وکیل اوقاف

وکیل اوقاف تمرکز خود را بر پیگیری پرونده های مربوط به اوقاف قرار می دهند و با اشرافی که بر قوانین مدنی دارند به صورت تخصصی در زمینه پرونده اوقاف و دعاوی مختلف حقوقی این حوزه فعالیت می کنند.

معمولاً اداره امور مربوط به وقف کاری وقت گیر و حساس است لذا افرادی که قصد وقف اموال یا دارایی های خود را دارند برای آنکه بتوانند انجام اینکار را به صورت درست و قانونی با کمترین خطا انجام دهند انجام آن را به  یک وکیل وقف مارآزموده  واگذار می کنند بنابراین وکیل وقف فقط در مقابل موکل خود پاسخگو است و کسی حق عزل یا سوال و جواب از او را ندارد.

معمولاً افراد واقف در خصوص امور وقف یا ملک و دارایی هایی وقف شده اختیاراتی را در قرارداد فی مابین خود به وکیل وقف می دهند تا وکیل وقف به صورت مستقل و راسا بر اساس وکالت تنظیم شده بتواند امور وقف موکل خود را انجام دهد. لذا انتخاب وکیل اوقاف باتجربه و کارآزموده علاوه بر آنکه امور واقف را در روال درست و قانونی قرار می دهد به جای موکل خود کارهای بروکراسی و اداری را انجام داده و باعث صرفه جویی در وقت و هزینه موکل خود می گردد.

اوقاف چیست

اوقاف از واژه وقف مشتق می شود و به معنای بخشیدن اموال و دارایی اشخاص حقیقی برای استفاده در راه خدا یا کمک به بینوایان کاربرد دارد.

 از گذشته های دور افراد مختلف همه اموال و دارایی خود یا بخشی از آن را برای انجام کارهای خدا پسندانه و کمک به نیازمندان اختصاص داده، وقف می کرده اند اما به مرور زمان با زیاد شدن این وقفیات، حکومت مرکزی برای قانونمند کردن این امور، اداره یا سازمان اوقاف را  در سال 1313 خورشیدی تأسیس می نماید تا وقفیات انجام شده از نظم و نسق مشخصی برخوردار شوند.

 به بیان ساده ملک اوقافی به زمینی گفته می شود که مالک یا مالکان، ملک مورد نظر را وقف امور خیریه و کارهای خداپسندانه کرده باشند.

معمولاً برای انجام این کار مالکیت زمین مورد نظر به اداره اوقاف منتقل می شود و اداره اوقاف این زمین را در قبال دریافت اقساط 99 ساله به افراد مختلف اجاره می دهد. معمولاً اجاره دریافتی از املاک و مستغلات اوقافی زیاد نیست و درآمد حاصل از این کار تحت نظارت اداری اوقاف صرف امور خیریه می شود.

 ملک اوقافی مثل ملک شخصی دارای سند رسمی است اما سند آن از نظر شرایط و ساختار با سند شخصی تا حدودی متفاوت است یعنی خریداران املاک اوقافی طبق قانون مالک ملک اوقافی نیستند و قانون به آنها اجازه خرید و فروش یا اجاره ملک اوقافی مورد نظر را به صورت مستقل نمی دهد و هرگونه تغییر مالکیت یا اجاره املاک اوقافی باید با شرایط مشخص و تایید اداری اوقاف انجام شود.

منظور از وقف عام چیست؟

منظور از وقف عام، وقفی است که موقوف علیهم در آن محصور نباشد و وقف بر اساس مصالح عام انجام شده باشد. به بیان دیگر وقف عام به معنی بخشیدن عین مال و بهره برداری از منافع آن برای عموم مردم است و فرد یا گروه خاصی برای بهره برداری از منافع آن مال یا دارایی مشخص نشده باشد.

به عنوان مثال اگر فردی مدرسه ای را بسازد  و آن را وقف نماید اگرچه هدف واقف استفاده افراد نیازمند و فقیر از مال وقف شده است اما شخص یا افراد خاصی به صورت انحصاری برای استفاده از این مال با دارایی وقف شده مدنظر واقف نبوده است لذا منعی برای استفاده عموم مردم یا افراد نیازمند از مال وقف عام نیست و همه افراد نیازمند می توانند از آن استفاده کنند.

