استرداد سفته از کارفرما یکی از مسائل حقوقی و قضایی است که اگر به درستی مدیریت نشود ممکن است برای کارگر مشکل ساز شود. طبق روال معمول اگر کارفرما برای تضمین تعهدات کارگر از او تقاضای سفته کند کارگر بایدبه نسبت میزان پیشنهادی کارفرما، سفته با ارزش ریالی تهیه کرده و پس از تنظیم و امضا در اختیار کارفرما قرار دهد این سفته ها طبق قانون باید تا زمان انجام کار و تعهد در اختیار کارفرما باقی بماند و پس از آن به کارگر استرداد شود.
معمولا کارگر برای استرداد سفته ابتدا باید از طریق اظهارنامه به کارفرما اطلاع رسانی کند اگر کارفرما بعد از دریافت اظهارنامه همچنان از پس دادن سفته های کارگرخودداری کند کارگر باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و دادخواست استرداد سفته از کارفرما را تنظیم نماید. در این وضعیت سفته چه در اختیار کارفرما باشد یا به شخص ثالثی منتقل شده باشد و حتی اگر کارفرما مدعی باشد که کارگر به تعهدات خود عمل نکرده است در مراجع قانونی رسیدگی می‌شود.
نکاتی که باید در زمان تنظیم سفته رعایت شود
دانستن نکاتی که باید در زمان تنظیم سفته رعایت شود می‌تواند از مشکلات آتی برای ارائه دهنده سفته جلوگیری کند، اگر قرار باشد کارگر برای ضمانت انجام تعهدات خود به کارفرما در یک رنج ریالی مشخص سفته ارائه دهد.
رعایت یک سری نکات در زمان تنظیم سفته باعث می‌شود استرداد سفته به راحتی انجام شده و مسئله نقل و انتقال سفته به شکل مسالمت آمیز انجام شود.
از جمله نکاتی که در زمان تنظیم سفته برای ارائه به عنوان ضمانت باید مورد توجه قرار گیرد آن است که شماره سفته و سایر مشخصات آن در قرار داد کار بین کارگر با کارفرما درج شود؛ همچنین در قسمت گیرندگی وجه حتماً باید نام کارفرما یا شرکت مورد نظر به صورت دقیق درج گردد.
علاوه بر این بهتر است علت صدور سفته در قرارداد، مثل ضمانت حسن اجرای کار، تعهد اجرای کار و غیره به روشنی درج گردد.
سفته می‌بایست حتی‌المقدور بدون تاریخ باشد و علت صدور آن هم در قرارداد نوشته شده باشد؛ پس از ارائه سفته تعهد به کارفرما و نوشتن دلیل ارائه آن باید به وسیله کارفرما امضا شده و کپی آن به کارگر داده شود.
◁◁ مطلب پیشنهادی: نحوه پر كردن سفته ضمانت حسن انجام کار
اهمیت استرداد سفته از کارفرما
اهمیت استرداد سفته از کارفرما زمانی بیشتر روشن می‌شود که تعهد مورد نظر انجام شده باشد و بودن سفته نزد کارفرما هیچگونه توجیح عقلی و منطقی نداشته باشد.
همانطور که گفته شد سفته ها برای حسن انجام کار از سوی کارگر در اختیار کارفرما قرار می‌گیرد و زمانی که کار و تعهد مورد نظر به وسیله کارگر به خوبی انجام شده باشد دیگر لزومی به بودن سفته یا سند در نزد کارفرما باقی می‌ماند. در این شرایط کارگر باید اسناد مربوط به حسن اجرای کار را در اختیار کارفرما قرار دهد تا بتواند سفته های ارائه شده را دریافت کند.
بنابراین اگر کارگر مدارک و اسناد مربوط به اجرای کار را در اختیار نداشته باشد کارفرما می‌تواند از پس دادن سفته ها خودداری کند و دلیل این امر را هم عدم اجرای تعهدات در نظر گرفته شده بداند و حتی در پاره‌ای از موارد کارگر را وادار کند تعهدات توافق شده را دوباره انجام دهد.
