نحوه تقسیم ارث بین خواهر، برادر و مادر به این شکل است که ابتدا باید انحصار وراثت انجام شده و وراث به صورت قطعی مشخص شوند. پس از مشخص شدن وراث، نوبت به تقسیم ارث و اموال مادی به جای مانده از متوفی بین وراث بر اساس شرع و قانون می رسد.
طبق روال جاری تقسیم ارث بین خواهر برادر و مادر به این شکل است که مادر یک هشتم اموال به جای مانده از فرد متوفی یا پدر خانواده را در صورت وجود فرزند به ارث می برد و اگر متوفی یک فرزند دختر و یک فرزند پسر داشته باشد.
پس از خارج کردن یک هشتم سهم مادر از اموال بجای مانده، مابقی اموال پدر خانواده به صورت ۲ به یک بین خواهر و برادر تقسیم می شود. به این معنا که اموال باقیمانده از پدر پس از خارج کردن یک هشتم، سهم مادر، به سه بخش تقسیم شده و دو بخش آن به فرزند پسر و یک بخش آن به فرزند دختر تعلق می گیرد. اما اگر تعداد فرزندان خانواده بیشتر باشد، اموال به جای مانده از متوفی طوری بین فرزندان او تقسیم می شود که فرزندان پسر دو برابر فرزندان دختر از اموال به جای مانده از پدر سهم الارث ببرند.
روش تقسیم ارث بین وراث
روش تقسیم ارث بین وراث به این شکل است که سهم ارث هریک از آن ها بر اساس قانون مدنی و با توجه به طبقه و درجه مشخص می شود.
بر اساس قانون تقسیم ارث، وراث به سه طبقه تقسیم می شوند به شکلی که هر طبقه آن درجاتی دارد و بستگان و آشنایان متوفی بر اساس نزدیکی و قرابت در آن طبقات و درجات قرار می گیرند.
معمولاً در زمان تقسیم سهم الارث هرچه طبقه و درجه وراث بالاتر باشد احتمال منتفع شدن از ماترک متوفی بیشتر می شود و هرچه درجات یا طبقات وراث پایین تر باشد در صورتی می توانند از ماترک متوفی منتفع شده و ارث ببرند که افراد طبقات و درجات بالاتر به دلایل متعدد مثل مرگ، پیش از متوفی، از دایره وراث خارج شده باشند.
◁◁ مطلب پیشنهادی: محرومیت از ارث
مدارک مورد نیاز نقل و انتقال اموال متوفی
برای نقل و انتقال اموال متوفی و تقسیم سهم الارث بازماندگان باید مدارک هویتی و اسناد لازم فراهم و به نهادهای اجرایی مرحله به مرحله واگذار شود تا روند انحصار وراثت تسریع شده و وراث هرچه زودتر بتوانند به سهم الارث خود برسند.
دریافت گواهی انحصار وراثت اولین مرحله از روند نقل و انتقال اموال فرد متوفی است در این مرحله وراث با در دست داشتن مدارک هویتی باید ابتداء به شورای حل اختلاف مراجعه کنند تا پس از طی شدن روال اداری برای آنها گواهی انحصار وراثت صادر گردد. در ادامه به مدارک مورد نیاز برای نقل و انتقال اموال متوفی اشاره می شود.
- رونوشت یا تصویر گواهی شده کارت ملی و شناسنامه متوفی و وراث
- رونوشت یا تصویر گواهی شده اسناد مربوط به بدهی ها و مطالبات متوفی
- رونوشت یا تبصره گواهی شده کلیه اوراقی که نشان دهنده حق مالکیت متوفی نسبت به اموال و حقوق مالی است
- رونوشت و تصویر گواهی شده آخرین وصیّت نامه متوفی، اگر وصیّت نامه ای وجود داشته باشد
- رونوشت یا تصویر گواهی فوت از مراجع ذی ربط
هزینه ی انحصار وراثت
هزینه انحصار وراثت شامل هزینه های دفتری برای صدور این گواهی است، به عبارت دیگر پس از مراجعه وراث به شورای حل اختلاف برای آغاز روند حصر و وراثت، مدارکی از قبیل شناسنامه و کارت ملی باطل شده فرد فوت شده، گواهی فوت مورد تایید پزشکی قانونی، استشهادی محضری شامل تعداد و نام تمامی وراث، شناسنامه و کارت ملی وراث به همراه کپی برابر اصل، در صورت وجود وصیّت نامه کپی و اصل آن، کپی عقدنامه همسر در صورت ازدواج متوفی ارائه می شود.
سپس در ادامه برای بررسی و تطبیق و اعتبار سنجی این مدارک در دفاتر قضایی و طی شدن روند اداری، هزینه و مبلغی از وراث دریافت می شود که با توجه به شرایط و به صورت سالانه این رقم می تواند متفاوت باشد.
در حال حاضر هزینه صدور گواهی انحصار وراثت به تنهایی و بدون هزینه های دارایی و مالیات کمتر از ۲۰۰ هزار تومان است که برای صدور این گواهی باید از سوی بازماندگان متوفی واریز شود.