منظور از وقف خاص چیست؟

منظور از وقف خاص بخشیدن منافع مال یا دارایی به شخص یا اشخاص خاصی است  یعنی در این نوع وقف بر خلاف وقف عام که به صورت غیر محصوری است منافع مال وقف شده به صورت محصوری بوده و شخص یا اشخاص مشخصی می تواند از آن استفاده کنند.

 باید به این نکته توجه داشت که در وقف خاص یا عام صاحب مال وقفی می تواند در نمونه قرارداد وقف شخصی را به عنوان متولی و ناظر بر اجرای درست وقف تعیین کند تا منافع موقوفه مورد نظر به شکل درست و قانونی بین افراد تعیین شده تقسیم گردد. مثلاً اگر در وقف خاص قرار باشد منافع یک دارایی بین افراد خاصی تقسیم شود منافع مورد نظرفقط به آن افراد خاص تعلق می گیرد و افراد دیگر نمی توانند از آن استفاده نمایند.

شرایط وقف مال

شرایط وقف مال اگر فراهم باشد مال مورد نظر قابلیت وقف پیدا می کند. بر اساس ماده 55 قانون مدنی وقف مال یا دارایی به معنی  حبس عین مال و دارایی و تسبیل منافع مال مورد نظر می باشد. منظور از حبس عین مال یعنی محفوظ بودن آن از نقل و انتقال و همچنین تصرفاتی است که موجب از بین رفتن عین مال شود.

اموالی را می توان وقف نمود که در عین حفظ اصل مال امکان بهره برداری از منافع آن هم وجود داشته باشد مثلاً وقف مواد خوردنی مثل میوه، گندم یا برنج به دلیل آنکه در صورت مصرف و استفاده عین مال از بین می رود قابل وقف نیستند‌. اما امکان وقف وسایل و اموالی مانند ظروف و میز و صندلی و ساختمان و باغ و زمین و ملک وجود دارد.

از جمله شرایط وقف می توان به مواردی مثل قابل رویت و عینی بودن مال وقفی، استقراض یا دیون نبودن مال وقفی، داشتن منفعت حلال، متعلق بودن مال موقوف به شخص وقف کننده و غیره اشاره کرد.

آیا وقف قابل ابطال است؟

وقف قابل ابطال است به این معنا که افراد مدعی می توانند علیه متولی وقف یا سازمان اوقاف و امور خیریه دعوای ابطال وقف را در مراجع قانونی مطرح نمایند. به عبارت دیگر شخص مدعی باطل بودن وقف ابتدا باید دادخواست بطلان وقف یا وقف نامه خود را در دادگاه محل وقوع مال وقف شده مطرح نماید.

سپس اسناد و مدارک لازم برای تایید ادعای مطرح شده را به مراجع قانونی ارائه دهد تا آنها بتوانند پس از بررسی اسناد و مدارک ارائه شده نسبت به صدور حکم و ابطال وقف اقدام نمایند.

 لذا اشخاص ذینفع یا ورثه فرد واقف اگر مدعی مالکیت یا حقی در ملک وقف شده باشند می توانند تقاضای ابطال وقف نامه را با استناد به ادله و مدارک محکمه پسند به محاکم قضایی ارائه دهند. باید توجه داشت که دعوای ابطال وقفنامه، دعوای غیر مالی است لذا بر اساس قانون قابل تجدید نظر و فرجام خواهی می است.

 از جمله شرایط ابطال وقفنامه می توان به مواردی مانند از بین رفتن مال موضوع وقف، دائمی نبودن حبس وقف، عینی بودن وقف، وجود افراد مدعی با در دست داشتن اسناد و مدارک محکمه پسند و غیر اشاره کرد.

خرید و فروش اموال موقوفه

خرید و فروش اموال موقوفه امکان پذیر نیست به این معنا که در اموال موقوفه اصل بر عدم امکان فروش است. بر اساس ماده 349 قانون مدنی بیع مال وقف صحیح نیست و یا به زبان ساده امکان فروش مال وقفی وجود ندارد.