همچنین یکی دیگر از دلایل اهمیت استرداد سفته از کارفرما آن است که ممکن است کافرما پس از انجام تعهدات کارگر، سفته را به شخص ثالثی انتقال دهد و و مسئله دریافت و استعداد سفته را برای کارگر از نظر حقوقی پیچیده تر نماید.
در این شرایط شخص ثالثی که سفته ضمانت نامه را دریافت کرده است ممکن است فارغ از قرارداد اولی که بین کارگر و کارفرما امضا شده است مبلغ سفته را از کارگر مطالبه نماید و کارگر سند و مدرکی در اختیار نداشته باشد که اثبات کند سفته ها را برای ضمانت کار خاصی به کارفرما داده و کارفرما پس از انجام تعهدات انجام شده سفته ها را به شخص ثالثی واگذار کرده است.
برای پیشگیری از تبعات حقوقی و قضایی که ممکن پس از انجام تعهدات توافق شده برای ارائه دهنده سفته به عنوان ضمانت حسن انجام کار پیش بیاید نسبت به استرداد آن از کارفرما در اولین فرصت اقدام شود.
نحوه استرداد سفته از کارفرما
نحوه استرداد سفته از کارفرما به این شکل است که پس از انجام تعهد مشخص شده در قرار داد فی مابین، اگر کارفرما از پس دادن سفته دریافت شده به عنوان ضمانت حسن انجام کار خودداری کند، ابتداء کارگر باید با تنظیم و ارائه اظهارنامه به کارفرما از او درخواست پس دادن سفته را نماید اما اگر کارفرما بعد از دریافت اظهارنامه همچنان از پس دادن سفته های دریافت شده خودداری کند.
صاحب سفته های ارائه شده باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و نسبت به تنظیم دادخواست استرداد سفته از کارفرما اقدام نماید.
پس از تنظیم دادخواست استرداد سفته، چه سفته در دست کارفرما باشد یا به شخص ثالث واگذار شده باشد، خواهان در جلسات دادرسی دادگاه شرکت کرده و پس از ارائه کپی سفته و قرارداد مورد نظر یا حضور دو شاهد و یا ارائه اسناد و مدارک محکمه پسند به مراجع قضایی حکم الزام کارفرما به استرداد سفته را در یک پروسه زمانی مشخص دریافت می‌کند.
◁◁ مطلب پیشنهادی: وکیل سفته
جرم پس ندادن سفته
جرم پس ندادن سفته های حسن انجام کار که از طرف کارگر به کارفرما داده می‌شود جرم خیانت در امانت سفته محسوب می‌شود. به این معنا که اگر شخصی برای ضمانت حسن انجام کار، سفته هایی را با ارزش ریالی مشخص در اختیار کارفرما قرار داده باشد و پس از انجام درست و به موقع تعهدات مورد نظر کارفرما از پس دادن سفته های ضمانت خودداری کند.
اگر صاحب سفته ها بتواند حسن انجام کار خود را در دادگاه صالح به اثبات برساند کارفرما به دلیل پس ندادن سفته های دریافت شده مرتکب جرم خیانت در امانت سفته شده است.
در قانون مجازات اسلامی با آنکه میزان مجازات حبس تعزیری جرم خیانت در امانت کاهش پیدا کرده است اما با این وجود قانونگذار مجازات تحمل حبس بین 3 ماه تا 18 ماه را برای مجرم در نظر گرفته است.
همچنین این جرم یک جرم قابل گذشت است یعنی اگر شخصی که از استرداد سفته های دریافت شده خودداری کرده باشد و این جرم در دادگاه به اثبات برسد می‌تواند پس از دادرسی در صورت رضایت خواهان از مجازات معاف شود.
به بیان دیگر پس ندادن سفته، جرم خیانت در امانت است که پیگیری آن با شکایت شاکی از متهم آغاز می‌شود و در شرایطی که شاکی از متهم گذشت کند، اجرای مجازات و دادرسی در هر مرحله‌ای که باشد متوقف می‌شود.