◁◁ مطلب پیشنهادی: وضعیت ارث فرزند نامشروع
آیا خواهر و برادر ناتنی ارث می برند؟
بر اساس ماده ۸۶۷ قانون مدنی خواهر و برادر ناتنی در صورت فراهم بودن شرایط از فرد متوفی ارث می برند. برای پاسخ به این سوال که آیا خواهر و برادر ناتنی ارث می برند؟ باید به مواد مختلف قانون مدنی مراجعه شود که این موارد در آنها تصریح شده و شرایط ارث بردن نزدیکان متوفی را به وضوح بیان کرده است.
بر اساس ماده ۹۱۶ تا ۹۲۷ قانون مدنی خواهر و برادر از لحاظ طبقات ارث در طبقه دوم قرار می گیرند و در صورتی می توانند از فرد متوفی ارث ببرند که فرد یا افراد طبقه اول وارث به دلایل مختلف نباشد.
به عبارت ساده اگر فرد فوت شده یا متوفی پدر، مادر، فرزند یا نوه ای داشته باشد که از لحاظ طبقات ارث در طبقه اول قرار می گیرند به خواهر و برادر ناتنی او ارث نمی رسد.
اما اگر فرد متوفی به جز برادر یا خواهر ناتنی بازمانده ای نداشته باشد در این صورت آنها می توانند از متوفی ارث ببرند. البته اگر منظور از برادر و خواهر ناتنی فرزندان یک پدر باشد که از طرف مادر جدا هستند شرایط فرق می کند.
به این معنا که فرزندان از طرف پدر تنی و از طرف مادر ناتنی باشند آنها در طبقه اول ارث قرار گرفته و مثل دیگر برادر خواهران خود ارث می برند. اما اگر برادر و خواهران ناتنی، از سمت مادر باشند از شوهر مادر خود در صورت وجود وراث در طبقات دیگر ارث نمی برد.
تقسیم ارث بین خواهر و برادر ناتنی در قانون چه شرایطی دارد؟
اگر منظور از تقسیم ارث بین خواهر و برادر ناتنی در قانون، برادران یا خواهرانی باشد که نسبت آنها در اشتراک پدر یا مادر باشد، در این شرایط فرزندان از پدر و مادر نسبی خود ارث می برند.
اما فرزندان سببی در صورتی از پدرخوانده یا مادر خوانده خود ارث می برند که فرزندان تنی آنها قبل از والدین خود فوت کرده باشند یا آنها فرزندان مشترک بعد از ازدواج دوباره والدین باشند.
به عبارت ساده فرزندان سببی و ناتنی در صورت وجود فرزندان تنی از پدرخوانده یا مادر خوانده خود ارث نمی برند. اما اگر منظور از تقسیم ارث بین خواهر و برادر ناتنی در قانون، برادرها و خواهرهای ناتنی باشد که یکی از آنها فوت شده باشد.
در صورتی به این گونه افراد ارث تعلق می گیرد که وراثی از طبقه اول در میان بازماندگان آنها وجود نداشته باشد.
یعنی اگر دو برادر و خواهر ناتنی وجود داشته باشد و یکی از آنها فوت نماید در این صورت زمانی امکان ارث بردن برای برادر یا خواهر ناتنی فراهم می شود که هیچ فامیل طبقه و درجه اولی وجود نداشته باشد در غیر این صورت امکان ارث بردن برادر و خواهر ناتنی به حداقل ممکن کاهش پیدا می کند.
در چه شرایطی ارث متوفی به خواهر و برادرش می رسد؟
در شرایطی ارث متوفی به خواهر و برادرش می رسد که متوفی فرزند و همسر نداشته باشند یا به دلایل مختلف نزدیکان و وا بستگان درجه یک متوفی قبل از او فوت کرده باشند.
به عبارت ساده وقتی فرد متوفی اقوام و وا بستگان درجه یک نداشته باشد اموال او به خواهر و برادرش می رسد. البته اگر برادر یا خواهران فرد متوفی از طرف مادر یا پدر ناتنی باشند شرایط متفاوت می شود.
در صورت تمایل به دریافت مشاوره تلفنی از وکیل انحصار وراثت در تهران با شماره ۰۹۱۲۳۵۷۶۰۳۷ تماس حاصل فرمایید، با مشورت و راهنمایی وکیل زودتر به نتیجه خواهید رسید.
سخن پایانی
نحوه تقسیم ارث بین خواهر و برادر و مادر به این شکل است که وقتی پدر خانواده فوت می کند یک هشتم اموال او به عنوان سهم الارث به مادر خانواده می رسد و باقیمانده اموال بین فرزندان تقسیم می شود.
طبق قوانین جاری که الهام گرفته از شرع مقدس اسلام است برادر دو برابر خواهر از اموال پدر ارث می برد به این معنا که در هنگام تقسیم اموال سهم برادران دو برابر سهم هر خواهر است.
روش تقسیم ارث بین وراث به این شکل است که ابتدا باید طبقه و درجه وراث در ارتباط با نسبت نسبی و سببی با فرد فوت شده مشخص شود که این کار از طریق انحصار وراثت انجام می شود.
معمولاً طبقات ارث به سه طبقه تقسیم می شود به این معنا که هرچه طبقه و درجه فرد بازمانده به متوفی نزدیک تر باشد شرایط بهتری برای ارث بردن داشته و می تواند مدعی دریافت ارث باشد.
هزینه انحصار وراثت شامل هزینه های جاری برای اعتبار سنجی مدارک ارائه شده و صدور این گواهی است که در حال حاضر مبلغی کمتر از ۲۰۰ هزار تومان می باشد.