 مسئله خرید و فروش اموال موقوفه به این دلیل مورد توجه است که خرید و فروش اموال موقوفه ممکن است استمرار قرارداد وقف را تحت تاثیر قرار داده و آن را با چالش مواجه کند. اما باید به این نکته توجه داشت که در مورد مسئله عدم خرید و فروش اموال موقوفه استثنائاتی وجود دارد که از آن جمله می توان به مواردی مانند اختلاف بین موقوف علیهم و بیم سفک دماء یا قتل نفس، خرابی مال موقوفه، مصلحت اندیشی ولی فقیه اشاره کرد.

عدم پرداخت اجاره اوقاف

عدم پرداخت اجاره اوقاف باعث می شود سازمان اوقاف و امور خیریه اشخاص یا نهادهای استفاده کننده از اموال موقوفه را به نهادهای قضایی معرفی نماید.

 همچنین از نظر شرعی عدم پرداخت اجاره اوقاف باعث می شود فرد استفاده کننده از  اموال و دارایی ها وقفی زیر دین فرد وقف کننده قرار گیرد.

علاوه بر این علما و فقهای مذهبی معتقدند که پرداخت نکردن  اجاره اموال وقفی به  وسیله فرد یا سازمان های استفاده کننده امری غیر شرعی است به شکلی که انجام  اعمال و عبادات دینی در این گونه اماکن دارای اشکال شرعی است.

همچنین کسب درآمد در ملک یا محل موقوفه ای که اجاره بهای آنها به موقع پرداخت نشده باشد از این قاعده مستثنا نیست و دارای مشکل شرعی است.

از کجا بفهمیم مالی موقوفه است؟

برای فهمیدن موقوفه بودن یک ملک یا دارایی باید استعلام های لازم از سازمان اوقاف و امور خیریه انجام شود. همانطور که گفته شد اموال موقوفه به 2 دسته اموال موقوفه خاص عام تقسیم می شود.

 آگاهی پیدا کردن نسبت به مال یا دارایی موقوفه خاص به این شکل است که باید به صاحبان مال یا ملک مورد نظر مراجعه شود در موقوفه خاص چون افراد تعیین شده برای استفاده از منافع مال وقف شده آشنا و شناخته شده هستند فهمیدن موقوفه بودن ملک مورد نظر کار آسانی است و می توان با مراجعه به افرادی که منافع موقوفه برای آنها در نظر گرفته شده است از صحت و سقم موضوع اطلاعات لازم را به دست آورد.

 اما در مورد املاک موقوفه عام شرایط متفاوت است به این معنا که برای اطلاع پیدا کردن از موقوفه بودن یک ملک باید استعلامات لازم از سازمان موقوفات و امور خیریه انجام شود و در صورت پاسخگو نبودن این سازمان می بایست به مالک، ملک مورد نظر مراجعه شود و در صورت به دست نیاوردن اطلاعات لازم از اداره موقوفات آستان قدس رضوی برای آگاهی یافتن از موقوفه بودن یا نبودن یک ملک کمک گرفته شود.

اسناد اوقافی چه اسنادی هستند؟

اسناد اوقافی به اسنادی گفته می شود که برای املاک موقفی صادر می گردد. به عبارت دیگر املاک اوقافی به املاکی گفته می شود که زمین آن توسط فرد یا افرادی  برای امور خاصی وقف شده باشد سپس اداره اوقاف ملک مورد نظر را در ازاء اقساط  99 ساله به افراد دیگر اجاره دهد و منافع حاصل از این امر را صرف امور مشخص شده واقف نماید.

 باید به این نکته توجه داشت که اقساط املاک اوقافی در طول سال زیاد نیست و همچنین پرداخت اقساط 99 ساله املاک اوقافی به معنای اجاره به شرط تملیک نیست و سازمان اوقاف می تواند آن را از فرد اجاره کننده پس گرفته و به افراد دیگر اجاره دهد.

 اسناد اوقافی اسنادی شبیه به  دیگر اسناد هستند  با این تفاوت که  امکان خرید و فروش، رهن، اجاره و حتی ساخت و ساز آنها وجود ندارد.

تفاوت سند وقفی و سند ملکی

تفاوت سند وقفی و سند ملکی در این است که اختیار کاملی را به مالک برای نقل و انتقال، اجاره و ساخت و ساز نمی دهد و علاوه بر آنکه فرد استفاده کننده باید به صورت سالانه مبلغی پول به عنوان اجاره بها به سازمان اوقاف و امور خیریه پرداخت نماید پس از پایان 99سال اداره اوقاف و امور خیریه درباره اجاره مجدد ملک اوقافی به فرد استفاده کننده یا افراد دیگر تصمیم گیری می‌کند.

