود.

مطابق ماده 614 قانون مجازات اسلامی^[2] هرکس با استفاده از سلاح سرد باعث ضرب و جرح دیگران شود و این ضرب و جرح به شکلی باشد که موجب نقصان، شکستگی یا از کار افتادن عضوی از اعضای بدن یا از کار افتادن و نقصان دائمی آن عضو شود، چنانچه قصاص امکان پذیر نباشد و عمل انجام گرفته موجب اختلال در نظم عمومی و امنیت جامعه نشود فرد مجرم به حبس از 2 ماه تا 5 سال و تحمل شلاق تا 74 ضربه با توجه به نوع و میزان جرم محکوم می‌شود و این امر شامل چاقو کشیدن بر روی همسر هم می‌گردد.

همچنین باید به این نکته توجه داشت که چاقو کشیدن بر روی همسر یا ضرب و شتم زن از مصادیق عسر و حرج است و در صورت شکایت و اثبات آن، باعث ایجاد حق طلاق برای زن می‌شود.

دیه تهدید با چاقو

دیه تهدید با چاقو وقتی معنا پیدا می کند که دو شخص متفاوت در قالب ضارب و مضروب وجود داشته باشند، به بیان دیگر اگر استفاده از چاقو منحصر به تهدید و قدرت نمایی برای ترساندن طرف مقابل نباشد.

در این صورت اگر شرایط جرم فراهم باشد و فرد تهدید کننده محکوم شود با توجه به میزان مشارکت در جرم به حبس از سه ماه تا یک سال و تحمل تا 74 ضربه شلاق محکوم می گردد.

قانونگذار در ماده 618 قانون مجازات اسلامی^[3] به صراحت در این مورد می گوید هرگاه فرد یا افرادی با هیاهو و جنجال یا حرکات غیر متعارف به افراد دیگر تعرض کرده و موجب اختلال در نظم و آرامش عمومی شوند یا باعث باز ماندن آنها از کسب و کار روزانه گردند در صورت اثبات جرم به حبس از سه ماه تا یک سال محکوم می شوند.

پس طبق روال جاری تهدید با چاقو دیه ندارد، همچنین بر اساس ماده 617 قانون تعزیرات^[4] اگر فردی مرتکب جرم تهدید با چاقو شود و ارکان جرم انتسابی برای مراجع قانونی محرز و اثبات شود مجازات درجه 6 برای آن در نظر گرفته می‌شود که حبس از شش ماه تا دو سال و تحمل 74 ضربه شلاق تعزیری با توجه به میزان ارتکاب جرم را شامل می‌شود.

رضایت شاکی در جرم چاقوکشی

رضایت شاکی در جرم چاقو زمانی معتبر است که به صورت کتبی و در مراجع قضایی ثبت گردد. جرم ایراد جرح عمدی با چاقو از جرائمی است که بر اساس تبصره ماده 614 قانون مجازات اسلامی یا تعزیرات حتی اگر منجر به صدمات ذکر شده در این ماده قانونی نشود واجد مجازات از دو جنبه خصوصی و عمومی می‌گردد.

جنبه خصوصی این جرم بابت دیه و ارش صدمات وارده به منجی و علیه، شاکی یا فرد مضروب می شود که شاکی یا فرد مضروب می تواند دیه مشخص شده را دریافت کند یا با مراجعه به شعبه مربوطه و تسلیم رضایت به صورت کتبی از حق خود گذشت نماید.

اما از جنبه عمومی جرم چاقوکشی به دلیل آن که فرد ضارب از آلات جرح یا سلاح سرد و چاقو برای مضروب کردن فرد شاکی استفاده کرده است باعث تشویش اذهان عمومی و ایجاد رعب و ترس در جامعه شده است مجازات این جنبه از جرم  تحمل سه ماه تا یک سال حبس است و با توجه به ماده 19 قانون مجازات اسلامی در قالب مجازات‌های تعزیری درجه 6 قرار می گیرد.

در این شرایط اگر شاکی و فرد مضروب رضایت دهد قاضی تحقیق که در این گونه پرونده ها معمولاً بازپرس است می‌تواند در جهت کمک به فرد متهم به علت فقدان ادله اثباتی کافی برای وقوع جرم قرار منع تعقیب صادر کرده و پرونده را در دادسرا مختومه اعلام نماید.