نمونه دادخواست استرداد سفته حسن انجام کار
نمونه دادخواست استرداد سفته حسن انجام کار زمانی به کار می‌آید که پس از انجام تعهد مورد نظر کارفرما از استرداد سفته ارائه شده به عنوان ضمانت خودداری کند.
در این شرایط اگر پس از تنظیم و ارائه اظهار نامه باز هم کارفرما از استرداد سفته تعهد و ضمانت خود داری کند. صاحب سفته ارائه شده باید اقدام به تنظیم دادخواست استرداد سفته حسن انجام کار کند که در ادامه نمونه دادخواست استرداد سفته حسن انجام کار می‌آید.
ریاست محترم شعبه…
احتراماً به استحضار می‌رساند
اینجانب…… فرزند….. بابت ضمانت حسن انجام کار یک فقره سفته به شماره…… به مبلغ…… ریال معادل….. تومان در مورخه …… به خوانده محترم…… تحویل داده ام.
اما متاسفانه علی رغم ایفای تعهد و وظیفه قانونی اینجانب بر اساس قرارداد فی مابین و نیز تقاضاهای مکرر بنده مبنی بر استرداد لاشه سفته ها و با عنایت به اظهارنامه شماره….. اینجانب با حسن نیت به حضور خوانده ارسال شده است اما تاکنون از استرداد لاشه سفت خودداری شده است لذا از آن مرجع قضایی درخواست دارم با توجه به دلایل و مدارک ضمیمه شده نسبت به دستور الزام به استرداد سفته های اینجانب از خوانده محترم را از آن جناب استدعا دارم.
هزینه دادخواست استرداد سفته
هزینه دادخواست استرداد سفته طبق روال معمول تنظیم اینگونه اسناد در مراکز الکترونیک قوه قضائیه انجام می‌شود که به صورت سالانه از طرف نهادهای تصمیم ساز در نظر گرفته شده و ابلاغ می‌شود.
هزینه های دادرسی استرداد سفته غیر مالی است لذا هزینه زیادی اضافه بر هزینه اولیه تنظیم دادخواست و ثبت آن برای خواهان در پی ندارد اما ممکن است رسیدگی به اینگونه موضوعات در محاکم قضایی زمان‌بر باشد و با توجه به شعبه رسیدگی کننده زمان متفاوتی برای صدور حکم و دستور الزام به پس دادن و استرداد سفته وقت نیاز باشد.
سخن پایانی
استرداد سفته از کارفرما زمانی معنا پیدا می‌کند که کارگر برای حسن انجام کار ملزم به تنظیم سفته با ارزش ریالی مشخص و قرار دادن آن در اختیار کارفرما باشد. پس از انجام تعهد مورد نظر کارفرما باید سفته های دریافت شده را در اسرع وقت در اختیار صاحب سفته قرار دهد.
اما اگر کارفرما پس از انجام تعهد مندرج در قرارداد فی مابین از استرداد و پس دادن سفته دریافت شده به کارگر خودداری کند کارگر می‌بایست ابتدا با تنظیم اظهارنامه و تسلیم آن به کارفرما به صورت رسمی و قانونی درخواست استرداد سفته را نماید.
اما چنانچه کارفرما از استرداد سفته های دریافتی ضمانت حسن انجام کار همچنان خودداری کند صاحب سفته باید برای جلوگیری از مشکلات و تبعات قانونی اینگونه اوراق اعتباری با مراجعه به دفاتر الکترونیک قضایی نسبت به تنظیم دادخواست استرداد سفته حسن انجام کار اقدام نماید.
پس از تنظیم دادخواست استرداد سفته حسن انجام کار و ضمیمه اسناد و مدارک لازم دادگاه پس از بررسی آنها و تایید صحت مدارک ارائه شده دستور به الزام استرداد سفته دریافتی می‌دهد.
جرم عدم استرداد سفته حسن انجام کار، در مراجع قضایی با عنوان خیانت در امانت سفته شناخته می‌شود و در صورت اثبات جرم برای فرد مجرم حبس تعزیری بین 3 ماه تا 18 ما با توجه به شرایط و میزان مجرمیت فرد در نظر گرفته می‌شود.