 املاک موقوفی دارای یک برگه یا سند مخصوص به خود هستند که اعیان و اجاره نامه ملک موقوفه بوده و بر اساس آن مالک یا خریدار حق مالکتی بر روی عرصه را نداشته و تنها مالک اعیان است.

 به بیان دیگر تفاوت عمده سند ملکی و سند وقفی در آن است که خریداری یا مالک بدون اجازه سازمان اوقاف و امور خیریه اجازه خرید و فروش ملک مورد نظر را نداشته  و برای  انجام هرگونه تغییری در املاک اوقافی باید اجازه سازمان اوقاف و امور خیریه دریافت شود.

بهترین وکیل اوقاف در تهران

بهترین وکیل اوقاف در تهران وکلایی هستند که به صورت تخصصی در حوزه امور اوقاف فعالیت می کنند. بر اساس ماده 75 قانون مدنی واقف می تواند تولیت یا اداره امور موقوفی خود را مادام عمر یا در مدت معینی به افراد دیگر واگذار نماید.

لذا وکیل پایه یک دادگستری تهران به دلیل آشنایی و اشراف به قوانین مدنی می تواند بهترین گزینه برای تولیت یا اداره کردن امور موقوفه باشد.

همچنین کسانی که مالی برای آنها وقف شده است برای استفاده از مال موقوفه مورد نظر نیاز به کمک و مشاوره حقوقی وکیل اوقاف دارند چون در وقف خاص ممکن است اختلافاتی میان موقوف علیهم ایجاد شود که بهترین گزینه برای برطرف کردن مشکل  می تواند بهترین وکیل اوقاف در تهران باشد چون از تجربه لازم در این زمینه برخوردار است.

وکیل اوقاف کیست؟

وکلای اوقاف به وکلایی گفته می شود، که در این زمینه دارای دانش و تحصیلات حقوقی بوده و تجربه و توانایی فراوانی دارند. اگر شما نیز از جمله افرادی هستید که در این زمینه با مشکلات حقوقی مواجه هستید، توصیه می کنیم قبل از هر کاری حتما از یک وکیل وقف حرفه ای کمک‌ بگیرید.

 چرا که وقف معمولا موضوع حقوقی پیچیده ای بوده، و شرایط قانونی خاص خود را خواهد داشت. به همین دلیل دانش حقوقی وکیل اوقاف، به شما کمک خواهد کرد که امور مربوط به وقف خود را سریع تر به نتیجه برسانید. از مهمترین خدمات وکلای این حوزه، ارائه مشاوره قبل از اقدامات حقوقی می باشد.

‌ شما می توانید در خصوص وقف و شرایط قانونی آن، در جلسات مشاوره، از وکیل خود راهنمایی های لازم را دریافت کنید. همچنین وکیل تمامی امور اداری وقف را به انجام رسانده، و نیاز به هیچ اقدام خاصی از طرف شما نخواهد بود.

گرچه‌ کمک‌ گرفتن از وکیل اوقاف می تواند هزینه هایی را در بر بگیرد، اما به هر حال مزایایی بسیاری دارد که این هزینه ها را کاملا توجیه خواهند کرد.

وکیل اوقاف در چه اموری فعالیت می کند؟

همانطور که می دانید همواره در ادیان الهی، کمک و یاری رسانی به همنوعان بسیار توصیه شده است. حال یکی از راه های کسب ثواب و فضیلت، و همچنین حمایت از همنوعان، وقف می باشد. وقف امری بسیار پسندیده بوده، و می تواند در رشد اقتصادی جوامع نیز تاثیر بسزایی داشته باشد. در تعریف وقف می بايست بگوییم، هر مالی که توسط صاحب و مالک آن در راه رضای خدا و در جهت کسب ثواب، به امور خیریه بخشیده شده و صرف امور خیر شود، مال وقفی خواهد بود. حال در زمینه انجام وقف، افراد می بايست حتما از یک وکیل اوقاف حرفه ای و متخصص کمک بگیرند.

 وکلای اوقاف در این زمینه خدمات گوناگونی ارائه می کنند، و می توانند انجام این امر خیر و پسندیده را به بهترین شکل به انجام برسانند‌. وکلای اوقاف می توانند تمامی فعالیت های مربوط به امور وقفی را، در مراجع قضایی به انجام برسانند‌.