اما اگر قاضی تحقیق چنین امری را سلاح نداند و ادله اثباتی کافی برای وقوع جرم وجود داشته باشد حتی در صورت رضایت شاکی جنبه عمومی جرم یعنی تعیین حبس برای مجرم به قوت خود باقی می‌ماند و رضایت شاکی تاثیری در آن ندارد.

سخن پایانی

مجازات تهدید با چاقو یا سلاح سرد و زورگیری با توجه به شرایط می‌تواند متفاوت باشد. یعنی اگر تهدید با چاقو یا سلاح سرد و زورگیری فقط در حد قدرت نمایی و ایجاد ارعاب و وحشت در طرف مقابل باشد فرد قانون شکن و متخلف در صورت اثبات جرم به حبس  از 3 ماه تا 1 سال و تحمل تا 74 ضربه شلاق محکوم می‌شود.

اما اگر تهدید با چاقو به درگیری و ضرب و شتم منجر شود فرد مهاجم یا ضارب در صورت اثبات جرم به مجازات حبس از شش ماه تا دو سال و تحمل 74 ضربه شلاق محکوم می‌گردد.

مجازات چاقو کشی زیر 18 سال با توجه به شرایط متهم متفاوت است یعنی اگر سن فرد چاقوکش زیر 9 سال باشد به دلیل عدم برخورداری از بلوغ عقلی  فرد متهم  مجازات نمی‌شود. اما اگر فرد متهم به چاقو کشی بین 9 تا 18 سال داشته باشد در صورت ارتکاب به جرم چاقوکشی اگر به فرد شاکی آسیب رسانده باشد علاوه بر پرداخت ارش و دیه به مجازات حبس در مراکز اصلاح و تربیت محکوم می‌شود.

اما اگر یک چنین فردی با چاقو کشی متهم به محاربه شده یا مرتکب قتل گردد در صورت اثبات جرم و عدم رضایت صاحب حق عمومی یا خصوصی تا رسیدن به سن 18 سالگی در مراکز اصلاح و تربیت باقی مانده و پس از رسیدن به سن 18 سالگی تمام، حکم اعدام در مورد او اجرا می‌گردد.

ماده ۶۹۹ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده): هر کس عالماً عامداً به قصد متهم نمودن دیگری آلات و اَدَو‌ات جرم یا اشیایی را که یافت‌ شدن آن در تصرف یک نفر موجب اتهام او می‌ گردد بدو‌ن اطلاع آن شخص در منزل یا محل کسب یا جیب یا اشیایی که متعلق به او‌ست بگذارد یا مخفی کند یا به‌ نحوی متعلق به او قلمداد نماید و در اثر این عمل شخص مزبور تعقیب گردد، پس از صدو‌ر قرار منع تعقیب و یا اعلام برائت قطعی آن شخص، مرتکب به حبس از سه ماه تا یک سال و شش ماه و یا تا (۷۴) ضَربه شلاق محکوم می‌ شود.

ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده): هر کس عمداً به دیگری جرح یا ضربی وارد آورد که موجب نقصان یا شکستن یا از کار افتادن عضوی از اعضا یا منتهی به مرض دایمی یا فقدان یا نقص یکی از حواس یا منافع یا زوال عقل مجنی علیه گردد در مواردی که قصاص امکان نداشته باشد چنانچه اقدام وی موجب اخلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه یا بیم تجری مرتکب یا دیگران گردد به حبس درجه شش محکوم خواهد شد و در صورت درخواست مجنی علیه مرتکب به پرداخت دیه نیز محکوم می‌شود.

ماده ۶۱۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده): هر کس با هیاهو و جنجال یا حرکات غیر متعارف یا تعرض به افراد موجب اخلال نظم و آسایش و آرامش عمومی گردد یا مردم را از‌ کسب و کار باز دارد به حبس از سه ماه تا یک سال و تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم خواهد شد.

ماده ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده): هر کس به وسیله چاقو و یا هر نوع اسلحه دیگر تظاهر یا قدرت‌نمایی کند یا آن را وسیله مزاحمت اشخاص یا اخاذی یا تهدید قرار دهد‌یا با کسی گلاویز شود در صورتی که از مصادیق محارب نباشد به حبس از شش ماه تا دو سال و تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم خواهد شد.