نظارت وکیل اوقاف بر وقف و امور موقوفه

همانطور که گفتیم افراد می توانند هر نوع مالی را چه منقول و چه غیر منقول وقف نمایند. در این صورت هم مال وقفی و هم تمامی منافع آن، صرف امور خیر و کمک به نیازمندان می شوند. حال وقتی شما از وکیل کمک می گیرید، نیاز است که حتما وکالتی به او اهدا نموده تا امور وقفی را به انجام برساند.

در این صورت وکیل تمامی روال قانونی و اداری وقف را طی خواهد کرد. در درجه اول وکیل با مراجعه به دفاتر اسناد رسمی و دادگاه، مال مورد نظر را وقفی اعلام می نماید. در نتیجه مال به صورت سیستمی به عنوان مال وقفی ثبت می شود. سپس وکیل با توجه به صلاحدید شما، مال را صرف امور خیر خواهد کرد.

به عنوان‌ مثال اگر خواست شما ارائه ملکتان برای ساخت مدرسه، مسجد و ….باشد، وکیل مراحل قانونی آن‌ را طی نموده و انجام خواهد داد. وکیل اوقاف همچنین بر تمامی مراحل نظارت نموده، تا هیچ تخلفی رخ ندهد.

نظارت دولت در صورت عدم وجود وکیل اوقاف

بر خلاف تصور عموم افراد، دولت معمولا در زمینه امور وقفی فعالیت خاصی انجام نمی دهد. چرا که مالک اختیار انجام امور وقفی مال خود را دارد، و طبق همین روال وکیل با دریافت وکالت از او، می تواند عهده دار انجام این امور شود. حال اگر وکیلی وجود نداشته، و مالک مال از وکلای اوقاف کمک نگیرد، می تواند این کار را به دولت واگذار کند.

در چنین شرایطی دولت به جای وکیل اوقاف، تمامی امور وقف را به انجام می رساند. در این مورد معمولا دولت بر تمامی مراحل این امر، نظارت کامل خواهد داشت. حال مورد دیگری نیز وجود دارد، که در آن‌ بازهم دولت ممکن است به امور وقفی ورود نماید.

گاهی دیده می شود مالک مال با خلوص نیت و با هدف کمک‌ به همنوع، وکالت وقف را به وکیل اهدا می کند. اما وکیل مطابق قانون پیش نرفته و در زمینه انجام امور موقوفه مرتکب تخلفی می شود. یا اینکه بدون در نظر گیری حدود اختیارات خود در وکالتنامه، اقداماتی انجام می دهد.

 در این صورت دولت به پرونده مال وقفی ورود نموده، و تخلفات پیش آمده را رفع خواهد نمود. همچنین مالک نیز در این صورت حق عزل وکیل را خواهد داشت.

مهمترین ویژگی های وکیل اوقاف چیست؟

معمولا انتخاب وکیل وقف و اوقاف کاردان و با تجربه، کار ساده ای نیست. به همین دلیل می بايست در هنگام انتخاب وکیل، به برخی ویژگی ها توجه نمایید. وکلای حرفه ای دارای ویژگی و مشخصه هایی هستند، که می بايست آن‌ ها را در وکیل مورد نظر خود‌ جستجو کنید. در ادامه این ویژگی های مهم را نام برده ایم:

• صداقت و راستی

در درجه اول وکیل اوقاف می بايست صداقت پیشه کند، و تمامی مراحل را با راستی و درستی پیش برود.

• دانش و مهارت

دیگر ویژگی مهم وکیل، دانش و مهارت او می باشد. وکیل می بايست حتما از تخصص کافی برخوردار بوده، و بتواند اطلاعات لازم را در اختیارتان قرار دهد. مهارت وکیل در پیشبرد هرچه بهتر امور، بسیار کمک کننده خواهد بود.

• تجربه کافی

وکیل اوقاف می بايست حتما در زمینه وقف مال و اموال، دارای تجربه کافی باشد. یعنی می بايست وکلایی کار آزموده را انتخاب کنید، که دارای سال ها سابقه کاری می باشند. این دسته از وکلا معمولا در انجام امور حقوقی پرونده های وقفی، موفق تر عمل می نمایند.